လောကမှာ လူပုဂ္ဂိုလ်တဦးဖြစ်ဖြစ်၊ အဖွဲ့အစည်းတရပ်ဖြစ်ဖြစ် ယုံကြည်စရာအနာဂတ် မရှိတော့ဘူးဆိုရင် ပျက်စီးတတ်သလို နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ စစ်တပ်ဟာလည်း ဆက်ခံမယ့် လူငယ်မျိုးဆက်တွေကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်လာခဲ့ရင် ယုံကြည်မှုပျက်သုဉ်းသွားတဲ့ တိုင်းသူပြည်သားအားလုံးရဲ့ ဝိုင်းဝန်း‌ချေမှုန်းတာခံရလို့ အနာဂတ်မရှိတော့ဘဲ ပြိုကျပျက်စီး အဆုံးသတ်ရမှာဖြစ်တယ်။

နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ ကံကြမ္မာကို ထုဆစ်မယ့်သူ‌တွေဟာ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေ ဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်အညွန့်အဖူး၊ အနာဂတ်နိုင်ငံကို စီမံကြမယ့် လူငယ်လူရွယ်တွေကို ရန်ရှာသတ်ဖြတ်နေတဲ့ စစ်တပ်ဟာ သူတို့အနာဂတ် ပျောက်ဆုံးသွားပြီဆိုတာ ဗာလာနံ စစ်လူမိုက်တွေ သိကြဟန်မတူပါဘူး။

တကယ်တော့ သမ္မတရူးမအလထံ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားနဲ့ အခွင့်ထူးခံခွင့်အတွက် သစ္စာခံပြီး ပြည်သူအပေါ် ရက်စက်ယုတ်မာနေတဲ့ ဖက်ဆစ်အကြမ်းဖက်တပ်ဟာ အောက်ပါ အသင်းအဖွဲ့ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါငါးပါးနဲ့ ပျက်စီးကြောင်း တရား ၃-ပါးစလုံးနဲ့ ကိုက်ညီနေတာကြောင့် ပျက်စီးပြိုလဲနေပြီလို့ သေချာပေါက် ပြောနိုင်ပါတယ်။

♦️ အသင်းအဖွဲ့ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါ (၅) ပါး

(က) ပေးဝန်မကျေ၊ (ခ) ဖိတ်ခေါ်မလာ၊ (ဂ) ပြောစကားမနာ၊ (ဃ) ကွယ်ရာတင်းပြော၊ (င) သဘောငွေမပြေ ဤငါးထွေ။

♦️ အသင်းအဖွဲ့ ပျက်စီးကြောင်း တရား ၃-ပါး

(၁) ဗဟုနေတ္တာရ- လမ်းပြနည်းညွှန် အမွန်ဦးစီး အကြီးအမှူးလုပ်လိုသူတို့ ပေါများခြင်း၊

(၂) သဗ္ဗ ပဏ္ဍိတမာနီ- သင်းသားအားလုံး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပညာရှိဟုသာ ထင်မှတ်လျက် ဘဝင်မြင့်နေကြခြင်း၊

(၃) ဗဟု မဟိစ္ဆာ- ရာထူးမက်မောသူတွေ ပေါများနေခြင်း။

(က) ပေးဝန်မကျေ - 

အကြမ်းဖက်တပ်သား ရဲသားတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မူရင်းတာဝန်တွေဖြစ်တဲ့ တိုင်းပြည်ကာကွယ်ရေး တာဝန်နဲ့ ဥပဒေစိုးမိုးအောင် ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ရေး တာဝန်တွေကို မဆောင်ရွက်ကြတော့ဘဲ စစ်ဗိုလ်စစ်သားက မိုးကျရွှေကိုယ်လုပ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးနေရာတွေ ဝင်လု၊ စီးပွားရေးလုပ်၊ ပြည်သူပိုင်ဘဏ္ဍာတွေခိုးဝှက် ချမ်းသာကြီးပွားအောင် လုပ်နေကြသလို၊ ရဲအုပ်ရဲသားကလည်း ရာဇဝတ်သားတွေနဲ့ပေါင်းပြီး လူကောင်းသူကောင်းတွေကို ဒုက္ခပေး၊ တံစိုးလက်ဆောင်ယူပြီး တရားဥပဒေကို ချိုးဖောက်နေကြတော့ သူတို့ရဲ့ မူရင်းတာဝန်တွေ မကျေတဲ့အပြင် ဖောက်ပြန်ဆိုးသွမ်းလာခဲ့ကြတာ မဟုတ်လား။

(ခ) ဖိတ်ခေါ်မလာ

ပြည်သူတွေရဲ့ခုခံစစ်‌ကြောင့် နိုင်ငံအနှံ့ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲများမှာ အကြမ်းဖက်တပ်ဟာ စစ်ဗိုလ်စစ်သား သောင်းဂဏန်းချီတဲ့ အကျအဆုံးတွေကြောင့် ဆုတ်ယုတ်လာတဲ့ စစ်အင်အားဖြည့်ဖို့ တပ်သားသစ်‌တွေဝင်လာဖို့ ဖိတ်ခေါ်၊ ပင်စင်ယူသွားတဲ့ စစ်မှုထမ်းဟောင်းတွေကို စစ်မှုပြန်ထမ်းဖို့ ဖိတ်ခေါ်နေခဲ့ပေမဲ့ အများစုက မလာရောက်တော့သလို စစ်ဗိုလ်ယုတ်တွေခေါ်နေတဲ့ ဟန်ပြငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို အကြိမ်ကြိမ် ဖိတ်‌ခေါ်ခဲ့ပေမဲ့ စစ်မှန်တဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက မလာကြတော့ပါဘူး။

(ဂ) ပြောစကားမနာ

အမှန်နဲ့အမှား၊ တရားမှုနဲ့ မတရားမှုကို ခွဲခြားတတ်တဲ့ ပြည်သူ့ဘက်သား ပြည်သူ့စစ်သား‌တွေဟာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး ကိုယ်ကျိုးရှာ အာဏာရှင်တွေရဲ့ အမိန့်စကားကို ဖီဆန်လာကြပြီး ပြည်သူလူထုဘက် ကူးပြောင်းပြီး CDM လုပ်တဲ့သူကလုပ်၊ အလင်းဝင်သူကဝင်၊ စစ်မတိုက်ချင်‌တော့ဘဲ လက်နက်အလွယ်တကူချသူက ချလာကြတာ ထောင်ကြီးဂဏန်းရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

(ဃ) ကွယ်ရာတင်းပြော

ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်ရမယ့်အစား သူတို့အာဏာတည်မြဲရေးနဲ့ မတရားသဖြင့် ရယူထားတဲ့ စည်းစိမ်ဥစ္စာ‌တွေကို ကာကွယ်ဖို့ ရာထူးငယ်တဲ့ စစ်ဗိုလ်စစ်သားအသက်တွေကို စတေးပြီး သွေးချောင်းစီးစေလို့ လူသတ်စစ်ပွဲတွေ ဆင်နွှဲနေကြတဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ် လူယုတ်မာတွေကြောင့် တပ်တွင်းညီညွတ်မှုတွေ ပြိုကွဲပြီး စစ်တပ်အတွင်းမှာ၊ အိမ်ထောင်သည်လိုင်းမှာ အာဏာရူး စစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ယုတ်ညံ့မှု၊ မတရားမှု၊ မလုပ်သင့်မလုပ်ထိုက်တဲ့ ပြည်သူအပေါ် ရက်စက်မှုတွေကို ပြောဆိုနေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖရဲသီးလို့ တင်စားကြတဲ့ စစ်အကြမ်းဖက်ကောင်စီကို မကြိုက်မနှစ်သက်တဲ့ လက်ရှိ တပ်တွင်းက စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေကလည်း ပြည်သူ့ခုခံစစ်အတွက် သတင်းအချက်အလက် တွေကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေထံ အချိန်နဲ့တပြေးညီ ပို့ပေးနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

(င) သဘောငွေ မပြေ

ပြည်သူလူထုရဲ့ ဘုံရန်သူဖြစ်သွားတဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဟာ ပြည်တွင်းပြည်ပက ဝင်ငွေရရာရကြောင်းတွေ ပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက်ခံရတာမို့ ဘတ်ဂျက်ချည့်နဲ့လာပြီး ငွေကြေးမပြေလည်မှုတွေ ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တပ်တွင်းလစာတွေ ထိန်းချုပ်ထားရတာ၊ ဦးပိုင်အစုရှယ်ရာ အမြတ်အစွန်းတွေကို မပေးနိုင်တော့တာတွေကြောင့် စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေရဲ့ မကြေလည်မှုဟာ တစတစ ကြီးထွားလာနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

အထက်မှာ‌ရေးခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေ ညွှန်ပြနေတာက သူတို့ရှင်သန်မှုအတွက် ယုတ်မာရက်စက်မှု ကမ်းကုန်အောင် သန်းချီတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ ကိုယ့်ပြည်သူအပေါ် ကျူးလွန်နေတဲ့ စစ်ဓားပြတပ်ဟာ အနာဂတ်မရှိတော့တဲ့ နိဂုံးနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီဖြစ်သလို စစ်ကျွန်ဘီလူးသဘက် ဖက်ဆစ်ကပ်ပါးတွေဟာ ဘယ်သူမပြု မိမိမှုဆိုသလို သူတို့ပြုတဲ့ အကုသိုလ်ပြစ်မှု ကုဋေကုဋာရဲ့ ကြမ္မာရဟတ်ကြီးရဲ့ ဖိကြိတ်နင်းချေမှုကို ဆင်းရဲဒုက္ခကြီးစွာ ခံရတော့မှာဖြစ်ပါကြောင်း။

မင်းကောင်းချစ်

လက်ရှိအချိန်မှာ ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ဟာ ဝက်လက်မြို့နယ် ဟံလင်းပျူမြို့ဟောင်းကို တပ်စွဲသိမ်းပိုက်ထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ထပ်ရတဲ့သတင်းတွေအရ အုတ်တွေ၊ ကျောက်စရစ်ခဲတွေ သယ်နေပြီး ကုန်းမြင့်တွေမှာ ဘန်ကာတွေတည်ပြီး အထိုင်ချဖို့ ရည်ရွယ်နေတယ်လို့ ကနဦး သုံးသပ်ရပါတယ်။ ဒီတော့ကာ ငြိမ်းမောင်တို့ စဥ်းစားမိသလောက် တင်ပြစရာတွေ ရှိလာပါတော့တယ်။

ပထမအနေနဲ့ ဟံလင်းပေါ့။ ဟံလင်းဆိုတာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ရော၊ ကမ္ဘာကပါ စစ်မဖြစ်ရ တားမြစ်နယ်မြေ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီတော့ အထိုင်ချပြီး ခံစစ်ဆင်နိုင်တဲ့ဘက်က စစ်ရေးအားသာပါတယ်။ ဖက်ဆစ်တပ်လို စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ ပရမ်းပတာ တပ်က ဘယ်လိုလုပ်မယ် မသိပေမဲ့ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးတပ်တွေကတော့ အတော်စဥ်းစားစရာ ဖြစ်လာပါတယ်။ တဖန် ဟံလင်းဟာ ဝက်လက်မြို့နယ်ရဲ့ အချက်အချာကျတဲ့ ဗျူဟာကျနေရာ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီတော့ “ပစ်ရမှာလည်း အဆီတဝင်းဝင်း.. စားရမှာလည်း သဲတရှပ်ရှပ်” ဆိုသလိုပါပဲဗျာ။

နောက်တခုက ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ရဲ့ သားချော့တေးဗျူဟာကို အထူးဂရုပြုရပါလိမ့်မယ်။ အခုကို နောက်ဆုံးရတဲ့ သတင်းအရ ဖက်ဆစ်တပ်က ဟံလင်းက ပြည်သူတွေကို လက်မှတ်ထိုးပြီး ပြန်ဝင်ခွင့်ပြုနေတယ်လို့ ကြားနေရပါတယ်။ အဲဒီမှာ စစ်တပ်က လူသားဒိုင်းကာဗာ အလိုလိုရသွားပြီး ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးတပ်တွေက ပစ်မယ်ဆိုရင်တောင် ကျဥ်းထဲကျပ်ထဲ ရောက်သွားပါပြီ။ ဆိုင်းတီးနေကျ ဘီလူးကြီးတကောင်ရဲ့ သားချော့တေးသံကို မယုံကြဖို့ လိုပါတယ်။ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ အဲဒီက ပြည်သူတွေက ဖက်ဆစ်တပ်ရဲ့ လက်အောက်မှာ နေရတာ အေးဆေးတယ်လို့ ထင်လာနိုင်ပါတယ်။ လုံခြုံတယ်၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု လွတ်လပ်တယ်၊ စာသင်ရမယ်၊ ဆေးခန်းဖွင့်မယ်၊ စသဖြင့် ယိမ်းနွဲ့ချင်စိတ် ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ 

ဘာလို့ ဒီလိုပြောနိုင်တာလဲ ဆိုတော့ကာ အခြေခံအချက် နှစ်ချက်ရှိပါတယ်။ နံပါတ်တစ်က မြေပေါ်မြေအောက်ကို ရေချိန်ညှိနိုင်တဲ့ လူထုခေါင်းဆောင်တွေ မရှိတာပါ။ ပြည်သူကို စစ်ရဲ့သဘောတရား၊ ရေရှည်စစ်ပွဲရဲ့ စစ်ဘေးဒဏ်၊ လူထုရဲ့ စစ်ပွဲတွင်း အခန်းကဏ္ဍတွေကို ကြိုတင်ကာ မခြွင်းမချန် ရှင်းပြရမယ်။ ဒါဟာ စိတ်ဓာတ်ကျဖို့မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့ ခေါင်းနဲ့တိုက်ပြီး ဖြိုချရမယ့် နံရံကြီးဟာ ထင်တာထက် ပိုခိုင်မာနေတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ခေါင်းတွေ ဒီထက်ပိုမာကြောအောင် လေ့ကျင့်နေဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ဟောပြောစည်းရုံးရမှာပါ။ မနိုင်မချင်း တိုက်မှာဆိုတဲ့ စစ်မှန်ခိုင်မာတဲ့ တော်လှန်သော စိတ်ဓာတ်ကို ရိုက်သွင်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်းပဲ ဒီစစ်ကြီးအတွင်းမှာ လူထုအနေနဲ့ အစဥ်အမြဲ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို ထောက်ခံပံ့ပိုးချင်စိတ်ရှိအောင်၊ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ အမြဲ တသားတည်း ရပ်တည်နေအောင် စည်းရုံးဟောပြောရမယ်။ အဲဒီလို စည်းရုံးရုံနဲ့လည်း မပြီးသေးပြန်ဘူး။ လူထုကို စစ်အတွင်း စစ်ဒဏ်သင့်မှု သက်သာလျှော့ချရေး အစီအစဥ်တွေကို ကူညီစီစဥ်ပေးရမယ်။ စစ်အတွင်း စိုက်ပျိုးရေး၊ စစ်အတွင်း စီးပွားရေး၊ စစ်အတွင်း ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လုံခြုံရေး စသဖြင့် စစ်အတွင်း ရှင်သန်ရေး အစီအစဥ်တွေမှာ လူထုနဲ့ပူးပေါင်းပြီး တက်တက်ကြွကြွ ကြိုးပမ်း လုပ်ဆောင်ကြရမယ်။ ဒီလို စစ်ဒဏ်သက်သာမှလည်း လူထုက ရေရှည်စစ်ကြီးအတွင်း ဖက်ဆစ်တပ်ရဲ့ ဖိနှိပ်မှုကို ခါးစည်းခံရာမှာ အနည်းငယ် အသက်ရှူချောင်ပါလိမ့်မယ်။

ယခု ထိပ်တိုက်တွေ့ကြလေပြီ။ ဖက်ဆစ်တပ်ဟာ လူထုကို အစစအရာရာ သူတို့လက်အောက်နေရင် အေးဆေးလုံခြုံကြောင်း ဟိုလိုတမျိုး ဒီလိုတမျိုး အယုံသွင်းလာပါလိမ့်မယ်။ ဒီအချိန်မှာ စစ်ဘေးဒဏ်ကို နှစ်ချီ ခါးစည်းပြီး ခံစားခဲ့ရတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ ပြေးပြေးလွှားလွှား၊ ပုန်းပုန်းခိုခိုနဲ့ပဲ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ တသားတည်း ဆက်လက်ရပ်တည်ဖို့၊ တနည်းအားဖြင့် စစ်မှန်တဲ့ လွတ်မြောက်မှုကို အခက်အခဲတွေကြားက အရယူမယ်ဆိုတဲ့ ခိုင်မာသော တော်လှန်ရေးစိတ်ဓာတ်ရှိဖို့ အင်မတန်အရေးကြီးနေပါတယ်။

ဘယ်လောက် ထောက်ခံ ထောက်ခံနေပါစေ၊ စစ်ရေးစစ်ရာမှာ တိုက်ရင်း စည်းရုံး၊ စည်းရုံးရင်း တိုက်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ မတော်လို့များ “တွေ့ကြလား ငါတို့အောက်နေရင် အေးဆေးပဲ။ ဒီထက်ပိုအေးဆေးချင်ရင် ပျူစောထီးသင်တန်း တက်ကြကွာ” ဆိုပြီး ပျူမွေးလိုက်ရင်ဖြင့် ဟံလင်းပျူမြို့ဟောင်းကနေ ဟံလင်းပျူမြို့သစ် ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ကိုင်းဗျား...။ သမိုင်းပေးတာဝန်အရ ပြောစရာရှိတာတော့ ပြောမိကြောင်းပါ။ တဖက်က စစ်ကြောင်းထိုးလာလို့ အမယ်အိုကြီးတွေ အထုပ်တွေရွက်ပြီး ပြေးလာတာတွေ၊ သားသည်မိခင်တွေ ချွေးတလုံးလုံးနဲ့ မောပန်းနေတာတွေ၊ အမိုးမရှိ အကာမရှိ လူအုပ်လိုက်ကြီးတွေ တောထဲ အသံတောင် မထွက်ရဲဘဲ ပုန်းနေကြတာတွေ မြင်တဲ့အခါမျိုး၊ ငါးနှစ်သားအရွယ် ရောက်နေတဲ့ ကလေးတွေ ကျောင်းမတက်ရလို့ စာမဖတ်တတ်တာတွေ မြင်တဲ့အခါ ဒီစစ်ပွဲရှည်ကြီးအတွင်း လူထုရဲ့ ခံနိုင်ရည်လျော့နည်းလာမှာ အင်မတန် စိုးရိမ်မိပါတယ်။

အင်မတန် ခက်ခဲကြမ်းတမ်းလှသော စစ်မက်ကြီးတွေရဲ့ကြား လူထုဟာ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးတပ်တွေနဲ့ တသားတည်းရပ်တည်ကာ အခက်အခဲတွေကို ခါးစည်းခံနိုင်ဖို့ ကျနော်တို့ဟာ မြေပြင်မှာလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြည့်ဆည်းရမှာဖြစ်ပြီး မကြာခဏဆိုသလို တော်လှန်ရေးတရားပွဲတွေမှာ စည်းရုံးဟောပြောနေဖို့ လိုကြောင်းပါခင်ဗျား....။

ငြိမ်းမောင်(ပ.တ.တ.)