၄၂ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ပင်လယ်အပန်းဖြေစခန်းရှိရာ လာဘူအန်ဘာဂျိုမြို့မှာ မေလ ၁၀ ရက် ဒီကနေ့မနက် ကျင်းပရာမှာ အာဆီယံဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေက ခေါင်းဆောင်တွေ ပါဝင်တက်ရောက်နေကြပေမဲ့ မြန်မာအာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်ကတော့ ဖိတ်ကြားမခံရတဲ့အတွက် တက်ရောက်ခွင့်မရပါဘူး။

အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကို ဝီဒိုဒိုက အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်တွေအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိတယ်ဆိုရင် ဒေသတွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်ရာမှာ အဓိကကျတဲ့သူ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်ပြီး အာဆီယံဟာ စည်းလုံးညီညွတ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အဖွင့်အမှာစကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အခုချိန်ဟာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အခြေအနေက အပြည့်အဝ နာလန်ပြန်မထူသေးကြောင်းနဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေက ပိုပြင်းထန်လာတယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတက ပြောပါတယ်။

“ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ပြောင်းလဲတိုးတက်မှုက ခန့်မှန်းလို့မရနိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်လာပြီး အာဆီယံဟာ ဘေးကကြည့်နေသူ သက်သက်လား၊ အာဆီယံဟာ နှုတ်ပိတ် ငြိမ်ဆိတ်နေမှာလား၊ ဒါမှမဟုတ် အာဆီယံဟာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဒါမှမဟုတ် တိုးတက်မှုရဲ့ မောင်းနှင်အား ဖြစ်လာနိုင်ပါ့မလားလို့ မေးခွန်းရှိနေတယ်။ စည်းလုံးညီညွတ်မှုဆိုတဲ့ အဓိကအချက်တချက်ရှိမှ အာဆီယံက လုပ်နိုင်မယ်လို့ အားလုံးက ယုံကြည်ကြပြီးတော့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနဲ့အတူ အာဆီယံဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖော်ဆောင်ရာမှာ အဓိကကျတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်နိုင်လိမ့်မယ်” လို့လည်း ဂျိုကို ဝီဒိုဒိုက ပြောပါတယ်။

လာမယ့် ၂ ရက်အတွင်း အစုအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအကျပ်အတည်းနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း ဆွေးနွေးမယ်လို့ မျှော်မှန်းထားပြီး ရန်လိုမှုတွေ အဆုံးသတ်ရေးနဲ့ သက်ဆိုင်သူအားလုံး ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းက သဘောတူထားတဲ့ “ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောဆန္ဒ ၅ ရပ်” ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ စစ်အာဏာရှင်အုပ်စုကို တွန်းအားပေးဖို့လည်း မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

တိုးတက်မှု မရပြီးမချင်း မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေကို အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပါအဝင် အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးတွေ တက်ရောက်ခွင့် မပြုဖို့ အာဆီယံက တားမြစ်ထားပါတယ်။

အခုနှစ်ရဲ့ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ အင်ဒိုနီးရှားဟာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကို စတင်နိုင်ဖို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်အပြင်၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) နဲ့ရော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ပါ  တိတ်တဆိတ် လက်တွဲဆောင်ရွက်နေပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ရှမ်းပြည်နယ်၊ ဆီဆိုင်မြို့နယ်မှာ အာဆီယံ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေးစင်တာ (AHA) နဲ့ အာဆီယံ သံတမန်တချို့ လိုက်ပါလာတဲ့ယာဉ်တန်း တိုက်ခိုက်ခံရတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှုတ်ချကြောင်းနဲ့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုအတွက် ကျူးလွန်သူတွေ တာဝန်ခံရမယ်လို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေက မေလ ၁၀ ရက် ဒီကနေ့ ကြေညာပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို  ရုရှားသိပ္ပံအကယ်ဒမီ၊ အရှေ့တိုင်းလေ့လာရေးအင်စတီကျုက ဂုဏ်ထူးဆောင်ဒေါက်တာဘွဲ့ ပေးအပ်လိုက်သလို   စစ်ခေါင်းဆောင်ကလည်း ရုရှား ၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုဝန်ကြီးကို သီရိပျံချီဘွဲ့တံဆိပ် ပြန်လည် ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်လိုက်ပါတယ်။

ဧပြီ ရက် ၃ က နေပြည်တော်ရှိ ဇေယျာသီရိဗိမာန် ဧည့်ခန်းမဆောင်မှာ အခမ်းအနားကျင်းပပြီး အခုလို အပြန်အလှန် ဆုချီးမြှင့်ခဲ့တာလို့ စစ်ကောင်စီပြန်ကြားရေးက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနယ်ပယ်အပါအဝင် ဘက်စုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ စွမ်းစွမ်းတမံဆောင်ရွက်မှုအတွက် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ကို ဂုဏ်ထူးဆောင်ဒေါက်တာဘွဲ့ပေးတာလို့ ရုရှားသိပ္ပံအကယ်ဒမီ၊ အရှေ့တိုင်းလေ့လာရေးအင်စတီကျုရဲ့ အကြီးအကဲ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ ဗက်တဲလ်လီ ဗေချာစလာဗိုဗစ်ရှ် နမ်ခင်က ပြောပါတယ်။

အလားတူမြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ကလည်း ရုရှားကာကွယ် ဒုဝန်ကြီး အလက်ဇန္ဒားဗာဆီလီဗရှ်ဖိုမင် ကို  နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းသာယာဝပြောရေး စွမ်းစွမ်းတမံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေအတွက် စွမ်းဆောင်မှုဆိုင်ရာ သီရိပျံချီဘွဲ့တံဆိပ်နဲ့ အဆောင်အယောင် ချီးမြှင့်အပ်နှင်းလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားကာကွယ်ရေး ဒုတိယဝန်ကြီးက ဒီဆုဟာ သူတယောက်တည်းရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုကြောင့် ဆုချီးမြှင့်ခံရတာမဟုတ်ဘဲ အားလုံးရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကြောင့်ရရှိခဲ့တာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ဆက်ဆံမှုတွေ ပိုမိုတိုးမြှင့်ခိုင်မာစေရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။

သီရိပျံချီဘွဲ့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကောင်းရာကောင်းကျိုး ဖြစ်ထွန်းစေရေး ထူးကဲ ကောင်းမွန်စွာ ဆောင်ရွက်သူတွေကို ပေးအပ်ချီးမြှင့်တဲ့ ဘွဲ့တံဆိပ်တစ်ခုကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွား၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တဲ့အပြင် ရုရှား-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပိုမိုအားကောင်းလာစေအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့လို့ ချီးမြှင့်ပေးအပ်တာလို့ စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် နှစ်နိုင်ငံနဲ့ တပ်မတော်နှစ်ရပ်အကြား ကာလကြာရှည်စွာ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ စစ်ဘက်နည်းပညာ၊ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ်မှာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေ အပါအဝင် နှစ်နိုင်ငံ ကဏ္ဍစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ဆက်ဆံမှုတွေ တိုးမြှင့်နိုင်ရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

မြန်မာအာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီနဲ့  ယူကရိန်းကျူးကျော်စစ်ဆင်နွှဲနေတဲ့ ရုရှားအစိုးရကို နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းက ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေပြုလုပ်နေချိန်မှာ  မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ရုရှားအစိုးရအကြား နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ စစ်ရေးကိစ္စတွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ပိုမိုပြုလုပ် လာနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူနေရတဲ့ ရုရှားဟာ မြန်မာအဏာသိမ်းစစ်တပ်ကို အစဉ်တစိုက် ထောက်ခံ အကာအကွယ်ပေးနေသလို  စစ်လက်နက်ပစ္စည်း အကူအညီတွေလည်း ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။

Photo-DSINFO