မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က မြေမြှုပ်မိုင်းတွေကြောင့် ဒါမှမဟုတ် မပေါက်ကွဲဘဲကျန်နေတဲ့ ကျည်တွေကြောင့် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရသူတွေ  နေ့စဉ်နေ့တိုင်း  တယောက်မကရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကထက် ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (ယူနီဆက်ဖ်)က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်း ဒါမှမဟုတ် ပစ်ခတ်ချိန်မှာမပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့ အမြောက်ကျည်ဆန်တွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ သေဆုံးသူနဲ့ ဒဏ်ရာရခဲ့သူ အရေအတွက်ဟာ ၃၉၀ ရှိခဲ့ပြီး ဒီအရေအတွက်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တုန်းကထက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုများပြားလာတာလို့ ယူနီဆက်ဖ်ကဆိုပါတယ်။

အဲဒီမတော်တဆမှုတွေရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံဟာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဒေသတွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေနဲ့ နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း နဲ့ သေဆုံးမှုရဲ့ ငါးပုံတစ်ပုံနီးပါးဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်း မြောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဟာ အာဏာမသိမ်းမီကာလတွေတုန်းက အလွန်အေးချမ်းခဲ့တဲ့ ဒေသဖြစ်ပြီး အာဏာ သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ခုခံစစ်ပွဲဆင်နွှဲ တက်တက်ကြွကြွတွန်းလှန်နေတဲ့ နေရာဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

စစ်အာဏာမသိမ်းမီ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှာတော့ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ မိုင်းဒဏ်ခံခဲ့ရသူ ၂၅၄ ဦးရှိခဲ့တယ်လို့ ယူနီဆက်ဖ်က ပြောပါတယ်။ 

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ခံ အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရထံကနေ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာကြောင့် အရင်ကဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ အေးချမ်းနေခဲ့တဲ့ နေရာတွေမှာ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်တဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ အမြောက်အမြား ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်းအသုံးမပြုရေး သဘောတူညီချက်မှာ ပါဝင်လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ပြည်တွင်းတိုက်ပွဲတွေမှာ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုအမျိုးမျိုးကို မြန်မာစစ်တပ်က ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်းကိုလည်း နိုင်ငံတကာက အကြိမ်ကြိမ် ထောက်ပြဝေဖန်မှုတွေရှိခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်က တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကိုတိုက်ခိုက်ရင်း စိုက်ပျိုးလယ်ယာမြေကို သွားရာလမ်းတွေနဲ့ ဘုရားကျောင်းဝင်းအတွင်းတွေအပါအဝင် နေရာအမြောက်အမြားမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ ထောင်ထားခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ကလည်း ထုတ်ပြန်အစီရင်ခံခဲ့ပါတယ်။

အခုထုတ်ပြန်တဲ့အရေအတွက်ထဲမှာတော့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် သေဆုံးရတဲ့ ဒေသခံ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ဝင်တွေကို ထည့်သွင်းရေတွက်ထားခြင်းမရှိကြောင်း ယူနီဆက်ဖ်က ပြောပါတယ်။ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကလည်း စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းတွေလာရာ လမ်းတွေမှာ မိုင်းထောင်ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်တာတွေလည်း ဆက်တိုက်ရှိနေပြီး အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်သူတွေကြောင့် လူပေါင်း ၅၀၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ စစ်တပ်ကလည်း သတင်းလွှင့်ခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (အေအေပီပီ) ရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးညှည်းပန်းနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ အပါအဝင် စစ်တပ်ရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသူဟာ ၃၀၀၀ ကျော်သွားခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူ စုစုပေါင်းအရေအတွက်ကတော့ ၂၀၀၀၀ နီးပါးရှိပြီလို့ သိရပါတယ်။

ဖော်ပြထားတဲ့ အရေအတွက်ဟာ အေအေပီပီက သိရှိအတည်ပြုထားနိုင်တဲ့ အရေအတွက်သာဖြစ်ပြီး အေအေပီပီက လက်လှမ်းမမီခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် သေဆုံးရသူတွေလည်း နောက်ထပ် ထောင်ပေါင်းများစွာ ရှိနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

REF: TRT