နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းက ပြင်းထန်တဲ့ သတိပေးမှုတွေနဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကြားက စစ်ကောင်စီက ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို သေဒဏ်ပေး သတ်ဖြတ်ခဲ့တာဟာ အာဏာတည်မြဲမယ်ဆိုပါက လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ရာဇဝတ်မှုတွေကို ပိုမိုကျူးလွန်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ အုပ်စုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး ထောက်ခံအားပေးတဲ့ တောင်ကိုရီးယား အရပ်သားလူ့အဖွဲ့အစည်းက ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အရပ်သား ၂,၀၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အရပ်သား ၁၄,၀၀၀ ကို ဖမ်းဆီးကာ ၁၁၄ ဦးကို သေဒဏ်ချမှတ်ထားပြီးဖြစ်တာကြောင့် နောက်ထပ် ဘယ်နှယောက် ကွပ်မျက်ခံရမယ်ဆိုတာ မသိနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ထဲမှာ ရှိနေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
အခုလို သေဒဏ်စီရင်တာဟာ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ စွန့်လွှတ်ကြောင်း ကြေညာလိုက်တာသာဖြစ်ပြီး အာဆီယံမှာပေးထားတဲ့ ကတိတွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် လုပ်ဆောင်ရမယ့် တာဝန်နဲ့ ဝတ္တရားတွေကို ဂရုမစိုက်တော့ဘူး ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
သေဒဏ်စီရင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချပြီး မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အလုပ် လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တောင်ကိုရီးယားကုမ္ပဏီတွေကိုလည်း ထပ်မံသတိပေးလိုက်ကာ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းက ပြစ်တင်ရှုတ်ချသွားမယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအား ထောက်ခံအားပေးတဲ့ တောင်ကိုရီးယား အရပ်သားအဖွဲ့အစည်းဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတဝန်း အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၁၀၆ ဖွဲ့နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့အဖွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အန်အယ်လ်ဒီအမတ်ဟောင်းလည်းဖြစ်၊ ဟစ်ဟော့ပ်အဆိုတော်လည်းဖြစ်တဲ့ ဖြိုးဇေယျာသော်ကို စစ်ကောင်စီက ကွပ်မျက်လိုက်တဲ့အပေါ် ထိုင်းနိုင်ငံထုတ် BLAST အနုပညာမဂ္ဂဇင်းက ဝမ်းနည်းကြောင်း ရေးသားဖော်ပြပါတယ်။
R.I.P ဇေယျာသော် (၄၁) နှစ်၊ သူဟာ ACID လို့ခေါ်တဲ့ မြန်မာဟစ်ဟော့ပ်အဖွဲ့ကို တည်ထောင်သူ တေးသံရှင်ဟောင်းတဦးဖြစ်တယ်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှာ “စတင်ခြင်း” အမည်ရှိ မြန်မာပြည်ရဲ့ ပထမဆုံး ဟစ်ဟော့ပ်အယ်လ်ဘမ် ထုတ်လုပ်ခဲ့တယ်၊ သူဟာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဖြစ်တယ်လို့ ထိုင်းမဂ္ဂဇင်းက ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒါ့ပြင် သူဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ပါတီက လွှတ်တော်အမတ်တဦးလည်းဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ စစ်အာဏာရှင်တို့ရဲ့ အဖမ်းအဆီးကို ခံခဲ့ရကာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်နေ့မှာ အခြား ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားတက်ကြွသူ ၃ ဦးတို့နဲ့အတူ စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ ကွပ်မျက်မှုကို ခံခဲ့ရတယ်လို့လည်း ရေးသားထားပါတယ်။
ဖြိုးဇေယျာသော် ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ACID အဖွဲ့ရဲ့ တေးသီချင်းတွေကိုလည်း နားဆင်နိုင်ဖို့ BLAST မဂ္ဂဇင်းက သူတို့ရဲ့ လူမှုကွန်ရက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါပို့စ်ကို နှစ်သက်သူ ၆,၀၀၀ ကျော်၊ ပြန်ဝေမျှသူ ၄,၀၀၀ ကျော်နဲ့ မှတ်ချက်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။
မှတ်ချက်ပေးသူ အများစုက ဖြိုးဇေယျာသော်အတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်းနဲ့ သေတဲ့အထိ တော်လှန်သွားတယ်၊ လေးစားတယ်၊ မိစ္ဆာဘီလူးလက်က လွတ်မြောက်ပြီ၊ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ဘုံမှာ အနားယူပါ၊ ယုံကြည်ချက်အတွက် အသက်ပေးသူ၊ အရည်အချင်းရှိသူတယောက်ရဲ့ ခွဲခွာမှုပေါ် ဝမ်းနည်းပြီး နှမြောရတယ်၊ အာဏာရှင်စနစ် ကျဆုံးပါစေ၊ အရိုင်းအစိုင်း စစ်အစိုးရ၊ ပေးဆပ်မှု ပြန်ခံရမှာ အသေချာပဲ၊ ပရယွတ် မိတ်ဆွေ စစ်အာဏာရှင် ဝဋ်လိုက်ပါစေ၊ ငြိမ်းချမ်းရာဘုံ ရောက်ပါစေ စသဖြင့် ဆုတောင်းပြီး မြန်မာစစ်ကောင်စီကိုလည်း ဝိုင်းဝန်းဝေဖန် ရှုတ်ချထားပါတယ်။
BLAST မဂ္ဂဇင်းဟာ တေးဂီတ၊ အနုပညာနဲ့ အနုပညာရှင်တို့ရဲ့ ဘဝကောက်ကြောင်းတွေ ရေးသားဖော်ပြပြီး ဒီမိုကရေစီအားပေးတဲ့ လွတ်လပ်သော စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ထိုင်းနဲ့တကွ နိုင်ငံတကာက ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားသူတွေရဲ့ အကြောင်းတွေပါ ရေးသားဖော်ပြလေ့ ရှိပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို စစ်ကောင်စီက အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ကွပ်မျက်ခဲ့တဲ့အပေါ် မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရနဲ့ အတိုက်အခံပါတီတွေက ဝမ်းနည်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြပါတယ်။
၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီ ၊ အန်အယ်လ်ဒီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်နဲ့ စစ်အာဏာရှ င်ဆန့်ကျင်သူ ကိုလှမျိုးအောင်နဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ စစ်ကောင်စီက အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ သေဒဏ်ပေး ကွပ်မျက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးသေဒဏ်ပေးခံရတဲ့အတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်းနဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေကို သက်ဆိုင်သူတွေအားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ဖြေရှင်းဖို့ မျှော်လင့်တဲ့အကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြန်ကြားရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ထားနီးဆိုင်ရတ်က ဇူလိုင် ၂၆ ရက်မှာ သတင်းမီဒီယာတွေနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်ကြောင့် မြန်မာ့အရေး ပိုမိုရှုပ်ထွေးကာ ပြဿနာပိုကြီးလာမှာကို စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိကြောင်း၊ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်ကို အဟန့်အတားဖြစ်စေပြီး နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခကို အင်အားသုံးတဲ့နည်း အကြမ်းဖက်နည်းနဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း ထိုင်းအစိုးရက ပြောသွားပါတယ်။
ထိုင်းအတိုက်အခံပါတီကြီးတစ်ခုဖြစ်တဲ့ PAT ဖွေ့ထိုင်းပါတီ ( ရှပ်နီပါတီ ) ကလည်း ဒီကိစ္စအပေါ်မှာ လွန်စွာစိုးရိမ်ပူပန်မှုဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ လုပ်ရပ်အားလုံးကို ရှုတ်ချကြောင်း ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်မှာ ကြေညာပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ထပ်တူ ဝမ်းနည်းကြောင်းနဲ့ စိတ်ခွန်အားပေးပို့ပါကြောင်း၊ ဒီလုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းရဲ့ အသံတွေထဲမှာ သူတို့အသံလည်း ပါဝင်ကြောင်း၊ ဖွေ့ထိုင်းပါတီအနေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့တကွ တခြားဒီမိုကရေစီနိုင်ငံက ကျင့်သုံးနေတဲ့ နိုင်ငံသားတိုင်းဟာ ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုခြင်း၊ ဥပဒေကြောင်းအရအကာအကွယ်ပေးခြင်း၊ အာမခံရပိုင်ခွင့်ရှိခြင်း ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒအပေါ် ရပ်တည်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်းအတိုက်အခံပါတီတခုဖြစ်တဲ့ Move Forward Party ကောက်ကလိုင်ပါတီ ခေါင်းဆောင် နိုင်းဖိထားလိုမ့်ကျရွန်းရတ်ကလည်း ဒီဖြစ်ရပ်ပေါ်မှာ ထိတ်လန့် တုန်လှုပ်ပြီး လွန်စွာစိတ်မကောင်းဖြစ်ရကြောင်း၊ ဒီလိုရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့လုပ်ရပ်တွေကိုလည်း ရှုတ်ချကြောင်း သူ့ရဲ့လူမှုကွန်ရက်မှာ ဇူလိုင် ၂၅ ရက်နေ့စွဲနဲ့ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာစစ်ကောင်စီဟာ အရပ်သားတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုချက်ချင်း ရပ်တန့်ရေး အပါအဝင် အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အကြိမ်ကြိမ် ချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်ထူထောင်ဖို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အားလုံးနဲ့ လက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းကြောင်း၊ မြန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ အသိဉာဏ်မဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေကို Move Forward ပါတီအနေနဲ့ လုံးဝလက်မခံနိုင်ဘဲ အာဏာကိုပြည်သူ့ထံ ပြန်အပ်နှင်းဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
Move Forward Party ဟာ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့အတူ ရပ်တည်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ထွန်းကားဖို့အတွက် ထိုင်းအစိုးရအနေနဲ့ ဖိအားပေးဖို့ ပါတီကလည်း အစွမ်းကုန် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ရေးသားထားပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အာဇာနည် ၄ ဦး အသတ်ခံရတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ယမန်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဆန္ဒပြခဲ့ရာမှာ Move Forward Party နဲ့ PAT ဖွေ့ထိုင်းပါတီဝင်တချို့လည်း ပူးပေါင်း ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။
ကိုးကား- Matichon/Prachachat/PoliticsKalaland