စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်ဆိုပါက နိုင်ငံ့စီးပွားရေး တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်သွားနိုင်တယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မေလ ၁၀ ရက်က နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ၊ ဇေယျာသီရိမြို့နယ်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသန ဦးစီးဌာန၊ နဝရတ်ခန်းမမှာ ကျင်းပတဲ့ စိုက်ပျိုးစွမ်းအားမြှင့်တင်ရေးအစည်းအဝေးမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က မိုးစပါး တစ်ဧကလျှင်ပျမ်းမျှ ၇၂ ဒသမ ၆၄ တင်း လောက်ထွက်ရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးဖို့ကျန်တဲ့ စိုက်ပျိုးမြေတွေမှာ ဧက ၄ သန်းလောက်ကို သီးထပ် စိုက်ပျိုးပြီး တစ်ဧကအထွက်နှုန်း ၇၂ ဒသမ ၆၄ တင်းနဲ့ တွက်ချက်မယ်ဆိုရင် ၂၈၉ ဒသမ ၅၄ တင်းသန်း ထွက်ရှိမယ်၊ တစ်တင်း လျှင် ၁၀၀၀၀ နှုန်းနဲ့ တွက် ချက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် စပါးတင်းသန်း ၂၉၀ အတွက် ဘီလီယံ ၂၉၀၀ ရရှိပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်လာမယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်က စပါးအထွက်နှုန်းကို စိတ်ကူးယဉ်တွက်ချက်ပြနေပေမဲ့ လက်တွေ့ မြေပြင်မှာတော့ စပါးအထွက်နှုန်းမကောင်းဘူးလို့ တောင်သူလယ်သမားတွေက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။  

ပဲခူးတိုင်းက စပါးစိုက် တောင်သူတဦးကတော့ “အထွက်နှုန်းမကောင်းပါဘူး။ မိုးစပါးတုန်းကအထွက် နှုန်းလျော့တယ်လေ။ ရာသီဥတုကလည်းမမှန်၊ ရေကလည်း မရဘူး။ ပြီးတော့ မြေသြဇာတွေက စျေးမြင့်တော့ လိုသလောက် မပက်နိုင်ဘူး။ မြေသြဇာမနိုင်တော့ အထွက်လည်း ကျတယ်။ စိုက်စရိတ် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ စပါးစျေးနဲ့ တွက်ခြေသိပ်မကိုက်ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

စပါးစျေးမကောင်းချိန်မှာ စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုစျေးတွေ အဆမတန်ကြီးမြင့်နေလို့ အပြည့်အဝ ထည့်သွင်းနိုင်ခြင်းမရှိတာကြောင့် မိုးစပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျခဲ့တယ်လို့လည်း ဧရာ၀တီတိုင်းက လယ်သမားတဦးက ပြောပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာလူဦးရေရဲ့  ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ နှီးနွယ်နေသူတွေဖြစ်လို့ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်  ကျေးလက်နေပြည်သူတွေရဲ့ တွေ ထူးခြားစွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာမယ်လို့ သုံးသပ်တွေ့ရှိရတယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ဆိုပါတယ်။

လက်တွေ့မှာတော့ ကျေးလက်နေပြည်သူတွေ အထူးသဖြင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းက ပြည်သူတွေပိုင်ဆိုင်တဲ့ နေအိမ်တွေ၊  အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ သိုလှောင်ထားတဲ့ ဆန် စပါးတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက အကြမ်းဖက် မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေတာဖြစ်ပါတယ်။   

စစ်ခေါင်းဆောင်ကတော့ နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေးဖို့အတွက် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အလေးထားဆောင်ရွက်သွားမယ်၊ ရေခံမြေခံကောင်းတဲ့ နိုင်ငံအနေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်၊ စိုက်ပျိုး ရေးထုတ်ကုန်ကို အရင်ကထက် ပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းဖြင့် ပြည်ပသို့ပို့ကုန်တွေ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်မှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ တိုးတက်လာကာ နိုင်ငံ့စီးပွား ပိုမိုတိုးတက်လာမယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု ပြဿနာတွေကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး (ဂျီဒီပီ)က အနုတ် ၁၈ အထိ ရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ထုတ်ပြန်တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးအပေါ် စောင့်ကြည့်လေ့လာတဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးမရေရာမှုတွေ၊ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေနိုင်တာကြောင့် ကာလတိုအနေနဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ပြန်လည်သက်ဝင်လာဖို့က နှေးကွေးနေဆဲ ရှိနေမယ့်အပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အလွန်မှာလည်း မသေချာ မရေရာမှု အခြေအနေတွေနဲ့ ဆက်လက်မြင့်တက်နေဦးမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သတိပေးထားပါတယ်။

အာဆီယံဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ မြန်မာက စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်း အနိမ့်ဆုံးဖြစ်လာ နိုင်တယ်လို့ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ (OECD) က ခန့် မှန်းထားပါတယ်။

Photo-DSINFO

တရုတ်စီးပွားရေး ပြန်လည်နာလန်ထူလာရေး ဆက်လက်ပံ့ပိုးဖို့နဲ့ အရည်အသွေးမြင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုအတွက် တွန်းအားပေးဖို့ ခိုင်မာတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်ကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ တရုတ် ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးမှာ အချက်ပြလိုက်ပြီလို့ တရုတ်စီးပွားရေး သုတေသီတဦးက မှတ်ချက်ပေး ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

တရုတ်မြို့တော် ပေကျင်းမှာ စနေနေ့က ကျင်းပတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CPC) ဗဟိုကော်မတီ နိုင်ငံရေးဗျူရို အစည်းအဝေးမှာ ခုလို ပြောလိုက်တာပါ။

အကြီးစား မူဝါဒတွေ ကောင်းကောင်း အလုပ်လုပ်လာတဲ့အခါ ဝယ်လိုအားကျုံ့ခြင်း၊ ရောင်းလို အား လှုပ်ခတ်ခြင်းနဲ့ မျှော်မှန်းချက် အားနည်းခြင်းတို့ရဲ့ ဖိအား ၃ ဆ လျော့ပါးသွားတယ်လို့ အစည်းအဝေးက ဆိုပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ ဒီနှစ်ရဲ့ ပထမသုံးလပတ်မှာ စျေးကွက်ဝယ်လိုအား တက်လာပြီး တနှစ်ထက်တနှစ် တိုးတက်မှုနှုန်း ၄ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် စတင်နိုင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ပြင်ပပတ်ဝန်းကျင်က မသေချာမှုတွေကြောင့် အကောင်းမြင်ဖို့ သတိထားရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် စီးပွားရေး ပြန်ဦးမော့လာမယ့် အရှိန်အဟုန်ကို ပေကျင်း နိုင်ငံခြား လေ့လာရေး တက္ကသိုလ်က သုတေသီ ခို့ချန်းက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

လျှပ်စစ်ကား အမျိုးအစား အားလုံး စီးရေ တသန်းနီးပါးနဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေကို နိုင်ငံခြားစျေးကွက်ဆီ ပို့ခဲ့ပြီးပြီဖြစ်လို့ ပြည်ပ တင်ပို့ကုန် ကဏ္ဍမှာ အရှိန်အဟုန် ကောင်းတာ တွေ့နိုင်တယ်လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။