ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ ရောက်ရှိခိုလှုံနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေအတွက် ယူကေအစိုးရက ထောက်ပံ့ကူညီရေး ရန်ပုံငွေ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်း ဖြတ်တောက်လိုက်တယ်လို့ ယူကေအခြေစိုက် ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

ယူကေအစိုးရက အဆိုပါ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေအတွက် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွက် ရန်ပုံငွေပေါင် ၁၁၂ ဒသမ ၃၆ သန်း ထောက်ပံ့ကူညီခဲ့ရာကနေ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာတော့ ပေါင် ၂၀ ဒသမ ၂၆ သန်းထိ လျှော့ချခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ (WFP ကလည်း သူတို့အနေနဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေက ဒုက္ခသည်တွေအားလုံးအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖြတ်တောက်သွားမယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှာ ထုတ်ပြန်ကြေညာထားခဲ့တာပါ။

ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာ့လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ်အန်ဒရူးစ်ကတော့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲက ရိုဟင်ဂျာမိသားစုအားလုံးရဲ့ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းဟာ အစားအသောက် မလုံလောက်ဘဲ နေထိုင်နေကြရပြီး ရိုဟင်ဂျာ ကလေးသူငယ် ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ နို့တိုက်မိခင် ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ သွေးအားနည်းရောဂါတွေ ခံစားနေကြရကာ ကလေးသူငယ်တွေထဲက ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အာဟာရ ချို့တဲ့မှုကြောင့် ကြီးထွားမှု နှောင့်နှေးတာတွေကို ခံစားနေကြရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့ကတော့ ယူကေနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေး အတွင်းဝန် ဂျိမ်းစ် ကလဲဗားလီကို ခုလိုဖြတ်တောက်မှုတွေကို ပြန်လည်ပြီးတော့ သုံးသပ်ပေးဖို့နဲ့ ရိုဟင်ဂျာကလေးသူငယ်တွေအတွက် အသက်ကယ် အကူအညီတွေ ဆက်လက်ပေးအပ်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ကမ်ပိန်းအဖွဲ့မှ အရာရှိ ကယ်ရင် ဗောလ်တာဆန်ကတော့ “အကူအညီတွေအပေါ် လုံးဝဥဿုံ မှီခိုနေရတဲ့ ကလေးသူငယ် ထောင်ပေါင်းများစွာကို အခုလိုမျိုး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထောက်ပံ့မှု ဖြတ်တောက်တာဟာ တရားမျှတမှု မရှိပါဘူး။ ကလေးငယ်တွေ အာဟာရချို့တဲ့မှုကြောင့် ပုညှက်သွားပြီဆိုရင် နောက်ပြန်လှည့်လို့ မရတော့တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို တသက်လုံး ခံစားနေရပါလိမ့်မယ်။ ဂျိမ်းစ် ကလဲဗားလီအနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ၀င်ငွေရလမ်းတွေ ဖြတ်တောက်ဖို့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်ရာမှာ မှန်ကန်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေမယ့် အခု မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ကျူးလွန်ခံနေရသူတွေအတွက် အသက်ကယ် အကူအညီတွေကိုလည်း ဖြတ်တောက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ကော့ဇ်ဘဇားခရိုင်ထဲက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၁ သန်းနီးပါးရှိနေပြီး အဲဒီထဲက အများစုကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွေ ကတည်းက စတင်ကာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာခဲ့ကြရသူတွေဖြစ်ပြီးတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေတွေ ပိုများလာတာကြောင့် ထောင်နဲ့ချီတဲ့ လှေတွေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။

အဲဒီထဲက အနည်းဆုံး ၃၄၈ ယောက်ကတော့ သေဆုံးသွားတာ၊ ဒါမှမဟုတ် ပင်လယ်ပြင်ထဲမှာ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ ကြတာမို့ သူတို့အတွက် နောက်ထပ် အကူအညီတွေ ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဒီအန္တရာယ်ရှိတဲ့ ခရီးတွေဆီ တွန်းပို့သလို ဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ် ၅ ရက်တုန်းကလည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ဘာလုခါလီ ဒုက္ခသည်စခန်းမီးလောင်မှုမှာ အိမ်ခြေ ၂၀၀၀ ကျော် မီးထဲပါသွားခဲ့ပြီး သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ မီးဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် လတ်တလောမှာ အရေးပေါ်အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ အကူအညီပေးရေးကတိတွေ ရုတ်ခြည်း သိသိသာသာကျဆင်းခဲ့တာကြောင့် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို လူသားချင်းစာနာမှုလိုအပ်ချက်တွေ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ဖို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈၇၆ သန်း (ပေါင် ၇၃၃ ဒသမ ၉၂ သန်း) လိုအပ်ချက် ရှိနေတယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ကတော့ မီးလောင်ကျွမ်းမှုကြောင့် ထိခိုက်ခံစားခဲ့ကြရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာအိမ်ထောင်စုတွေအတွက် အနက်ရှိုင်းဆုံး စာနာမှု စည်းလုံးညီညွတ်မှုတို့ကို ဖော်ပြအပ်ကြောင်း၊ UNHCR၊ နိုင်ငံတကာမိတ်ဖက်တွေ၊ ဒေသခံရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့အတူ ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရတဲ့ အိမ်ထောင်စုများအတွက် ကူညီပေးနိုင်ရေး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

မြန်မာအကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတခုဖြစ်တဲ့ ဂန္ဓမာ wholesale အပါအဝင် လုပ်ငန်း ၅ ခုကို ယူကေအခြေစိုက် ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့က ထပ်မံအမည်ပျက်စာရင်းသွင်းလိုက်ပြီးနောက်မှာ အမည်ပျက်စာရင်းသွင်းခံထားတဲ့ လုပ်ငန်းပေါင်း ၂၁၂ ခုထိ ရှိလာပါတယ်။

အဆိုပါ လုပ်ငန်း ၅ ခုထဲမှာတော့ ဂန္ဓမာ wholesale နဲ့အတူ နေပြည်တော် Wholesale ၊ ပုသိမ်မြို့က The Angel Bistro ၊ ရန်ကုန်မြို့က Five Star Compound (Yangon) ၊ Five Star Port နဲ့ Thateka Wharf (Yangon) တို့လည်း ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါ ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်း ၂၀၀ ကျော်ထဲမှာ အများစုကတော့ အကြမ်းဖက်စစ်တပ်နဲ့ စီးပွားရေးချိတ်ဆက်မှု၊ လက်နက်၊ ဒါမှမဟုတ် တခြားစစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ ထောက်ပံ့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပြီးတော့ စစ်အုပ်စု ရဲ့ ကြီးမားကျယ်ပြန့်တဲ့ စီးပွားရေးအင်ပါယာ ထုတ်ကုန်တွေ၊ အမှတ်တံဆိပ်တွေကို လူတစ်ဦးချင်း၊ ကုမ္ပဏီတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အစိုးရတွေအနေနဲ့ အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဝယ်ယူခြင်းကနေ ရှောင်ရှားနိုင်စေဖို့ဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ပိုင်နဲ့ ထိန်းချုပ်ကုမ္ပဏီတွေဟာ မြန်မာစစ်တပ်အတွက် အရေးကြီးတဲ့ ၀င်ငွေရင်းမြစ်တွေဖြစ်ကာ သူတို့ဆီက ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ဝယ်ယူခြင်းက စစ်အုပ်စုရဲ့၀င်ငွေကို တိုးမြင့်စေပြီး ဒီငွေတွေကို သူတို့ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးအတွက် ရန်ပုံငွေ၊ စစ်ရေးစွမ်းရည်ကို တည်ဆောက်ဖို့နဲ့ သူတို့ကျူးလွန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် အသုံးပြုနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့ရဲ့ ဒါရိုက်တာ မာ့ခ်ဖန်မနာက “ဒီစာရင်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေကို စစ်တပ်ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့တာကို ရှောင်ရှားနိုင်စေပြီး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ငွေကြေး ထောက်ပံ့ခြင်းမပြုကြောင်း သေချာစေဖို့ သံရုံးတွေ၊ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီတွေအနေနဲ့ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက သံရုံးတွေ၊ အကူအညီပေးရေးဆိုင်ရာ အလှူရှင်တွေ အားလုံးအနေနဲ့လည်း စစ်အုပ်စုနဲ့ ဆက်စပ်ကုမ္ပဏီတွေဆီကနေ ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို မဝယ်ရဘူးဆိုတဲ့ မူဝါဒတွေ ရှိသင့်တယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။

ဘားမားကမ်ပိန်းအဖွဲ့က အမည်ပျက်စာရင်းသွင်းထားတဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုပိုင် ဆက်စပ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေထဲမှာ  ငွေကြေးနဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ စီးကရက်အမှတ်တံဆိပ်တွေ၊ အဝတ်အထည်တွေ၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ ဖျော်ဖြေရေးနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ စားသောက်ကုန်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ အလှအပဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်တွေ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေ၊ စက်မှုဇုန်အိမ်ရာစီမံကိန်းတွေ၊ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု၊ ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ မီဒီယာ၊ လက်လီလုပ်ငန်းတွေ၊ ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေ စတဲ့ ကဏ္ဍတွေ အသီးသီးက လုပ်ငန်းတွေ ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။အမည်ပျက်စာရင်းသွင်းခံ ကုမ္ပဏီများစာရင်း အပြည့်အစုံကိုတော့ https://burmacampaign.org.uk/media/The-Boycott-List.pdf ဝက်ဆိုက် လင့်ခ်မှာ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။