သင်္ကြန်အပြီးကာလမှာ ဆန်ဈေးတွေ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာတာနဲ့ ပက်သက်ပြီး ဆန်ဈေးမြင့်တက်အောင် ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်နေသူတွေကို ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်မယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်က ဧပြီ ၂၄ ရက်မှာ အသိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အွန်လိုင်းမှာ မမှန်တဲ့ဈေးနှုန်းတွေ၊ မမှန်တဲ့သတင်းအချက်အလက်တွေ ဖန်တီးပြီး ဆန်ဈေးမြင့်တက်အောင် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်နေသူတွေကြောင့်   ပြည်တွင်း စားသုံးဆန်ဈေးနှုန်းတွေ  မြင့်တက်နေတာလို့ အသင်းချုပ်က သံသယရှိနေတာပါ။

ဆန်ဈေးမြင့်တက်အောင် ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်နေသူတွေကို ဝိုင်းဝန်းစိစစ်ဖော်ထုတ်ကြဖို့ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်က တိုက်တွန်းထားပြီး၊ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဆန်ဈေးတက်အောင် လုပ်ဆောင်သူတွေကို စည်းရုံး ပညာပေးလို့ မရပါက သက်ဆိုင်ရာကို တင်ပြဖို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ သတိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အသင်းချုပ်အနေနဲ့ ဆန်ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေးနဲ့ အရောင်းအဝယ်တွေ မှန်ကန်မှုရှိစေရေး ထိန်းကျောင်း ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်း၊ ကုန်စည်ဒိုင်တွေ။ ဆန်စက်ပိုင်တွေ၊ ဆန်ကုန်သည်တွေ၊ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဆိုထားပြီး  ရည်ရှည် အကျိုးစီးပွားကို ချင့်ချိန်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဆောင်ရွက်ဖို့ ကုန်သည်ပွဲစား စက်ပိုင်တွေကို  နိုးဆော်ထားပါတယ်။

ပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်းတွေက စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တစ်စတစ်စနဲ့ တောက်လျှောက် မြင့်တက်နေတာ ဖြစ်ပေမဲ့ သင်္ကြန်အလွန်ကာလမှာတော့ ဈေးကွက်ထဲ ဆန်အဝင်နည်းပြီး ဈေးနှုန်း အတက်ကြမ်းလာပါတယ်။

ဒီနေ့ ရန်ကုန်ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်စျေးနှုန်းအရ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်က တအိတ်ကို  ၉၅၀၀၀ ကျပ်ကနေ ၁၀၅၀၀၀ ကျပ်၊ မြောင်းမြ ပေါ်ဆန်းက တအိတ်ကို ၈၅၀၀၀ ကနေ ၈၆၀၀၀ကျပ်၊ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းက ၈၅၀၀၀ ကနေ ၈၇၀၀၀ ကျပ်၊ ကြားပျံ တအိတ်ကို ကျပ် ၈၂၀၀၀ ကနေ ၉၀၀၀၀ ကျပ်၊ ရက် ၉၀က ကျပ် ၆၀၀၀၀ ကနေ ၇၀၀၀၀ ကျပ်၊ ခွံနီဆန်က ကျပ် ၆၇၀၀၀ကနေ ၇၅၀၀၀ ကျပ်အထိ အသီးသီး ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။

သင်္ကြန်မတိုင်ခင် ဧပြီ ၇ ရက်နေ့ကတော့ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ဆန်တအိတ်ကို ၈၅,၀၀၀ ကနေ ၉၃,၀၀၀ ကျပ်၊ မြောင်းမြ ပေါ်ဆန်းစျေး ၇၇,၀၀၀ ကျပ်ကနေ ၇၉,၀၀၀ ကျပ်၊ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းက ၇၀,၀၀၀ ကနေ ၇၂,၀၀၀ ကျပ်၊ ကြားပျံဆန် တအိတ်ကို  ၇၂၀၀၀ ကနေ ၈၀၀၀၀ ကျပ်၊ ရက် ၉၀ ဆန်တအိတ်ကို ၅၅,၀၀၀ ကနေ ၆၄,၀၀၀ ကျပ်၊ ခွံနီဆန်က ၆၂,၀၀၀ ကနေ ၆၆,၀၀၀ ကျပ်အကြား အသီးသီးရှိခဲ့ပါတယ်။

ဆန်လက်လီ လက်ကား ရောင်းချသူ လုပ်ငန်းရှင်တဦးက "နယ်ကနေ ရန်ကုန်ကို ဆန်များအဝင်များလာရင်တော့ ပုံမှန် ပြန်ဖြစ်သွားမှာပါ။ အရမ်းကြီးမစိုးရိမ်ကြပါနဲ့။  နယ်ကနေ ဆန်အဝင်နည်းနေတာကြောင့် အခုလိုဖြစ်ပေါ်နေတာလို့ ယူဆပါတယ်" လို့ မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်း ဆန်စျေးမတန်တဆမြင့်တက်နေတဲ့အပေါ် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုတွေအရ စပါးစိုက်ပျိုးနိုင်မှုမရှိဘဲ စိုက်ဧကလျော့ကျလာတာ၊ လျှပ်စစ်မီးမရတာကြောင့် စပါးကြိတ်ခွဲမှုလုပ်ငန်းတွေ နှောင့်နှေးပြီး ကုန်ကျစရိတ် ပိုလာတာ၊ လှောင်လက်တွေရဲ့ စျေးကစားမှုတွေရှိနေတာ စတဲ့အချက်တွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ အဆိုပါအသိုက်အဝန်းကြား သုံးသပ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်က လက်ရှိ ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ မြန်မာ့ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုကနေ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ရရှိဖို့ မျှော်မှန်းထားတာကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားကိုလည်း ကြည့်ပေးသင့်တယ်လို့ လယ်သမားအရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ထောက်ပြပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်တွေအရ ပြည်ပဈေးကွက်ဆီ မြန်မာ့ ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုက နှစ်စဉ် ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁-၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်(ဧပြီလ မှ မတ်လကုန် အထိ)က တန်ချိန် ၂,၁၆၄,၆၈၁ တင်ပို့ခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ရ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၀၉ ဒသမ ၁ သန်းကျော် ရရှိ ခဲ့ပါတယ်။

အလားတူ ၂၀၂၂-၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်(ဧပြီလ မှ မတ်လကုန်အထိ)မှာလည်း တန်ချိန် ၂၂၆၁၂၀၃ တင်ပို့ခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ရ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၅၃ ဒသမ ၄ သန်းကျော် ရရှိထားပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ယခု ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ဆန်တန်ချိန် ၂သန်းခွဲကို တင်ပို့နိုင်ဖို့ မျှော်မှန်းထားပြီး ပို့ကုန်ရ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀၀ (၁ ဘီလီယံ) ရရှိဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့အကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ပြည်ပဈေးကွက်ဆီ မြန်မာ့ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုပမာဏက နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၂သန်းကျော် တင်ပို့နိုင်ပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိမှု လည်း တိုးတက်လာပေမယ့် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေရဲ့ဘဝကတော့ ပြောင်းလဲလာမှု မရှိသေးဘူးလို့ လယ်သမားအရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ထောက်ပြထားပါတယ်။

“(Exporters)ပို့ကုန်သမားကြီးတွေဟာ သူတို့ လုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်နဲ့ လုပ်ကြတာဖြစ်လို့ သူတို့နဲ့ ထိုက်တန်တဲ့ အကျိုးအမြတ်ကို ခံစားကြရတယ်။ ဒါကို တောင်သူတွေဘက်က နားလည်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေမှာ ဆန်စပါးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေဘက်က အရှုံးပေါ်ခဲ့ရတယ်။ ဘာလို့အရှုံးပေါ်ခဲ့ရလဲ၊ ဈေးကွက်က မတရားနှိမ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်လေ။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေမှာ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျမှုစရိတ်နဲ့ ဈေးကွက်ကလည်း အကျိုးအမြတ်မရှိတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ခဲ့လို့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေ တော်တော်လေး နလန်မထူ ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ အခု ဒီနှစ်မှာတော့ တောင်သူတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ မိုးစပါးရာသီ ကစပြီး အနည်းအကျဉ်းတော့ အကျိုးခံစားခွင့်လေး ရလာတယ်လို့ ဆိုနိုင်ပေမဲ့ ငွေလုံးငွေရင်း အကြီးသမားကြီးတွေရဲ့ အကျိုးအမြတ်နဲ့ယှဉ်ရင်တော့ တခြားစီပါ” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

ဒါကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ လယ်သမားတွေအတွက် ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးအမြတ် ခံစားခွင့် ရရှိဖို့က ဈေးကွက်ကို မတရား ဖိနှိမ်မှု မရှိအောင် ဖန်တီးပေးနိုင်ဖို့ လိုတယ်လို့ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသီတဦးကလည်း သုံးသပ်ထားပါတယ်။

“ဆန် ၁ တန်ကို ဒေါ်လာ ၃၂၀ ဈေး ရှိခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကာလတွေတုန်းက ကုန်သမားကြီးတွေက ဆန် ၁ တန် အပေါ်မှာ ဒေါ်လာ ၁၀၀ နီးပါး အမြတ်ယူခဲ့တော့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေအပေါ်မှာ အကျိုးအမြတ် ဘယ်ကျန်ပါတော့ မလဲ။ အခုအချိန်မှာတော ဆန် ၁ တန်ကို ဒေါ်လာ ၄၀၀ ကျော် ရှိတာကြောင့် ပို့ကုန်သမားကြီးတွေက ဆန် ၁ တန် အပေါ်မှာ ဒေါ်လာ ၂၀ လောက် အမြတ်ယူပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူအတွက် မျှမျှတတ လုပ်ပေးသင့်တယ်။ ဘာလို့လဲဆို သူတို့က ဆန်တန်ချိန် သိန်းနဲ့ချီပြီး နိုင်ငံခြား ပို့နိုင်တဲ့ သူတွေဖြစ်တာကြောင့် အကျိုးအမြတ်က ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်လီ ရောင်းနေတဲ့ သူတွေရဲ့ အမြတ်အစွန်း ပုံစံမျိုး မယူဘဲ လက်ကားသမား တယောက်လို ငါးမူးစား တကျပ်စားရင်တောင် ချမ်းသာ နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြောရရင် စပါး ပေါ်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့က ဈေးကွက်ကို မတရား လိုက်နင်းတဲ့အတွက် ထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေက စိတ်ပျက်ပြီး မထုတ်လုပ်တော့ရင် သူတို့အတွက်လည်း အကျိုးအမြတ် လျှော့စေပါတယ်။ ဒါဆို တိုင်းပြည်အတွက်လည်း နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ လျှော့နည်းစေမှာ ဖြစ်တယ်” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

မြန်မာ့ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲတွေကို ပြည်ပဈေးကွက်အနေဖြင့် တရုတ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဂျပန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ(အီးယူ)၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ သီရိလင်္ကာ၊ အာဖရိက နဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေဆီ တင်ပို့နေတာဖြစ်ပါတယ်။

PHOTO-MOI