ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) မှာ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူထားတဲ့ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဟာ ပါတီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်ခံယူပြီး ဗဟိုကော်မတီအသစ်တွေနဲ့ ALP ပါတီကို အသစ်ပြန် ဖွဲ့စည်းတာနဲ့ပတ်သက်လို့  လက်မခံကြောင်း ALP ပါတီအတွင်းရေးမှူး ဦးခိုင်ကျော်ခိုင်က မတ်လ ၂၀ ရက်မှာ လက်မှတ်ထိုးပြီး ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းကို ALP ပါတီမှ ထုတ်ပယ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီနဲ့ လုံးဝသက်ဆိုင်မှုမရှိကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ 

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်က ALP ဒု-စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်မှူးချုပ် ခိုင်မင်းစိုးနဲ့ စစ်သည်နှစ်ဦးကို ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက စစ်ကောင်စီတပ်ကို ဖမ်းဆီးခိုင်းလိုက်ကြောင်း၊ အဲဒီဖြစ်ရပ်ကြောင့် ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ပါတီရဲ့ တရားစီရင်းရေးကော်မတီက ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းရဲ့ တာဝန်တွေဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးရေး ကော်မတီခေါင်းဆောင်တာဝန်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) ရှိ တာဝန်တွေကို ယာယီရပ်စဲခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဟာ ALP ပါတီ၊ တပ်မတော်ရဲ့အမည်၊ အမှတ်တံဆိပ်နဲ့ အောင်လံတော်တို့ကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်ရဲခိုင်နဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင်တွေကို အသိပေးခြင်းမရှိဘဲ ပါတီသစ်ထူထောင်တာဟာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကို ချိုးဖောက်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဟာ ALP ပါတီနဲ့ လုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်း မရှိတော့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဘက်ကလည်း မတ်လ ၅ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီရဲ့ သစ်လွင်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ဗဟိုခေါင်းဆောင်အများစုရဲ့ ဆန္ဒအရ တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်အတိုင်း ဆက်လျှောက်ခဲ့ကြပေမဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်ရဲခိုင် သွားလိုတဲ့လမ်းကြောင်းနဲ့ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း သွားလိုတဲ့လမ်းကြောင်း မတူညီတဲ့အတွက် ဥက္ကဋ္ဌကြီး ကိုယ်ယုံကြည်ရာ လမ်းကြောင်းအတိုင်း လျှောက်လှမ်းနိုင်စေဖို့နဲ့ မိမိတို့ အနေနဲ့လည်း ယုံကြည်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းကြောင်းကတဆင့် ရခိုင်ပြည်နဲ့ ရခိုင်လူထု အကျိုးအတွက် ရည်ရွယ်ချက်တူသူတွေနဲ့ ပါတီကို အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထူထောင်တာ ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားတာပါ။

ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) ကို ၁၉၆၇ ခု၊ ဧပြီ ၉ ရက်က ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်ပြည်သိမ်း ဦးဆောင်မှုနဲ့ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ဖမ်းဆီးခံရပြီး ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာသူတွေက ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်မိုးလင်း ဦးဆောင်ကာ ၁၉၇၄ ခုနှစ်မှာ ဒုတိယအကြိမ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

၁၉၇၆ ခုနှစ်မှာ ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်မိုးလင်း ဦးဆောင်ပြီး  ကရင်ပြည်မှ ရခိုင်ပြည်သို့  ALP သမိုင်းဝင် မိုးလင်းရာဇာ စစ်ကြောင်းချီတက်ခဲ့ရာမှာ စစ်ကြောင်းတလျှောက် မြန်မာစစ်တပ်က သာလွန်အင်အားနဲ့ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းလို့ စစ်ရေးအရေးနိမ့်ခဲ့ကာ ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်မိုးလင်း ကျဆုံးခဲ့ရသလို ခေါင်းဆောင်တချို့နဲ့ စစ်သည်တွေလည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။

၁၉၈၁ ခုနှစ်မှာ ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်ရဲခိုင် ထောင်မှလွတ်လာပြီး တတိယအကြိမ် ပါတီပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ တတိယအကြိမ် ဖွဲ့စည်းပြီးချိန်ကစလို့ အခုအထိ ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်ကို ရခိုင်-အိန္ဒိယ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သုံးနိုင်ငံနယ်စပ် တြိဂံနယ်မြေမှာ အခြေစိုက် ဖွင့်လှစ်ထားပါတယ်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်ကစလို့ ပါတီရဲ့ စစ်ရေးနိုင်ငံရေး ယိမ်းယိုင်လာတဲ့အတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှာ ဥက္ကဋ္ဌ ခိုင်ရဲခိုင်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ စတုတ္ထအကြိမ် ပါတီ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) က ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီဝင် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး ခိုင်ပေါ်လင်းနဲ့ သားဖြစ်သူ အဋ္ဌမတန်းကျောင်းသား မောင်စိုးမင်းနိုင်တို့ကို ရက္ခိုင်တပ်တော် (ULA/AA) တပ်က ဩဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၆ နာရီလောက် စစ်တွေမြို့ရှိ နေအိမ်ကနေ ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ ALP က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အခုလိုဖမ်းဆီးတာဟာ ရခိုင်အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို ထိပါးစေပြီး ရခိုင့်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ အချင်းချင်းကြားမှာ လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ ဖြစ်ရပ်လို့ ရှုမြင်ကြောင်း၊ ရက္ခိုင်တပ်တော်က ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ALP ပါတီက ခေါင်းဆောင်တချို့နဲ့ ပါတီဝင်ရဲဘော်တချို့ကို ဒီနေ့အချိန်ထိ ပြန်မလွှတ်ပေးသေးကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP/ALA) နဲ့ ရက္ခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (ULA/AA) တို့မှာ လူမျိုးတမျိုးတည်းဖြစ်ပြီး ပန်းတိုင်တခုတည်းကို ချီတက်နေကြတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကာလမှာ ရခိုင့်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်း အချင်းချင်းကြား အခုလို ဖြစ်ပေါ်နေတာဟာ တိုင်းရင်းသားမဟာမိတ်တွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းအကြားမှာ ရခိုင့်လူမျိုးတွေရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကျဆင်းစေတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးကို ပျက်ပြားစေမယ့် မလိုလားအပ်တဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ရှောင်လွှဲကြဖို့နဲ့ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး ခိုင်ပေါ်လင်း၊ အဋ္ဌမတန်းကျောင်းသား မောင်စိုးမင်းနိုင် အပါအဝင် အရင်က ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ပါတီခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ပါတီဝင်ရဲဘော်တွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ အလေးအနက် တောင်းဆိုတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအတွင်းက ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်အတွင်းမှာ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီက တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ခိုင်အောင်စိုးသန်းနဲ့ ခိုင်မျိုးဇံ အပါအဝင် ဆေးတပ်သား ၃ ဦးကို အေအေက ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ဆယ်ရက်ကျော်ကြာမှ ပြန်လည် လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) ကို ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ရဲ့ အကူအညီနဲ့ ၁၉၆၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ALP ဟာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ဖိတ်ခေါ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့တဲ့အပေါ်လည်း ရက္ခိုင်ပြည်ကျောင်းသားသမဂ္ဂ အပါအဝင် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း ၂၉ ခုက ကန့်ကွက်မှုတွေ ရှိခဲ့ကြပါတယ်။