ကချင်ပြည်နယ်၊ တနိုင်းမြို့နယ်မှာ ဝက်နာကျရောဂါဖြစ်ပွားနေပြီး မွေးမြူရေးဝက်အများအပြား သေဆုံးနေတဲ့အတွက်  မွေးမြူရေးသမားတွေ အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ဝက်မွေးမြူရေးကို အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းလုပ်ငန်းအဖြစ် အဓိကထား လုပ်ကိုင်တဲ့ တနိုင်းမြို့နယ်အတွင်းက မကောကျေးရွာအုပ်စုမှာ ဝက်နာကျရောဂါ ဖြစ်ပွားနေပြီး ဝက်သေဆုံးမှုတွေ များပြားနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

မကောကျေးရွာမှာ နေထိုင်တဲ့ ဝက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ တဦးက"တနိုင်းချောင်း အထက်ပိုင်းက  မကောကျေးရွာအပါအဝင် အဲ့နားက ရွာတွေမှာ ဝက်နာကျပြီး ဝက်တွေ သေနေတယ်။ စဖြစ်တာကတော့ တနှစ်လောက်ကိုရှိပြီ။ အရင်က ဝက်နာကျရင် တစ်လလောက်နဲ့ ပြတ်တယ်။ ခုဖြစ်တဲ့ ဝက်နာရောဂါက မပြတ်ဘူး။ ဟိုအိမ်က ဝက်သေလိုက် ဒီအိမ်က ဝက်သေလိုက်နဲ့။ ကျနော်တို့ရွာမှာတင် ဝက်တွေသေတာ အကောင် ၂၀ ကျော်ပြီ။ တခြားရွာတွေမှာလည်း အတော်သေတယ်။ ဝက်မွေးမြူရေး ပြန်လုပ်ဖို့တောင် အတော်အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်" လို့ ပြောပါတယ်။

ဝက်နာရောဂါကျကာ ဝက်သေဆုံးမှု များပြားလာပြီး ဝက်ပြန်လည်မွေးမြူဖို့အတွက် ဝက်ပေါက်ဈေးနှုန်းမှာလည်း အရင်ကထက် နှစ်ဆခန့် မြင့်တက်သွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လမုန်ကျေးရွာ ဒေသခံတဦးက"ဝက်တွေကလည်း ဝက်နာကျပြီးသေတယ်။ အတော်များတယ်။ စာရင်းတော့ အတိအကျမရှိဘူး။ ဝက်နာကျလို့သေဆုံးသွားရင် အစားထိုးမွေးမြူဖို့ ဝက်ပေါက်ဈေးနှုန်းကလည်း အရင်ထက် နှစ်ဆမြင့်သွားတယ်။ ခု ဝက်ပေါက်တကောင် တသိန်းကျော်သွားပြီ။  ဝက်မွေးမြူရေးကို အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအဖြစ် ရင်းနှီးလုပ်ကိုင်ရတဲ့အတွက် တသိန်းကျော်နဲ့ဝယ်ပြီး မွေးရင်း သေသွားမှာစိုးလို့ တချို့တွေ ဝက်မမွေးနိုင်တော့ဘူး" လို့ ပြောပါတယ်။

ဝက်နာကျရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့ ဝက်တွေဟာ ကိုယ်ပူ ဝမ်းချုပ် မျက်ချေးထွက် အစားမစားဘဲ လှဲလျောင်းနေပြီး ဝက်ပိုင်ရှင်တွေက ကိုယ်တိုင်ဆေးထိုးပေးတာ၊ ဒေသတွင်း ဆေးမြီးတိုနဲ့ ကုသပေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။

မကောကျေးရွာဒေသခံတဦးက "ဝက်နာကျပြီဆို ဝက်က ကိုယ်ပူ ဝမ်းချုပ် အစားမစားဖြစ်လာတယ်။ ကျနော်တို့လည်း မြို့က ပေးလိုက်တဲ့ ဆေးနဲ့ ထိုးပေးသလို တောထဲက သစ်မြစ် သစ်ဥတွေလည်းတိုက်ကြတယ်။ တချို့ ဝက်တွေလည်း အဲ့လို ဆေးထိုး ဆေးတိုက်နဲ့ ပျောက်သွားတယ်။ ကျနော်လည်း သူတို့လို လိုက်လုပ်ကြည့်တာ ဝက်လေး အသက်ပျောက်သွားတယ်" လို့  ပြောပါတယ်။

တနိုင်းမြို့နယ်အတွင်းဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဝက်နာကျရောဂါဟာ  ရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံ့ခြင်းမရှိတဲ့အတွက် သေဆုံးတာဖြစ်နိုင်ကြောင်း တနိုင်းမြို့နယ် မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနက သိရပါတယ်။

မြို့နယ်မွေးမြူရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာန  ဝန်ထမ်းတဦးက "ဝက်နာကျရောဂါဖြစ်နေတဲ့ တနိုင်းချောင်းအထက်ပိုင်းက ရွာတွေက တရိစ္ဆာန်အတော်များများ ရောဂါကာကွယ်ဆေး မထိုးကျဘူး။ ရောဂါဖြစ်လာရင်လည်း တတ်သမျှ မှတ်သမျှ ဆေးမြီးတိုနဲ့ ကုကျတယ်။ ကောင်းသွားတာလည်း ရှိသလို သေသွားတာလည်းရှိတယ်။ သေသွားတဲ့ တိရစ္ဆာန် တွေကိုလည်း  မြေမြှုပ်တာ မီးရှို့တာ မလုပ်ဘဲ ပေါ်စားကျတယ်။ အဲ့ဒီလို လုပ်တဲ့အတွက် သေဆုံးမှုပိုများပြားလာတာလို့ ယူဆရတယ်" လို့ ပြောပါတယ်။

တနိုင်းချောင်း အထက်ပိုင်း မကောကျေးရွာအုပ်စုနဲ့  အနီးနားက ကျးရွာတွေမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လအထိ ဝက်နာကျရောဂါ ဖြစ်ပွားနေတာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ် တနိုင်းမြို့နယ်မှာ မတ် ၂၄ ရက်က စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ် (KIA) တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဖားကန့်မြို့ ရဲစခန်းအနီးမှာလည်း ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

မတ် ၂၄ ရက် မနက် ၁၀ နာရီလောက်က  တနိုင်းမြို့နယ် ကောင်ရာကျေးရွာဆီကို စစ်အင်အားတိုးချဲ့လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ KIA တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

“ကောင်ရာကျေးရွာကို စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်လာတာ KIA က ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ နှစ်ဖက်ထိပ်တိုက်တွေ့ပြီး တိုက်ပွဲဖြစ်တာပဲ။ လက်နက်ကြီးသံတွေလည်း ကြားရတယ်။ အထိအခိုက် အကျအဆုံးတော့ ကျနော်လည်း မသိရဘူး” လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ စစ်ကြောင်းဟာ ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်ခံရပြီး လက်နှက်ကြီးတွေနဲ့ တောက်လျှောက်ပစ်ခတ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းက မြို့နယ်အချို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်(KIA) တို့ စစ်ရေးပြင်းထန်နေပြီး မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ကလည်း KIA က မြစ်ကြီးနားမြို့အဝင် ၂၁ မိုင် စစ်ကောင်စီစစ်ဆေးရေးဂိတ်ကို သွားရောက်တိုက်ခိုက် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။

ဖားကန့်မြို့မ ရဲစခန်းအနီးမှာလည်း မတ် ၂၄ ရက် ညနေပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီး  ရဲဒုတပ်ကြပ် ၁ ဦးနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

“ညနေ ၃ နာရီလောက် ရဲစခန်းအရှေ့မှာ ပေါက်တာ အသံတော့ကျယ်တယ်။ တာဝန်ကျ ဒုတပ်ကြပ်က ခြေထောက်ထိသွားတယ်။ ရဲတပ်သားကလည်း ဗိုက်ကို မိုင်းစထိတယ်။ နောက်တယောက်ကတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လဲမသိဘူး သွေးတွေနဲ့တွေ့လိုက်တယ်။ လူနာတင်ကား ချက်ချင်းရောက်လာပြီး တင်သွားတယ်၊ သေမသေတော့ တိတိကျကျမသိရသေးဘူး။” လို့ ရဲစခန်းအနီးနေထိုင်သူ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ဖားကန့်မြို့မရဲစခန်းအရှေ့  ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဖားကန့်ဥရုရတနာ ကျောက်စိမ်းတောင် တံတားအနီးပိတ်ဆို့ကာ  ရှာဖွေစစ်ဆေးတာတွေ ပြုလုပ်နေပြီး ဘယ်အဖွဲ့က ဖောက်ခွဲတယ်ဆိုတာတော့ မသိရသေးပါဘူး။

ဖားကန့်မြို့နယ်မှာ ဒေသခံပြည်သူတွေဟာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး နေ့စဉ်ဆန္ဒပြနေကြပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့ကလည်း  မြို့နယ်ထွေအုပ်ရုံးနဲ့ ဗျူဟာကုန်းအနီးမှာ ဗုံးသုံးကြိမ်ပေါက်ကွဲခဲ့တယ်။