မြန်မာစစ်အာဏာရှင်ဟာ နိုင်ငံတဝန်းမှာ လေကြောင်းကနေ လက်လွတ်စပယ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေပြုလုပ်နေပြီး ဒါဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေစည်းကမ်းတွေနဲ့ လတ်တလော အတည်ပြုထားတဲ့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်ကို အပြင်းအထန် ချိုးဖောက်ရာ ရောက်တယ်လို့ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ကုလသမဂ္ဂအကြီးအကဲထံ တိုင်ကြားလိုက်ပါတယ်။ 

ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်နဲ့ ၁၁ ရက်တွေမှာ ချင်းအမျိုသားတပ်ဦး ( CNF ) ရဲ့ ဌာနချုပ် ဗစ်တိုးရီးယားစခန်းကို   စစ်ကောင်စီလေတပ်က တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ၂ ရက်ဆက်တိုက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ လူ ၅ ဦးသေဆုံးပြီး အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးတွေအပါအဝင် ဒဏ်ရာရခဲ့တာ နဲ့ ပတ်သက်လို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီရိုဂူတာရပ်စ်ထံ  ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့စွဲနဲ့ စာရေးသား ပေးပို့တိုင်ကြားလိုက်တာပါ။

ဒီစာနဲ့အတူ CNF ဌာနချုပ် တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့ကိစ္စထုတ်ပြန်ထားတဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ရဲ့ ကြေညာချက်ကိုလည်း ပေးပို့ခဲ့ပြီး ဒီစာကို ၇၇ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ဥက္ကဋ္ဌ စီဆာဘာကရိုစီနဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ လေ့လာသူတွေထံကိုလည်းပေးပို့ခဲ့သလို ကုလသသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီးရုံးနဲ့ ကုလအထူးသံ နိုလင်းဟေဇာတို့ဆီကိုလည်း ပေးပို့ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်က ကျင်းပတဲ့  ‘နိုင်ငံများအကြား တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု ရှိစေရေး’ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးမှာလည်း သံအမတ်ကြီးက တက်ရောက်မိန့်ခွန်းပြောရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စစ်တပ်ရဲ့ လေကြောင်းနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ၊  လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု၊ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု၊ အကျဉ်းထောင်တွင်း အသက်သေဆုံးတဲ့အထိ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ဥပဒေမဲ့ကွပ်မျက်မှု၊ လူတသန်းကျော် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်စေမှုစတဲ့  အကြမ်းဖက်မှုတွေ ကျူးလွန်နေကြောင်း ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

တရားမဝင် အာဏာသိမ်းစစ်တပ်အနေနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုကို လုံးဝဥဿုံ ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းနဲ့ဒေသတွင်းမှာ ကြီးလေးတဲ့ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်စဉ်တွေ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း၊  မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးယန္တရား (IIMM) အနေနဲ့ စုစည်း ရရှိထားတဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေအရ စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်မှုတွေ စနစ်တကျနဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်နေကာ ဒီပြစ်မှုတွေဟာ လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မြောက်အမှုတွေဖြစ်တယ်လို့ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဖက်စစ်စစ်တပ်အနေနဲ့ ပြည်တွင်းတည်ငြိမ်မှုကို အာမခံဆောင်ကျဉ်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်မှုနဲ့ လုံခြုံရေးအပေါ် ခြိမ်းခြောက်နေပြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်းတွေအတွက် လုံခြုံတဲ့ ရပ်ဝန်းတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးနေတယ်လို့  သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

လတ်တလောသတင်းအရ စစ်တပ်က သောင်းရင်းမြစ်တလျှောက် ကီလိုမီတာ (၄၀) လောက်မှာ ပြစ်မှုဇုန် ၁၅ ခုကို ဖန်တီးပေးထားကြောင်း၊ ဒီဒေသမှာ နိုင်ငံ ၃၀ ကျော်မှ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေ လိမ်လည်လှည့်ဖြားခံရလို့ လူကုန်ကူးမှုတွေ အဓိကဖြစ်ပေါ် နေလို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်ရတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်စေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီတွေအနေနဲ့ အဆိုပါ လူကုန်ကူးမှုအကျပ်အတည်းကို အလေးအနက်ထားကာ အချိန်မီ ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ကျူးလွန်တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရေး၊ စစ်တပ်ကအကျိုးခံစားနေရတဲ့ ပြစ်ဒဏ်ခတ်ခြင်းမခံရတဲ့ကျင့်စဉ်ကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ဖို့နဲ့ မြန်မာအရေးဆုံးဖြတ်ချက်ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်‌ရွက်နိုင်ဖို့ ထိရောက်တဲ့ အရေးယူမှုတွေလုပ်ဖို့ လုံခြုံရေးကောင်စီနဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးကို မြန်မာအသံအမတ်ကြီးက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ချက်ချင်းရပ်တန့်ဖို့နဲ့ နိုင်ငံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် တရားလက်လွတ် ဖမ်းဆီးခံနေရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ချက်ချင်း လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားတာပါဝင်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တရပ်ကို  ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်မှာ ကန့်ကွက်သူမရှိ အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၁၅ နိုင်ငံအနက် ၁၂ နိုင်ငံက ထောက်ခံမဲပေးပြီး တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယတို့က မဲမပေးဘဲ ကြားနေခဲ့ကာ  ကန့်ကွက်သူမရှိ  တညီတညွတ်တည်း အတည်ပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီကတော့ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မြန်မာ့အရေး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်မခံကြောင်းကြေညာပြီး မြို့တချို့မှာ တပ်ထောက်ခံသူတွေကိုလည်း ငွေပေးပြီး ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခိုင်းထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်း ရှေ့တန်းတနေရာမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် သွားရောက်လုပ်ကိုင်ပေးခဲ့တဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံသား နယူးကာဆယ်မြို့သား ဆရာဝန် လူငယ်လေးတယောက်ဟာ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ လေကြောင်းဗုံကြဲတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းတွေကို ယူကေဒေသတွင်း သတင်းဌာနတခုကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ် ဒက်ကလန် စတော့ကယ်ဟာ သူအလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တော်ဝင်ဆန်းဒါးလန်းဆေးရုံကနေ ရက်သတ္တပတ် ၅ ပတ်ကြာခွင့်ယူပြီး မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ခြမ်း တောတွင်းတနေရာက ဆေးခန်းလေးတစ်ခုမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် လာရောက်ဆေးကုသ ပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒက်ကလန်ဟာ ဒီလိုအရေးပါတဲ့ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို  အရင်ကလည်း သွားရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးပြီး  ပြည်တွင်းစစ်တွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို အောက်တိုဘာလထဲမှာ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Free Burma Rangers နဲ့အတူ စေတနာဝန်ထမ်းအဖြစ် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရင်း ဆေးရုံဆေးခန်းနဲ့ အပြစ်မဲ့အရပ်သားတွေအပေါ်ကို စစ်တပ်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရချိန်မှာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မိကြောင်း ပြန်လည်ပြောပြရင်း ယူကေအစိုးရကိုလည်း  မြန်မာပြည်သူတွေကို အကူအညီပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ 

“အဲဒီနေရာက ဆေးခန်းတွေမှာ ကျနော်သွားကူပေးတာ သုံးကြိမ်ရှိပြီ။ အရင်အခေါက်တွေတုန်းကတော့ တိုက်ပွဲတွေရှိမနေတော့ အဲဒီနေရာတွေဟာ လုံခြုံသေးတယ်။ အခုတစ်ခေါက်မှာတော့ အများကြီး ပြောင်းလဲသွားပြီ။ အန္တရာယ်လည်း တော်တော်များတယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။ 

“ကျနော်နေခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး နှစ်ပတ်မှာ အခြေအနေတွေက ပိုဆိုးလာတယ်။ တစ်ညမှာဆိုရင် ညသန်းခေါင်ကြီး၊ ကျနော်တို့စခန်းအပေါ်ကနေ အနိမ့်ပျံလာတဲ့ ဂျက်လေယာဉ်တွေရဲ့ အသံကိုကြားပြီး ကျနော် နိုးလာတယ်။ ကျနော်တို့နဲ့ အတူနေတဲ့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က သွားမှဖြစ်တော့မယ်လို့ပြောတာနဲ့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲမှာ သွားပုန်းနေကြတယ်။ အထဲမှာ ထိုင်နေရင်း ဂျက်လေယာဉ်တွေဝဲပျံနေတဲ့ အသံကို နှစ်နာရီလောက်ကြားနေရတယ်။ နောက်တော့ ကျနော်တို့နဲ့ နီးနီးလေးမှာပဲ ဗုံးကြဲချတဲ့အသံတွေကြားရတယ်။”

“အသံတွေငြိမ်သွားပြီးတဲ့နောက် တော်တော်ကြာတဲ့အခါမှ ကျနော်တို့ ပြန်အိပ်လိုက်ကြတယ်။ မကြာပါဘူး၊ နောက်နှစ်နာရီလောက်နေတော့ နောက်လေယာဉ်တစ်စီးထပ်လာလို့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲပြန်သွားရတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီတစ်ခေါက်ကျတော့ ဂျက်လေယာဉ်မဟုတ်တော့ဘူး။ ကျနော်တို့ စခန်းတွေကို ဓာတ်ပုံလာရိုက်တဲ့ ကင်းထောက်လေယာဉ်။”

“အဲတော့ နောက်ညမှာ စခန်းကို ဗုံးလာကြဲမလားဆိုပြီး အားလုံးက စိတ်ပူသွားတယ်။ အဲတာနဲ့ ကျနော်တို့အားလုံး တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ယာယီပုခက်တွေ၊ ယာယီတဲတွေနဲ့ အိပ်ရတယ်။ ကျနော်လည်း အတွေ့အကြုံများတဲ့ဆေးအရာရှိတစ်ယောက်နဲ့ တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ပုခက်တွေနဲ့ အိပ်ရင်းစောင့်နေရတယ်။ နောက်ထပ်ဂျက်လေယာဉ်တွေ လာ မလာဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိကြဘူး။”

“တော်တော်တုန်လှုပ်စရာကောင်းတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ၊ နေ့စဉ် အဲဒီလိုအခြေအနေနဲ့ နေနေရတဲ့ လူတွေအများကြီးရှိသေးတယ်။ သူတို့ကစခန်းကို ပြန်မလာရဲတော့ တောထဲကနေ အခြေအနေကို စောင့်နေကြရတယ်။” လို့ သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ဒက်ကလန်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။

နယူးကာဆယ် ဆင်ခြေဖုံး ဂေ့ါစ်ဖို့သ်က နေအိမ်ကိုရောက်အောင်ပြန်လာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ပြန်လည်ပြောပြခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်သားတွေ ကြုံတွေ့ခံစားနေရတဲ့ ဘေးဒုက္ခတွေကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ် လူတွေပိုပြီး သတိထားမိလာကြအောင်လုပ်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ သူက မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

အခုချိန်မှာတော့ ယူကေအစိုးရနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကနေ ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြဖို့ တောင်းဆိုထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက လက်နက်ရောင်းချတာနဲ့ လေယာဉ်ဆီရောင်းချတာတွေကို ပိတ်ဆို့တာဆီးတာ အပါအဝင် မြန်မာစစ်တပ်ကို တားဆီးနိုင်မယ့် ဆောင်ရွက်ချက်တွေ အကောင်အထည်ဖော်ကြစေချင်တယ်လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။  

“သူတို့ ဗုံးကြဲတဲ့ နေရာတွေက ဘုရားကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေလို အရပ်သားတွေအများစုနေတဲ့ နေရာတွေဖြစ်နေတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်းတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေကြတာဖြစ်တယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောတဲ့အကြောင်း နယူးကက်ဆယ် အခြေစိုက်  Chronicle Live သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Ref- Chronicle Live