ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ မေလ ၁၀ ရက်နေ့ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ဇလဌာနက အရေးပေါ် ထုတ်ပြန်ထားပြီး မိုးသက်လေပြင်းတွေ တိုက်ခတ်နိုင်လို့ ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသနဲ့ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းဒေသမှာ နေထိုင်သူတွေ အထူးသတိပြု ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အရှေ့တောင်ပိုင်းမှာ မေလ ၇ ရက်နေ့ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းဖြစ်နိုင်ပြီး ပိုမိုအားကောင်းလာနိုင်ကာ မေလ ၈ ရက်မှာ မုန်တိုင်းငယ်(Depression) အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မုန်တိုင်းငယ်ဟာ မြောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ရွေ့လျားနိုင်ပြီး မေလ ၁၀ ရက်မှာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း အဖြစ်သို့ အားကောင်း လာနိုင်တယ်လို့ မိုးဇလက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ခန့်မှန်းချက်တွေအရ မုန်တိုင်းဟာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နဲ့ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအနီးသို့ ရောက်ရှိနိုင်လို့ မေ ၉ ရက်မှ ၁၃ ရက်အထိ ရံဖန်ရံခါ မိုးသက်လေပြင်းကျရောက် လှိုင်းကြီးပြီး ရေပြင်/မြေပြင်လေ တစ်နာရီလျှင် မိုင် ၅၀ မှ ၆၀ လောက် အထိတိုက်ခတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မုန်တိုင်းစတင်အစပျိုးခြင်းမရှိသေးလို့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်တဲ့ မော်ဒယ်တို့အပေါ်မူတည်ပြီး မုန်တိုင်းရွေ့လျားမယ့် လမ်းကြောင်းအမျိုးမျိုးပြောင်းလဲနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ မုန်တိုင်း အရှိန်ကြောင့်လေပြင်းတိုက်ခတ်၊ မိုးကြီး၊ ရေကြီး မြေပြိုဖြစ်ပေါ်နိုင်လို့ ကုန်းမြင့်ဒေသအနီးနဲ့ မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်၊ မြစ်ငယ်၊ချောင်းငယ်တွေအနီး နေထိုင်ကြသူတွေ ကြိုတင်သတိပြုနေထိုင်ကြဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပြည်တွင်းလေကြောင်း ပျံသန်းရေးနဲ့ ကမ်းနီး၊ ကမ်းဝေးငါးဖမ်းရေယာဉ်တွေ သင်္ဘောတွေလည်း ကြိုတင်သတိပြုရှောင်ရှားကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လူသားချင်း စာနာထောက်ထားရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေး ဝန်ကြီးဌာနကလည်း မေလ ၈ ရက်နေ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အရှေ့တောင်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်တဲ့ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး မိုးလေဝသအေဂျင်စီ ၂ ခုရဲ့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုတွေကို ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
အဓိကအချက်မှာ လာမယ့်ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့တောင်ပိုင်းမှာ မုန်တိုင်းတစ်လုံး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး မိုးလေဝသဆိုင်ရာအချက်အလက်တွေ အပေါ်မူတည်ပြီး ခန့်မှန်းထားတဲ့ လမ်းကြောင်း(၂)ခု အနက် လမ်းကြောင်းတစ်ခုသို့ ရွေးချယ်ရွေ့လျားလာနိုင်တယ်လို့ ပုံတွေနဲ့တကွထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ခန့်မှန်းလမ်းကြောင်းမှာ နေထိုင်ကြသူတွေအနေနဲ့ မိုးလေဝသခန့်မှန်းချက်တွေကို ဂရုပြုနားထောင်ပြီး လိုအပ်တဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ကြဖို့ NUG အစိုးရက အသိပေးထားပါတယ်။
မုန်တိုင်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံကိုဦးတည်ဖို့ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း လောက်ရှိကြောင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်း ၊ရခိုင် ပြည်နယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ မွန်ပြည်နယ်အနီး မတ္တမုကွေ့တို့မှာ လေပြင်းအန္တရာယ်ရှိလာနိုင်တယ်လို့ မိုးလေဝသ ကျွမ်းကျင်သူ ဝေဖြိုးဟန်( လေကြောင်းမိုးလေဝသ)ကလည်း သူ့ရဲ့ လူမူကွန်ရက်ကနေ သတိပေးချက်ထုတ်ပြန်ပေးထားပါတယ်။
မုန်တိုင်း လမ်းကြောင်း ၁ ဟာ ဒီကနေ့ကစပြီး ၈ ရက်နေ့အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းနဲ့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွေမှာ လက်ရှိအပူချိန်နဲ့ 1-2C°လောက် အပူချိန်မြင့်တက်လာပါက ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေနဲ့ ကျောက်ဖြူအနီးကနေ မေလ ၁၃ ရက်နေ့ မွန်းလွဲ ညနေပိုင်းမှာ ဝင်ရောက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
လမ်းကြောင်း ၂ ကတော့ ဒီနေ့ကစပြီး ၈ ရက်နေ့အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းနဲ့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှာ လက်ရှိအပူချိန်နဲ့ 3-4C°လောက်အထိ အပူ ချိန်မြင့်တက်လာပါက ဧရာဝတီတိုင်း လပွတ္တာနဲ့ ဘိုကလေးအနီးမှ မေလ ၁၃ ရက်နေ့မွန်းလွဲ ညနေပိုင်းမှာ မုန်တိုင်း ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်း တွက်ချက်ထားပါတယ်။
အကြမ်းဖက်လူသတ်ခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (ICJ) မှာ တက်ရောက်ဖြေရှင်းခွင့်ပေးတာဟာ အချိန်ဖြုန်းနေတာပဲလို့ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေခံတချို့က ဝေဖန်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေရှိခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဂမ်ဘီယာက မြန်မာကို တရားစွဲထားတဲ့ အမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ICJ နိုင်ငံတကာခုံရုံးမှာ စစ်ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်တွေ တက်ရောက် ချေပခွင့်ပေးနေတဲ့အပေါ် ဝေဖန်လိုက်တာပါ။
အိုင်စီဂျေနဲ့ပတ်သက်လို့ အစကတည်းကပဲ သိပ်ပြီး အားရစရာမရှိဘူးလို့ စစ်တွေ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာ တယောက်က ပြောပါတယ်။
“အိုင်စီဂျေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဲလောက်ထိ အားရစရာတော့မရှိပါဘူး။ အစမ်းကာလအတွင်း ဆောင်ရွက်ဖို့ တာဝန်ပေးထားတဲ့ဟာတွေကိုတောင် မြန်မာအစိုးရက လိုက်နာခြင်းမရှိဘဲနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေပါအဝင် ပြည်သူလူထု အကုန်လုံးကို အနိုင်ကျင့်၊ ရက်စက်၊ သတ်ဖြတ်၊ ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင် စတဲ့ ဒုစရိုက်တွေ ဆက်တိုက်ကျူးလွန်နေဆဲပါ။ အဓိက ယူအင်န်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုက အရမ်းပျော့ပါတယ်။ ဘာတခုမှ ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူ ဆောင်ရွက်ပေးတာ မရှိပါဘူး။ အိုင်စီဂျေမှာ လူသတ်တရားခံ စစ် (---) တွေကို ချေပခွင့်ပေးတာလည်း ဘောင်မကျပါဘူး။ စစ်တပ်ဘက်က ခုထိ ဂမ်ဘီးယားက ရိုဟင်ဂျာအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အိုင်စီဂျေမှာ တရားစွဲခွင့် မရှိဘူး ဘာညာ ပြောပြီး အချိန်ပဲဖြုန်းနေတာပါ။ တရားစွဲခွင့် မရှိရင် အစကပဲ အိုင်စီဂျေကနေ ပယ်ချလိုက်မှာပေါ့” လို့ ပြောပါတယ်။
မောင်တောဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာတယောက်ကတော့ အိုင်စီဂျေက မျှော်လင့်ချက်တခုဖြစ်လို့ တရားသူကြီးတွေအနေနဲ့ မှန်မှန်ကန်ကန်ဆုံးဖြတ်ဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။
“မဟာဒုက္ခ ခံနေရတဲ့ လူမျိုးစုတွေအပေါ် သနား စာနာစိတ်ထားဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ အိုင်စီဂျေက ဂမ်ဘီယာရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို လက်မခံရင် မြန်မာနိုင်ငံလိုမျိုး တခြားနိုင်ငံတွေကလည်း ဂျီနိုဆိုက် လုပ်ခွင့်ရှိတယ်လို့ ထင်လာလိမ့်မယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက်တော့ အိုင်စီဂျေက အကောင်းဘက်ကို ဖြစ်စေဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။
ကျောက်ဖြူ ဒေသခံတယောက်ကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ အရင်က စစ်တပ်ဘက်က ကာကွယ်ပေးခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့ စစ်တပ်ကိုထောက်ခံသူတွေကိုယ်တိုင်လည်း စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို သိရှိကြုံတွေ့လာပြီး အဖတ်ဆယ်မရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်နေပြီလို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်တွေ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာ တယောက်က “မြန်မာဘက်ကနေ အိုင်စီဂျေရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို ဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လို ကိုင်တွယ်မလဲဆိုတာ အရင် ကြည့်ကြမယ်လေ။ ဒီတကြိမ်လည်း ဟိုဟာလုပ်ပေး၊ ဒီဟာလုပ်ပေး ဘာညာ မှာကြားပြီး ပြန်လွှတ်လိုက်ရင်တော့ အိုင်စီဂျေလည်း နာမည်သာ ရှိပြီး ဘာမှ လှုပ်ရှားလို့မရတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုပဲလို့ သတ်မှတ်ရမှာပေါ့။ အချုပ်အနေနဲ့ပြောရရင် နိုင်ငံတကာ တရားခုံရုံးမှာ တရားစွဲဆိုနိုင်တာကတော့ ကျေနပ်စရာပါ။ ဒါပေမဲ့ လူစိတ်မရှိတဲ့ စစ်တပ်အဖို့ အရှက်ကွဲတယ်ဆိုတာ ဘာကိစ္စမှမဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ကိုယ်တိုင်က ဂုဏ်သိက္ခာမဲ့ တိရစ္ဆာန်ထက်ဆိုးတာကိုး” လို့ ပြောပါတယ်။
အိုင်စီဂျေက ချမှတ်တဲ့ အမိန့်တွေကို စစ်တပ်ဘက်က လိုက်နာမယ်ဆိုရင်တော့ ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက် ပိုကောင်းလာနိုင်ပြီး မလိုက်နာဘူးဆိုရင်၊ အိုင်စီဂျေဘက်ကလည်း အဆင့်အတိုင်းသွားနေမယ်ဆိုရင်တော့ ကျန်နေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေပါ မျိုးတုံးသွားနိုင်တယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု တားဆီးရေးနဲ့ ပြစ်ဒဏ်ပေးရေး နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်ကို ကျူးလွန်ဖောက်ဖျက်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက စွပ်စွဲပြီးအမှုဖွင့်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအမှု ဒုတိယကြိမ် ကြားနာမှုတွေကို နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့ရှိ ICJ တရားရုံးမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်ကနေ ၂၈ ရက်အထိပြုလုပ်နေရာမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်နဲ့ ဂမ်ဘီယာအစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်တွေ အပြန်အလှန် လျှောက်လဲနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
Photo-MOFA
