ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ အမေရိကန် စစ်တပ်တို့ ဆက်တိုက်ဆင်နွှဲမယ့် ပူးတွဲ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေကို ဧပြီ ၁၁ ရက်မှာ စတင်လိုက်ပြီး ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့လည်း ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။

ဘာလီကာတန် ၂၀၂၃ လို့ နာမည်ပေးထားတဲ့ ၁၈ ရက်ကြာ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ ဖိလစ်ပိုင်- အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင် ၅,၀၀၀ ကျော်နဲ့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၂,၀၀၀ ကျော် ပါဝင်ပြီး ဆယ်စုနှစ်တွေ အတွင်း အကြီးမားဆုံး  ဖိလစ်ပိုင်-အမေရိကန် ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ဖြစ်လာပါတယ်။

ဒီစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ သြစတြေးလျ တပ်ဖွဲ့ဝင် အယောက် ၁၀၀ လောက်လည်း ပါမှာဖြစ်ပြီး ဂျပန်နဲ့ ဗြိတိန်အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း တဒါဇင်လောက်က လေ့လာသူအဖြစ် ပါဝင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ဖို့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ မနီလာမြို့ ဆင်ခြေဖုံး ကွီဇုံမြို့က ဖိလစ်ပိုင် စစ်တပ်ဌာနချုပ် (AFP) ရှေ့မှာ ရာချီတဲ့တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ ဧပြီ ၁၁ ရက်က စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတွေက စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ရှုတ်ချကြပြီး အာရှမှာ အမေရိကန်ရဲ့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို ဆန့်ကျင်ဖို့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားတွေကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ 

"အမေရိကန်တပ်တွေ အခုပဲ ထွက်သွား"လို့ ရေးသားတောင်းဆိုတဲ့ စာတန်းတွေ၊ ဆိုင်းဘုတ်တွေကိုလည်း ကိုင်ဆောင်ထားပါတယ်။ 

ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက် (EDCA) အရ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေသုံးမယ့် နိုင်ငံအတွင်း စစ်အခြေစိုက် စခန်းအသစ် လေးခု ဖွင့်လှစ်ခြင်းကိုလည်း ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ 

လက်ဝဲဖိလစ်ပိုင်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ ဘာဂွန်အာလီယန်ဆန် မာကာဘာယန်ရဲ့ အငယ်တန်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ရေနာတို ရေးယက်စ်က "စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုနဲ့ စစ်အင်အားပြပွဲတွေဟာ အာရှမှာ အမေရိကန်ရဲ့ အင်အားကို ဖော်ဆောင်ဖို့ ရည်ရွယ်တာပါ။ ဖိလစ်ပိုင်ကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ရည်ရွယ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ဖိလစ်ပိုင်ကို ခေတ်မီအောင်ကူညီဖို့ ရည်ရွယ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမေရိကန်ရဲ့ စွမ်းအားကိုပြသဖို့ ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပြီး စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုတစ်ခုပါ”လို့ ပြောပါတယ်။

ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ရှုတ်ချဖို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေဟာ မနီလာမြို့က အမေရိကန်သံရုံးရှေ့မှာ ထပ်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး သံရုံးတံဆိပ်ကို သုတ်ဆေးဗုံးတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်ခဲ့ကြ ပါတယ်။

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ရှေ့ဆက်လုပ်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယားဟာ ပိုကြီးတဲ့ လုံခြုံရေးခြိမ်းခြောက်မှုကို ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းရဲ့ညီမနဲ့ သြဇာကြီးတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားအရာရှိဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံက သြဂုတ် ၁၀ ရက်မှာ သတိပေး ပြောလိုက်ပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်တို့ဟာ ကနဦးစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုကို အင်္ဂါနေ့မှာ စမယ်လို့ ယုံဟပ်သတင်းစာက သြဂုတ် ၉ ရက်မှာ ရေးသားခဲ့တာပါ။

နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကတော့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုဟာ ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေး တိုးတက်မှုကို နောက်ဆုတ်စေလိမ့်မယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။

ဒီလေ့ကျင့်မှုတွေဟာ မြောက်ကိုရီးယား ပြည်သူတွေကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ မကြိုဆိုသင့်တဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဖျက်ဆီးတဲ့လုပ်ရပ်လို့ ကင်မ်ယိုဂျုံက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြောဆိုပြီး မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရ မီဒီယာ KCNA က ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပါတယ်။

ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုဟာ ပူးတွဲဆက်ဆံရေးရုံး ပြန်ဖွင့်ရေးနဲ့ ဆက်ဆံရေး ပြန်စတင်ဖို့ ထိပ်သီးညီလာခံ ကျင်းပရေးအတွက် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ မွန်းဂျေးအင်းရဲ့ အားထုတ်မှုတွေကို အချည်းနှီး ဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ပြောပါတယ်။