ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တော-အငူမော်ကားလမ်းရှိ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ချိန်ခါလီကျေးရွာအနီးမှာ သြဂုတ် ၁၃ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာကြတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၅၀၀ ကျော် အရေးပေါ် အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ စေတီပြင် ပရဟိတအသင်း တာဝန်ရှိသူတယောက်က ပြောပါတယ်။
“မနေ့ ကျနော်တို့ရထားတဲ့ စာရင်းအရဆိုရင် စစ်ဘေးရှောင် လူဦးရေ ၃၀၀ ကျော်ရှိတယ်။ ဒီနေ့ ကယ်ဆယ်ရေး သွားပေးတဲ့ အချိန်မှာတော့ နောက်ထပ်ရောက်လာကြတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ ၁၀၀ ကျော်လောက် ထပ်ရောက်နေကြတာ တွေ့ရတယ်။ တောထဲမှာလည်း ကျန်နေတဲ့ ၁၀၀ ကျော် ရှိတယ်လို့ သိရတယ်။ ဒါဆို လူဦးရေ ၅၀၀ ကျော်သွားမယ်။ စာရင်းတွေတော့ အတိအကျ မပြုစုရသေးဘူး။ ရေရှည်မှာ အခက်အခဲတွေ၊ စားနပ်ရိက္ခာတွေ အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်။ ဒါတွေအတွက် ရခိုင်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေ ထောက်ပံ့ပေးကြဖို့ အားလုံးကို ကျနော်တို့ တောင်းဆိုလိုပါတယ်။”
ချိန်ခါလီကျေးရွာအနီးမှာ သြဂုတ် ၁၃ ရက်က တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကူလာတဲ့ စစ်ကောင်စီကားပါ မိုင်းဆွဲ တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရတာကြောင့် စစ်တပ်က ကားလမ်းတွေကို ပိတ်ဆို့ကာ စစ်အင်အား ဖြည့်တင်းပြီး စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်နေပါတယ်။
အဆိုပါစစ်ဆင်ရေးကြောင့် ချိန်ခါလီ၊ ဒုံးပိုက်၊ ကိုးတန်ကောက်၊ အောင်ဗလ၊ ကုန်တန်း စတဲ့ကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေ မေယုတောင်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး မယူကမ်း အရှေ့ဘက်ကျေးရွာတွေကို ထွက်ပြေးနေကြရတာပါ။
စေတီပြင်ပရဟိတအဖွဲ့အနေနဲ့ လက်ရှိမှာ အလှူရှင်တွေ လှူဒါန်းတဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတချို့ကို လှူဒါန်းပေးနေပြီး စစ်ဘေးရှောင်တွေ များလာနေတဲ့အတွက် ရေရှည်မှာ အခက်အခဲတွေ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ကျနော်တို့ လက်ရှိ အလှူရှင်တွေ လှူဒါန်းထားတဲ့ အခင်းဖျာတွေ၊ အဝတ်အထည်တွေ၊ စားနပ်ရိက္ခာတွေကို လှူဒါန်းပေးနေတယ်။ ရေရှည်မှာ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အခက်အခဲများစွာ ကြုံလာနိုင်တယ်။”
လက်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည် ၅၀၀ ကျော်ဟာ သံချောင်၊ သရက်ချောင်း၊ အောင်ဆိပ် စတဲ့ကျေးရွာတွေက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ ခိုလှုံနေကြရပြီး နေရာမလုံလောက်တာ၊ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်တာကြောင့် စေတီပြင်ကျေးရွာကို ကားတွေနဲ့ ထွက်သွားနေကြကြောင်း ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တိုက်ပွဲတွေ၊ လုံခြုံရေးအခြေအနေ၊ မုတ်သုံမိုးနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၃ သန်းလောက်ဟာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး အကူအညီနဲ့ အကာအကွယ်ပေးရေးအစီအစဉ်တွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (UNOCHA)က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
အဆိုပါကိန်းဂဏန်းထဲမှာ လက်ရှိတုံ့ပြန်မှုအစီအစဉ်အရ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီ ပေးအပ်ဖို့ သတ်မှတ်ထားသူ ၁ သန်းအပြင် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက် နောက်ပိုင်းက လူဦးရေ ၂ သန်းပါဝင်တယ်လို့ စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့စွဲနဲ့ထုတ်ပြန်တဲ့ (UNOCHA) ရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကျဉ်းချုပ်သတင်းလွှာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတဲ့ ဖေဖော်ရီ ၁ ရက် နောက်ပိုင်းကတည်းက တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ချင်း၊ ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ မွန်ပြည်နယ်နဲ့ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွေ လူဦးရေ ၂၀၆,၆၀၀ ကျော်ဟာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ကြရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
မကွေးနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေကဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲနဲ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် ခန့်မှန်းခြေ လူဦးရေထောင်သောင်းချီတဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာပြေးနေရသလို ကယားပြည်နယ်မှာ လူဦးရေ ၂၂,၀၀၀ ခန့်ဟာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးကြရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂကဆိုပါတယ်။
ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်းမှာ လူဦးရေ ၁၄၉,၀၀၀ ကျော်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်းဒေသတွေမှာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရပြီး ဒီအထဲမှာ ကယားပြည်နယ်က ၇၉,၂၀၀၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းက ၁၈,၅၀၀၊ ကရင်ပြည်နယ်က ၄၉,၃၀၀၊ မွန်ပြည်နယ်က ၁,၁၀၀၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးက ၉၀၀ လောက်ပါဝင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်မှာလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်စပိုင်းကတည်းက လူဦးရေ ၁၃,၇၃၀ လောက်ဟာ တိုက်ပွဲရှောင်နေရပြီး ယခုအထိ ၇,၇၅၀ ကျော်ဟာ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်ရလျက်ရှိပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှာတော့ လူပေါင်း ၂၈,၆၈၀ လောက် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ကြရပြီး ၈,၁၅၀ ခန့်ဟာ မြို့နယ်၅ခုက ယာယီစခန်းတွေမှာ နေထိုင်ရပါတယ်။
ချင်းပြည်နယ် မြို့နယ်၅ ခုမှာ မေလကတည်းက၊ မကွေးတိုင်း ဆောမြို့နယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့နယ်မှာ ဇွန်လကတည်းက လူပေါင်း ၁၅,၂၅၀ ခန့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ)တို့အကြား တိုက်ပွဲကြောင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်မှာလည်း လူဦးရေ ၉,၅၀၀ လောက် အိုးအိမ်စွန့်ခွာခဲ့ရပါတယ်။
လတ်တလော စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ကတည်းက ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ချင်းပြည်နယ်က လူဦးရေ ၁,၀၀၀ လောက် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်တိမ်းရှောင်နေရကာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နှစ်စပိုင်းကတည်းက စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၁၅,၀၀၀ ဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်နေထိုင်နေကြတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။
အခုရက်ပိုင်းမှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ချင်းပြည်နယ်၊ ထန်တလန်မြို့ကို လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက် မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာတွေကြောင့် မြို့ခံပြည်သူ ၁၀၀၀၀ လောက် နေရပ်စွန့်ခွာနေရကြရပြီး တချို့ကတော့ အိန္ဒိယနယ်စပ်ကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေ ကြရပါတယ်။
Photo-OCHAMyanmar
