ရန်ကုန်မှာ ဒီရက်ပိုင်း မီးခိုးမြူတွေအုပ်ဆိုင်းပြီး လေထုအရည်အသွေးဟာလည်း ကျန်းမာရေး ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့အဆင့်ဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

လေထုအရည်အသွေးတိုင်းတာ ထုတ်ပြန်ပေးနေတဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တခုဖြစ်တဲ့ IQAir ရဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက် ညပိုင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ ရန်ကုန်ရဲ့ လေထုအရည်အသွေးဟာ ခံနိုင်ရည်နည်းပါးသူတွေအတွက် ထိခိုက်နိုင်တဲ့အဆင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"မျက်စိတွေ ပါးစပ်တွေ စပ်ဖျင်းဖျင်းဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲတော့ မသိပါဘူး။ မီးခိုးလိုဟာတွေကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်တယ်။ တခြားတော့ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူး" လို့ ရန်ကုန်မှာ နေထိုင်သူတယောက်က ပြောပါတယ်။

ဒီရက်ပိုင်း ရန်ကုန်မှာ မြူတွေကျတယ်၊ မီးခိုးတွေရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေပြောဆိုနေကြပြီး ဒေသခံတယောက်ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ သွေးတွင်းအောက်စီဂျင်ကျခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လေထုအရည်အသွေးကို တိုင်းတာစစ်ဆေးရာမှာ အချက်အလက်တွေ အများကြီးရှိပေမယ့် အခုထုတ်ပြန်ချက်တွေကိုတော့ PM 2.5 လို့ခေါ်တဲ့ ၂ ဒသမ ၅ မိုက်ခရိုမီတာနဲ့ ဒါထက်ပိုသေးငယ်တဲ့ အမှုန်အမွှားပါဝင်နှုန်းအပေါ်မှာပဲ အခြေခံထားတာပါ။

IQAir ရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ ရန်ကုန်ရဲ့ လေထုအရည်အသွေးအညွှန်းကိန်းဟာ ၁၄၄ ရှိပြီး PM 2.5 ပါဝင်နှုန်းက ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရှိသင့်တဲ့နှုန်းထက် ၁၀ ဆ ကျော်များနေတာပါ။

ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှာ အဲဒီအညွှန်းကိန်းဟာ ၁၀၅ ပဲရှိခဲ့ပြီး ၂ ရက်နေ့မှာ ပိုဆိုးသွားတာပါ။ လာမယ့်ရက်တွေမှာတော့ ညစ်ညမ်းနှုန်းကျသွားမယ်လို့ သူတို့က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

ရန်ကုန်ရဲ့ နေရာ ၃ ခုလောက်က လေထုအရည်အသွေး တိုင်းတာစက်တွေကနေ ရထားတဲ့ အချက်အလက်တွေဖြစ်လို့ ဒီအခြေအနေဟာ ရန်ကုန်တမြို့လုံးမှာ ဖြစ်နေတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

နောက်ထပ် ဝက်ဘ်ဆိုက်တခုဖြစ်တဲ့ World's air pollution ကတော့ ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ အမေရိကန်သံရုံးရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ PM 2.5 ပါဝင်နှုန်းဟာ ယေဘုယျအားဖြင့် ၉၁ ပဲရှိတာကြောင့် လက်ခံနိုင်တဲ့ လေထုအရည်အသွေးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကျန်းမာရေး စစ်တမ်းတွေအရ လူသေဆုံးနိုင်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာ သွေးတိုးတာက ထိပ်ဆုံးက ဖြစ်ပြီး ဆေးလိပ်သောက်တာက ဒုတိယလိုက်ပါတယ်။

အဲဒီနောက် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်များတာပြီးရင် အိမ်တွင်းအိမ်ပြင် လေထုညစ်ညမ်းတာကြောင့် လူသေဆုံးနှုန်းများနေတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ - မူရင်းရိုက်ကူးသူ

ကချင်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နဲ့ မကွေးတိုင်းတို့မှာ လေထုအရည်အသွေးကို စစ်ဆေးတဲ့အခါ ကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာရှိတယ်လို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နိုင်ငံတဝန်းက လေထုအရည်အသွေးအခြေအနေကို လေ့လာဆန်းစစ်နိုင်ဖို့အတွက်ဆိုပြီး ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ၈ ခုမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လက တိုင်းတာစစ်ဆေးခဲ့တာပါ။

အမှုန်အမွှားပါဝင်နှုန်း ၂ မျိုး၊ နိုက်ထရိုဂျင်ဒိုင်အောက်ဆိုက်၊ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုက်နဲ့ အိုဇုန်းတို့ကို အဓိကထား လေ့လာတာဖြစ်ပြီး ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမြို့က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးရုံးဝန်းကျင်မှာ အမှုန်အမွှား PM25 ဟာ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့အဆင့်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့ ဇွဲကပင်တောင်ခြေအနီးဝန်းကျင်မှာလည်း အမှုန်အမွှား PM25 ဟာ ခံနိုင်ရည်နည်းသူတွေအတွက် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့အဆင့်မှာရှိနေပြီး မကွေးခရိုင် ရုံးဝန်းကျင်မှာတော့ အိုဇုန်းပါဝင်နှုန်းဟာ ခံနိုင်ရည်နည်းသူတွေအတွက် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့အဆင့်မှာရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကရင်ပြည်နယ်မှာတော့ နိုက်ထရိုဂျင်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ပါဝင်နှုန်းဟာ ရှိသင့်တဲ့ ပမာဏထက် နည်းနည်းပိုနေတာကြောင့် လေထုအရည်အသွေးဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အခြေအနေမှာမရှိဘဲ သင့်တင့်တဲ့ အခြေအနေမှာရှိနေပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်း ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ် ၅၅ လမ်းမှာ အမှုန်အမွှားပါဝင်နှုန်းဟာ စစ်ဆေးခဲ့တဲ့ နေရာတွေထဲမှာ အနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့က ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေးဦး စီးရုံးနားမှာတော့ ဒုတိယ အနည်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

မန္တလေးတိုင်းမှာတော့ အမှုန်အမွှားကလွဲပြီး နိုက်ထရိုဂျင်ဒိုင်အောက်ဆိုက်၊ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုက်နဲ့ အိုဇုန်းတို့ လုံးဝမရှိဘူးလို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 

ဇွန်လမှာ မိုးရွာတာကြောင့် လေထုထဲမှာ အမှုန်အမွှားတွေပါတာ လျော့သွားပြီး မေလမတိုင်ခင် နွေရာသီမှာတော့ လေထုအရည်အသွေးဟာ သတ်မှတ် စံချိန်စံညွှန်းတွေထက် ကျော်လွန်နိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ထားပါတယ်။

ပြီးတော့ လေထုအပူချိန်၊ လေတိုက်နှုန်းနဲ့ တိုက်ခတ်ရာ လမ်းကြောင်း၊ စိုထိုင်းမှု၊ မိုးရွာတဲ့ အခြေအနေ၊ ကား ဆိုင်ကယ်တွေ သုံးတဲ့ အခြေအနေ၊ စက်ရုံတွေက အခိုးအငွေ့ ထုတ်လွှတ်တဲ့အခြေအနေတို့ကို မူတည်ပြီးတော့လည်း လေထုအရည်အသွေးရလဒ်တွေ ပြောင်းလဲနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။