ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် (WFP) အနေနဲ့ မုန်တိုင်းဒဏ်သင့်နိုင်တဲ့ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ အနီးအနားဒေသတွေက လူဦးရေပေါင်း ၄၀၀,၀၀၀ ကျော်တို့အတွက် တလစာလုံလောက်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေ ကြိုတင်နေရာချထားပြီးပြီလို့ ဆိုပါတယ်။
လာမယ့် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ဝင်ရောက်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားတဲ့ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါကို WFP အနေနဲ့ ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်လေ့လာနေပြီး တိုက်ခတ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ နယ်မြေဒေသတွေမှာ ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလာတာပါ။
WFP ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဒုတိယဌာနေကိုယ်စားလှယ် Ms. Sheela Matthew က “ကျမတို့ WFP အနေနဲ့ အဆိုးဆုံးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်လျက်ရှိသလို၊ အကောင်းဆုံး ဖြစ်လာနိုင်ဖို့ကိုလည်း မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါရဲ့ လမ်းကြောင်းဟာ ပဋိပက္ခနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကိုခံစားနေကြရပြီး ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်စွမ်းအား နည်းတဲ့ ဒေသတွေဆီကို ဦးတည်နေပါတယ်။ အဲဒီဒေသတွေက မုန်တိုင်းဒဏ် ခံရနိုင်ခြေရှိတဲ့ လူများစွာဟာ လက်ရှိမှာတောင် WFP ရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေကို ပုံမှန်အားဖြင့် မှီခိုအားထားနေကြရတဲ့အခြေအနေမှာ ရှိနေကြတာပါ။ သူတို့အနေနဲ့ နောက်ထပ် ဘေးအန္တရာယ်တခုကို ဘယ်လိုမှ ခံနိုင်စွမ်းမရှိကြပါဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။
WFP ဟာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့တွဲပြီး အရေးပေါ်အခြေအနေ အကြီးစား တုံ့ပြန်ရေးလုပ်နိုင်အောင် အသင့်ပြင်နေပြီး အရေးပေါ်အစီအစဉ်တွေ ရေးဆွဲ ချမှတ်ပြီးဖြစ်သလို စားနပ်ရိက္ခာ၊ ကယ်ဆယ်ရေး အထောက်အပံ့တွေ၊ မော်တော်ယာဉ်တွေနဲ့ အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေး ပစ္စည်းကိရိယာတွေကို ကြိုတင် နေရာချထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပြီးတော့ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပြတ်တောက် ကြန့်ကြာလာနိုင်တာတွေအတွက်လည်း လူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ မုန်တိုင်းအတွက်အသင့်ပြင်တာနဲ့ တုံ့ပြန်မှုလုပ်ငန်းတွေမှာ သုံးနိုင်ဖို့ ပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးစနစ်တွေကို WFP ဝန်ထမ်းတွေက တပ်ဆင်နေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အကူအညီလိုအပ်နေတဲ့ ရပ်ရွာလူထုဆီ လူသားချင်းစာနာမှုအထောက်အပံ့တွေ အပြည့်အဝ သွားရောက်ကူညီခွင့်နဲ့ ရပ်ရွာလူထုက ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပေးမှပဲ လတ်တလောအခြေအနေကို တုံ့ပြန်တာနဲ့ ရေရှည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို ထိထိရောက်ရောက်လုပ်နိုင်မယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဧပြီ ၂ ရက် မနက်ပိုင်းနဲ့ နေ့လယ်ပိုင်းတွေမှာ အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းခဲ့တာကြောင့် မြို့နယ်တချို့က ဆားလုပ်ကွင်းတွေမှာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ များခဲ့တယ်လို့ ဆားတောင်သူတွေနဲ့ ဆားလုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။
အခု မိုးရွာသွန်းခဲ့မှုကြောင့် ဆားကန်တွေ၊ ဆားကွင်းတွေနဲ့ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကောက်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားကြတဲ့ ဆားကြမ်းတွေရဲ့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပျက်ဆီးသွားတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူးနဲ့ ဆားလုပ်ငန်းရှင်တဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းကြွယ်က ပြောပါတယ်။
“မိုးက ဧပြီ ၂ ရက် နေ့လယ် ၁၂ နာရီကနေ နေ့လယ် ၁ နာရီကျော်အထိ ၁ နာရီကျော်လောက် သည်းထန်စွာရွာခဲ့တယ်။ ဆုံးရှုံးမှုတွေက တော်တော်လည်းကို များတယ်။ ဒီနှစ် တနှစ်စာ ကြိုးစားထားတဲ့ ဆားတွေက အခုလာမယ့် တလအတွင်း ကောက်မယ့်ဆားတွေ၊ တပတ်အတွင်း ရောက်မယ့် ဆားတွေ၊ အခု ဒီနေ့ကောက်ဖို့ လုပ်နေတဲ့ ဆားတွေလည်း ဒီမိုးမှာ တော်တော်လေးကို ထိသွားတယ်။ ပျက်စီးမှုကတော့ ဆားကွင်းတွေ တိုင်းရဲ့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ပျက်စီးသွားတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
ကျောက်ဖြူမြို့နယ်၊ ဂန့်ဂေါကျွန်းမှာ ဆားလုပ်ကွင်း ၂၂ ကွင်းရှိပြီး အကုန်လုံး မိုးထိပြီး ဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိကြတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
အခု ပျက်စီးသွားတဲ့ ဆားကွင်းတွေ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ဖို့အတွက် နောက်ထပ် ၂ ပတ်လောက်အထိ အချိန်ယူရမှာဖြစ်ပြီး မိုးရွာရင် ဆားတောင်သူတွေအတွက် တော်တော်လည်း အထိနာတယ်လို့ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က ဆားတောင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
“ဆားကွင်းတွေတော့ တော်တော်လည်းကို ပျက်စီးသွားတယ်ဗျာ။ ဆားကန်တွေ၊ နေလှန်းပြီး ဆားခြစ်တော့မယ်၊ ဆားကြမ်းတွေနဲ့ ခုတင်ထဲ သွင်းတော့မယ်၊ ဆားတွေလည်း မိုးထိသွားကြတယ်။ ဒီဟာတွေ ပုံမှန်ပြန်ရဖို့ အနည်းဆုံး အချိန် ၂ ပတ်ကျော်လောက် လိုတယ်။ နွေမိုးရွာရင်တော့ ဆားတောင်သူတွေရဲ့ လုပ်ငန်းတွေလည်း တော်တော်လည်းကို အထိနာတယ်” လို့ပြောပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က ထုတ်လုပ်တဲ့ ဆားတွေမှာ ပင်လယ်ရေကို သန့်စင်ပြီးမှ ဆားလုပ်ကွင်းတွေမှာ နေလှန်ဆားအဖြစ် ထုတ်လုပ်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ဆားထုတ်လုပ်တဲ့ ထုတ်ကွက်ဧက ၁၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကျောက်ဖြူမြို့နယ်မှာ အများဆုံးထုတ်လုပ်ကာ စစ်တွေ၊ ပေါက်တောနဲ့ သံတွဲမြို့နယ်တွေမှာလည်း ထုတ်လုပ်ကြပါတယ်။
