စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒီပဲယင်းမြို့နယ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းက ကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခဲ့လို့ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသူတွေဟာ စားနပ်ရိက္ခာ အဝတ်အထည်နဲ့ စောင်တွေ အကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ တပတ်အတွင်း ဒီပဲယင်း အရှေ့ခြမ်းကကျေးရွာ ၁၀ ရွာ နီးပါးကို စစ်ကောင်စီက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
အင်ပင်ရွာ ဒေသခံတဦးက “ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့လောက်ကစပြီး ပျူစောထီးနဲ့ စစ်သားအင်အား ၁၀၀၀ ကျော်လောက် ရောက်လာပြီး ရွာထိပ်ကစ မီးရှို့တယ်။ ဒီဘက်မှာ စစ်ဖြစ်နေတာမရှိဘဲ အကြောင်းမဲ့သက်သက် ရှို့တာ။ မီးရှို့တော့လည်း နိုင်သမျှပစ္စည်းလေးယူပြီး ဘေးလွတ်ရာ ပြေးရတာပဲ။ ကျေးရွာ ၁၀ ရွာလောက်က ပြည်သူ ၁၀၀၀၀ ကျော်လောက် ဘေးလွှတ်ရာပြေးနေရတယ်။ အဓိက လိုအပ်နေတာက စားနပ်ရိက္ခာ၊ အဝတ်အထည်၊ စောင်ရယ်၊ လိုအပ်နေတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ခဲ့လို့ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းက ပျော်ဘွယ်၊ မစိုးရိမ်၊ ညောင်လှ၊ ကုန်းကြီး၊ နများ၊ ယဉ်ကျေး၊ မူးရိုးကုန်း၊ အင်ပင် စတဲ့ ကျေးရွာတွေက ဒေသခံပြည်သူ ၁ သောင်းကျော်ဟာ နီးစပ်ရာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေနဲ့ တောတောင်တွေထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရပါတယ်။
ဒီပဲယင်းမြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က နေအိမ်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့အပြင် မူရိုးကုန်းကျေးရွာ၊ နများကျေးရွာက ဒေသခံပြည်သူ ၇ ဦးနဲ့ မရန်ကန်ကျေးရွာက သံဃာတပါးကို လူဝတ်လည်း ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒေသအတွင်းမှာတော့ ပြည်သူ ၂၀ ဦးထက်မနည်း စစ်ကောင်စီတပ်က မတရား ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကျွန်းလှမြို့နယ် အင်တိုင်းကျေးရွာမှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ် စစ်ကြောင်းထိုး ဝင်ရောက်မီးရှို့ခဲ့တဲ့အတွက် နေအိမ် ၁၄၃ လုံး ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက် မနက်က စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့အင်အား ၂၀၀ လောက်ဟာ အင်တိုင်းကျေးရွာကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ဝင်ရောက်လာပြီး ညနေ ၃ နာရီခွဲခန့်မှာ ကျေးရွာနေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားတာလို့ ဆိုပါတယ်။
“တန့်ဆည်မြို့နယ်၊ ပုတီးရွာကို မီးရှို့သွားခဲ့တဲ့ စကစစစ်ကြောင်းက ဒီဘက်ကို ရောက်လာတာပါ။ အဲဒီနေ့ မနက်ကတည်းက အင်တိုင်းရွာကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ပြီး ဝင်လာတာ။ ရွာက လူတွေကတော့ အကုန်ပြေးရတာပေါ့ဗျာ။ နောက်ပြီး ရွာထဲရှိတဲ့ အိမ်တွေက သူတို့လိုချင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို တနေကုန် မွှေနှောက်ရှာဖွေယူပြီးမှ ညနေပိုင်းမှာ မီးရှို့သွားကြတာ။ ရွာအိမ်ခြေတဝက်ကျော်လောက် မီးထဲပါသွားပြီ " လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
အဲ့ဒီနေ့က အင်တိုင်းကျေးရွာကို စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်မီးရှို့တာဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ခမရ ၃၆၁ နဲ့ ပြည်သူ့စစ်အမည်ခံ ပျူစောထီးအဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပြီး အင်တိုင်းကျေးရွာနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေက ဒေသခံပြည်သူထောင်နဲ့ချီ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရပါတယ်။
အင်တိုင်းကျေးရွာဟာ အိမ်ခြေ ၂၇၀ ကျော်ရှိတဲ့ ကျေးရွာဖြစ်ပြီး နေအိမ်တွေ မီးရှို့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပျူစောထီးပူးပေါင်းအဖွဲ့ဟာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ မနက် ၈ နာရီခွဲလောက်မှာ အင်တိုင်းကျေးရွာကနေ တပ်စွဲရာ သဖန်းဆိပ် ဆင်ဆွယ်စခန်းဘက် ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
လက်ရှိမှာ အင်တိုင်းကျေးရွာဒေသခံပြည်သူအများစုဟာ စစ်ကောင်စီတပ် မိုင်းထောင်သွားမှာကို စိုးရိမ်နေကြတဲ့အတွက် ရွာအတွင်း ပြန်မဝင်ရဲကြသေးဘဲ နီးစပ်ရာတောထဲမှာပဲ ခိုလှုံနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရရှိထားတဲ့ စာရင်းတွေအရ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့အထိ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပျူစောထီးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေရဲ့ မီးရှို့မှုကြောင့် ကျွန်းလှမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၁၂ ရွာမှ ပြည်သူ့နေအိမ်အလုံးပေါင်း ၇၀၀ ကျော် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီနဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) အကြား ယာယီ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားကြတာကြောင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အကူအညီတွေကို ပြန်ခွင့်ပြုပေးဖို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မြေပုံနဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွေကို စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်က လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေကို သွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သလို ပေါက်တောမြို့နယ်နဲ့ ကျောက်တော်မြို့နယ်တို့ကို နိုဝင်ဘာလအတွင်းမှာ ကူညီခွင့်တွေ ပိတ်ပင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိ စစ်ကောင်စီနဲ့ အေအေတို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက်ကြရင် စစ်ဘေးရှောင်တွေကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ ပေးနေကြတဲ့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေကိုလည်း ပြန်ကူညီပေးစေချင်တယ်လို့ ဘူးသီးတောင်မြို့ ရန်အောင်မြင် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းမှ ဦးအောင်သိန်းလှက ပြောပါတယ်။
“အခု စစ်တပ်နဲ့ အေအေတို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက်ကြတယ်ဆိုတော့ စစ်ဘေးရှောင်တွေကို လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ ပေးနေကြတဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း NGO၊ INGO တွေကို ပြန်ပြီးတော့ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေ ပြန်လုပ်ကြဖို့ ခွင့်ပြုပေးစေချင်တယ်။ ကျနော်တို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေမှာ သူတို့ရဲ့ အကူအညီတွေနဲ့ အဓိကရပ်တည်နေကြရတာ။ ထောက်ပံ့မှုတွေကို ပေးခွင့် ရပ်ခိုင်းထားတော့ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ NGO၊ INGO တွေကို ပြန်ထောက်ပံ့ခွင့်တွေ ပေးစေချင်တယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က စစ်ဘေးရှောင်တွေကို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက အဓိက ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေကြတာဖြစ်ပြီး အရင်ကတော့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ လူကယ်ပြန်ဝန်ကြီးဌာနကလည်း ဆန်ရိက္ခာတွေ ထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ကူညီမှုတွေ ရပ်နားလိုက်တော့ စစ်ဘေးရှောင်တွေရဲ့ စားဝတ်နေရေး တော်တော်ေလး ခက်ခဲသွားတယ်လို့ ကျောက်တော်မြို့နယ် ဝါးတောင်စစ်ဘေးရှောင်စခန်းမှ ဦးနိုင်ထွန်းဝင်က ပြောပါတယ်။
“စစ်ဘေးရှောင်တွေကို နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေကို သွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ထားရင် စစ်ဘေးရှောင်တွေမှာ တော်တော်ေလးကို အခက်အခဲတွေ ဖြစ်သွားကြတာပေါ့။ အခု စစ်ပွဲတွေ ရပ်နားထားကြေပမဲ့လည်း နေရပ်ပြန်ဖို့ကလည်း မဖြစ်နိုင်သေးဘူး။ အလုပ်အကိုင်ကလည်း ပုံမှန်မရှိကြတော့ စားဝတ်နေရေးအတွက် သိပ်အဆင်မပြေဘူး။ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ ပေးနေကြတဲ့ NGO၊ INGO တွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ ကူညီမှုတွေ ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုပေးစေချင်တယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အရင်က တိုက်ပွဲအတွင်း နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးရှောင် ၇၀,၀၀၀ နီးပါး ရှိသေးသလို အခု တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲအတွင်းမှာလည်း စစ်ဘေးရှောင် သောင်းနဲ့ချီ ရှိခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီနဲ့ အေအေတို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စပ်ခဲ့ကြေပမဲ့ စစ်ကောင်စီက ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့်နဲ့ NGO၊ INGO တွေရဲ့ အကူအညီပေးမှုတွေကို ပိတ်ပင်ထားဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
