ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူတွေကို တရားလက်လွတ်သတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရဲချုပ်ဟောင်း ပြည်ထဲရေးဒုဝန်ကြီးဟောင်း ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီးသန်းလှိုင်နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အတွက် လက်နက်တွေ ဝယ်ပေးနေတဲ့ စီးပွားရေးသမားပွဲစား ၃ ယောက်နဲ့ ကုမ္ပဏီတခုကို အမေရိကန်အစိုးရက ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ် အရေးယူလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားမျှတမှုနဲ့ တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှုရှိစေဖို့ အဆိုပါပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ပစ်မှတ်ထား အရေးယူသတ်မှတ်လိုက်တာလို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကန်က အောက်တိုဘာ ၆ ရက်မှာ ကြေညာပါတယ်။
ယခင်ရဲချုပ်နဲ့ ပြည်ထဲရေးဒုဝန်ကြီးဟောင်း သန်းလှိုင်ဟာ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူတွေကို ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်တာ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေအကြီးအကျယ်ချိုးဖောက်ခဲ့ရာမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှုနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒဏ်ခတ်အရေးယူလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး သန်းလှိုင်ဟာ ပြည်ထဲရေးဒုဝန်ကြီးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲချုပ် အဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၂ ရက်မှာ စစ်ဘက်မူလတာဝန်တွေကို ပြန်လည်ထမ်းဆောင်နေသူဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် လက်နက်ပွဲစား စီးပွားရေးသမားတွေဖြစ်တဲ့ အောင်မိုးမြင့်၊ လှိုင်မိုးမြင့်၊ မျိုးသစ္စာတို့အတူ Dynasty International ကုမ္ပဏီတို့ကိုလည်း မြန်မာစစ်တပ်အတွက် ရုရှားထုတ်စစ်လက်နက်တွေ ဘီလာရုစ်နိုင်ငံကတဆင့် ဝယ်ယူပေးတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားပိုင်ဆိုင်မှုထိန်းချုပ်ရေးရုံးက ဒဏ်ခတ်အရေးယူကြောင်း ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
အခုအရေးယူမှုတွေဟာ ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီ၊ အန်အယ်လ်ဒီ အမတ် ကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားသူ ကိုလှမျိုးအောင်နဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကို ကွပ်မျက်မှု၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာ စာသင်ကျောင်းမှာ ကလေးတွေကို စစ်ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးချိုး ဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်နိုင်ဖို့ စစ်တပ်ကို အားပေးအားမြှောက်ပြုနေသူတွေကို ပစ်မှတ်ထား ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်တာလို့ဆိုပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ကြမ်းကြုတ်ရက်စက်မှုတွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် တရားမျှတမှုနဲ့ တာဝန်ခံမှု တာဝန်ယူမှုရှိစေဖို့ မိတ်ဖက်တွေနဲ့အတူ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမယ်၊ မြန်မာပြည်သူတွေကို အားပေးထောက်ခံသွားဖို့ သံန္နိဋ္ဌာန်အခိုင်အမာဆက်ရှိတယ်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန်က ထုတ်ပြန်ချက်မှာပြောပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ ၊လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီတွေ အတားအဆီးမရှိပေးအပ်နိုင်ဖို့နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိဖို့ လည်း ဝန်ကြီးဘလင်ကန်က တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၈လကျော်ကာလ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတဲ့အချိန်ကစပြီး မြန်မာစစ်တပ်ဟာ စိတ်တိုင်းကျအုပ်ချုပ်နိုင်စေဖို့ ရက်ရက်စက်စက်နှိပ်ကွပ် ကြိုးပမ်းတဲ့အနေနဲ့ လူပေါင်းထောင်ချီသတ်ဖြတ်ခဲ့တာ၊ လူပေါင်းတစ်သန်းကျော် နေရပ်စွန့်ခွာစေခဲ့တာ၊ ဒီမိုကရေစီရေး ဦးဆောင်လှုပ်ရှားသူတွေ၊ အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းမှ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ သတင်းသမားတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတာစတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
Photo- US Embassy
ဟွန်ဒူးရပ်စ်နိုင်ငံ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ရဲချုပ်ဟောင်းကို မတ်လ ၉ ရက်က ဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။
မူးယစ်မှောင်ခိုမှု စွဲချက်တွေနဲ့ အမေရိကန် အစိုးရက လိုချင်နေလို့ ဝရမ်းထုတ်အပြီး လအတော်ကြာ ထွက်ပြေးနေရာက အဖမ်းခံရတာလို့ တရားရေးဌာန ပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။
ဟွမ်ကာလို့စ်အယ်လ်တီဂရေဘိုနီလာဟာ လက်ယာယိမ်းသမ္မတ ပေါ်ဖီရီယို လိုဘို အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၂ နဲ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ကြားမှာ ဟွန်ဒူးရပ်စ်နိုင်ငံရဲ့ ရဲချုပ် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။
သူ့ကို မြို့တော် တေဂူစီဂယ်ပါနားမှာ ကားမောင်းနေတုန်း ဖမ်းမိတာလို့ ဟွန်ဒူးရပ်စ် အာဏာပိုင်တွေက ပြောပါတယ်။
"ဒီနေ့ သူ့ကို အထူးရဲတပ်ဖွဲ့ ဌာနချုပ်ဆီ လွှဲပေးလိုက်ပြီ။ မနက်ဖြန် သူ့ကို တရားရုံးတင်မယ်" လို့ ဟွန်ဒူးရပ်စ် လုံခြုံရေးဝန်ကြီးက ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။
၂၀၂၀ ခုနှစ် ဧပြီလတည်းက သူ့ကို အမေရိကန်ဆီ ရာဇဝတ်သားအဖြစ် လွှဲပေးဖို့ အမေရိကန်အစိုးရ ရှေ့နေတွေက တောင်းဆိုထားပြီး ဘိုနီလာကတော့ အမေရိကန် အစိုးရရှေ့နေတွေရဲ့ စွဲချက်ကို ငြင်းဆိုထားပါတယ်။
သမ္မတဟောင်း လိုဘိုရဲ့သား ဖာဘီအို လိုဘိုကတော့ ၂၀၁၇ မှာ မူးယစ်ကုန်ကူးမှုအတွက် ထောင်ဒဏ် ၂၄ နှစ်ကျခံဖို့ နယူးယောက်တရားရုံးက ပြစ်ဒဏ်စီရင်ခဲ့ပါတယ်။
ဇန်နဝါရီလကမှ ရာထူးကဆင်းသွားတဲ့ သမ္မတဟောင်း ဟွမ် အော်လန်ဒိုဟာလည်း မူးယစ်ကုန်ကူးမှု စွဲချက်တွေနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံဆီ ရာဇဝတ်သားအဖြစ် လွှဲပေးဖို့ တောင်းဆိုခံထားရပါတယ်။
