မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ငွေလဲနှုန်းက ပြင်ပဈေးကွက်မှာ တစ်ဒေါ်လာကို ၂၈၆၅ ကျပ်အထိ မြင့်တက်လာသလို အကယ်ဒမီမီးလင်း‌ရွှေ တစ်ကျပ်သားစျေးနှုန်းကလည်း ကျပ် သိန်း ၃၀ အထက်ကို ပြန်လည်မြင့်တက်လာပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလကုန်ပိုင်းက ရွှေဈေးမြင့်တက်လာလို့ YGEA ဦးဆောင်ပြီး ရွှေဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေး ဖိအားပေးလုပ်ဆောင်ခဲ့လို့ ဈေးအတန်အသင့် ပြန်ကျဆင်းလာပြီး အခုအခါ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးတို့နဲ့အတူ ဈေးပြန်လည်မြင့်တက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာရွှေဈေးက မေလ အစောပိုင်းမှာ တအောင်စကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၀၀ အောက်မှာပဲ ရှိခဲ့ပါတယ်။ မေ ၅ ရက်နေ့မှာတော့ တအောင်စကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၄၀ အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း ဈေးကွက်မှာလည်း ရွှေဈေးနှုန်း လိုက်ပါမြင့်တက်လာပါတယ်။

အခု မေလ ၁၁ ရက် နေ့လယ်ပိုင်းမှာတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး တအောင်စကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၂၅ ဒေါ်လာနဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပြီး ဈေးပြန်လည်ကျဆင်းလာပေမယ့် ပြည်တွင်းဈေးကတော့ တစ်ကျပ်သားကို ကျပ် သိန်း ၃၀ အထက်မှာပဲ ဆက်ရှိနေပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (YGEA) ရဲ့ ရည်ညွှန်းဈေးကဒီနေ့ နေ့လည်ပိုင်းမှာ ရွှေတကျပ်သားကို ၂,၃၉၃,၉၀၀ ကျပ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

ရွှေစျေးအတက်ဘက်ကို ဦးတည်နေပေမယ့် ဈေးကွက်ထဲမှာတော့ အရောင်းအဝယ် ငြိမ်သက်နေတယ်လို့ ရွှေလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတွေက ဆိုကြပါတယ်။

ဒေါ်လာဈေးကလည်း တစ်ဒေါ်လာကို ရောင်းဈေး ၂၈၆၀ ကျပ်၊ ဝယ်ဈေး ၂၈၄၅ ကျပ်နဲ့ ဈေးငြိမ်နေရာကနေ အခုရက်ပိုင်းမှာ ပြန်လည် မြင့်တက်လာတာဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံခြားငွေကြေးရောင်းဝယ်သူတွေထံက သိရပါတယ်။

“ဒေါ်လာဈေးက ဒီရက်ပိုင်း တဖြည်းဖြည်းပြန်တက်တယ်။ အရင်ရက်က ဝယ်ဈေး ၂၈၄၀ ကျပ်ပဲရှိတယ်”လို့ နိုင်ငံခြား ငွေကြေးရောင်းဝယ်သူ တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ပြည်တွင်းရွှေဈေး အတက်အကျက ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးနဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အတက်အကျအပေါ် မူတည်နေပါတယ်။

စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မှာလူထုရဲ့ ကျပ်ငွေအပေါ် ယုံကြည်မှု လျော့ကျခဲ့တာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ဩဂုတ်လနှောင်းပိုင်းက အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာ ကို ၄၅၀၀ ကျပ်အထိ စံချိန်တင် ထိုးတက်ခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ တွက်ချက်ရောင်းဝယ်တဲ့ ပြည်တွင်းရွှေဈေးလည်း တစ်ကျပ်သားကို ကျပ် ၃၅ သိန်းကျော်ထိ ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးဟာ မတ်လ ၁၀ ရက်ကစပြီး  တောက်လျှောက်တက်လာခဲ့ရာ ၁၀ ရက်အတွင်းမှာ ၁ အောင်စကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆၂ ဒေါ်လာအထိ အတက်ကြမ်းလာခဲ့ပြီး ဒီကနေ့ ပြည်တွင်းရွှေ(မီးလင်း)ဈေးက ၁ ကျပ်သားကို ကျပ်  ၂၉,၆၀,၀၀၀ အထိ ရှိလာတယ်လို့ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။

ဒီကနေ့(မတ်၂၀ရက်) နေ့လယ်ခင်းအတွက် ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းရဲ့ ရည်ညွှန်းရွှေဈေးနှုန်းက အကယ်ဒမီ(မီးလင်း) ၁ ကျပ်သားကို ၂၃,၄၄,၄၀၀ ကျပ် သတ်မှတ်ထားပေမယ့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတဲ့ ဈေးနှုန်းက  ကျပ်  ၂၉,၆၀,၀၀၀ ရှိတာကြောင့် ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးနဲ့ယှဉ်ရင် ၁ ကျပ်သားကို ၆၁၅,၆၀၀ ကျပ် ကွာနေပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးက ၁ အောင်စကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၉၄ ဒေါ်လာ ရှိပြီး ပြည်တွင်းနိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်းက အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာကို ၂၈၇၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနဲ့ ပြည်တွင်းနိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း တို့အပေါ် အခြေခံပြီး အရောင်းအဝယ် လုပ်နိုင်တဲ့ ပြည်တွင်းရွှေဈေး(မီးလင်း)က ၁ ကျပ်သားကို ၂၉,၆၀,၀၀၀ ကျပ်စွန်းစွန်း ရှိနေတာပါ။

ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေ(မီးလင်း)ဈေးကလည်း လိုက်ပါပြောင်းလဲမှုရှိလာတာကို မျက်ကွယ်ပြုထားပါတယ်။ 

ဒါကြောင့်ပဲ အဆိုပါအသင်းက ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်တဲ့ ညွှန်ကြားချက်မှာ အခုပြင်ပရွှေဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေကြတဲ့ ဈေးနှုန်းမှာ လေပတ်ကားသမားတွေ၊ ဈေးကစားသူတွေရဲ့ ပါးစပ်မှာသာ ဈေးမြင့်တက်နေခြင်းတာဖြစ်ပြီး ဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေကို သက်ဆိုင်ရာဌာန အဖွဲ့အစည်းတွေက တားဆီး ထိန်းသိမ်းဖို့ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒီ့အတွက်ကြောင့် အသင်းမှာ လေနဲ့ အရောင်းအဝယ်လုပ် ကစားတာ လုံးဝ ခွင့်မပြုကြောင်းနဲ့ အရင်ကလည်း ခွင့်မပြုခဲ့သလို ရှိလည်းမရှိခဲ့တဲ့အတွက် ရွှေအရောင်းအဝယ်ကို ရွှေထိ ငွေထိ သာလုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဒီ့ပြင် ပြင်ပမှာ ဈေးကစားမှုများ ရှိခဲ့ပါက အသင်းအနေနဲ့ခွင့် မပြုသလို တာဝန်လည်း မယူတာကြောင့် ဈေးကစားသူတွေရဲ့ တာဝန်သာ ဖြစ်တယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။

အခုလို သတိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်လာတဲ့အပြင် ပြည်တွင်းမှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တဲ့ ရွှေဈေးနှုန်း အမှန်ကိုလည်း ထုတ်ဖော်မပြောဖို့ စစ်ကောင်စီက ဖိအားပေးထားတဲ့အကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တွေက ဆိုပါတယ်။

ရွှေကုန်သည် တဦးက “အခုအခြေအနေက ကျနော်တို့မှာ ရွှေဈေးနှုန်းကို ပြောပိုင်ခွင့် မရှိဘူးခင်ဗျ။ အခု ဘယ်ဆိုင်ကမှ ရွှေဈေးနှုန်း ပြောလို့မရဘူး။ သူတို့ လိုက်ပိတ်ထားတယ်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး သက်ရောက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးလည်း တက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အရောင်းအဝယ် အခြေအနေကတော့ ဝယ်လိုအားက နည်းပါတယ်။ လူတွေလည်း စီးပွားရေးက သိပ်ပြီး အဆင်ပြေတဲ့အပိုင်းမှာ မရှိကြဘူးလေ။ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းက လူတွေကလည်း မောကုန်ကြပါပြီ။ အရင်က တအားတွန်းပြီး ဝယ်ခဲ့ကြတာလေ။ အခုတော့ အရင်လို မလိုက်တော့ပါဘူး” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာဆို ရွှေစုဆောင်းသူတွေက အလျော့တွက်ခ ရှုံးတဲ့ လက်ဝတ်ရတနာ(အထည်)တွေကို မဝယ်တော့ဘဲ ငွေဖြစ်လွယ်တဲ့ အတုံးတွေကို ပြောင်းလဲ စုဆောင်းလာကြပါတယ်။

လက်ဝတ်ရတနာလုပ်ငန်းရှင်တဦးက “အရင် ဈေးမတက်ခင်က ဝယ်ထားတဲ့ အထည်တွေ အခုလို ဈေးရတဲ့အချိန် ပြန်ထုတ်ရောင်းတာက ပုံမှန်အခြေအနေပါပဲ။ ဒါကလည်း အများစုရဲ့စိတ်ထဲမှာ လက်ထဲ ကျပ်ငွေကို သိပ်ပြီး ကိုင်မထားချင်ကြဘူး။ အဲဒီတော့ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ ပစ္စည်းလေးတွေကို ကိုင်ကြတာ များပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြေးတက်လို့ ပြေးရောင်းတယ် ဆိုပြီး အရင်လိုတော့ တအားကြီး မလုပ်တော့ပါဘူး။ အရင်ကတော့ ပြေးရောင်းလိုက် ပြေးဝယ်လိုက်နဲ့လေ။ ပြီးတော့ အရင်ထက်စာရင်တော့ မျက်စိပွင့် နားပွင့်လာတဲ့ သဘောလည်း ရှိတယ်။ အရင်ကတော့ အထည်တွေ ဝယ်ဝတ်ကြတာပေါ့။ အထည်တွေ ဝယ်ဝတ်တော့ ပြန်ရောင်းတဲ့အခါ သူက အလျော့တွက်ခ ရှုံးတယ်။ အခုတော့ အတုံးလေးတွေ ဝယ်စုကြတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူက ငွေဖြစ်လွယ်တယ်။ ဒါကြောင့် အတုံးလေးတွေ စုတဲ့သူက များလာတယ်” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။