အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ အာဖရိကတပ်တွေအတွက် နှစ်စဉ်လုပ်နေကျ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး သင်တန်းအစီအစဉ်ကို ဂါနာနိုင်ငံမှာ မတ်လ ၁ ရက်က စတင်ပြုလုပ်လိုက်ပါတယ်။

အာဖရိကတောင်ပိုင်းကနေ နယ်မြေသစ်တွေဆီ ပျံ့နှံ့လာနေတဲ့ အစ္စလာမ္မစ် သူပုန်တွေကို တိုက်ဖျက်ရေး နယ်စပ်ကာကွယ်ရေးကို အားဖြည့်ဖို့ ဒီသင်တန်းက ရည်ရွည်ထားပါတယ်။

ဖလင့်ထ်လော့ခ်လို့ သိကြတဲ့ ဒီအစီအစဉ်ကို ဂါနာမြောက်ပိုင်း ဖုန်ထူတဲ့ ဒါဘိုယာမြို့က စစ်တပ်အခြေစိုက်စခန်းမှာ စတင်လေ့ကျင့်ခဲ့တာပါ။

အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပ သင်တန်းဆရာတွေက အာဖရိကတလွှားက စစ်သည်တွေကို ကင်ထားသလိုပူတဲ့ အပူချိန်အောက်မှာ ပစ်ခတ်လေ့ကျင့်ရေးနဲ့ ရှေးဦးသူနာပြုစုနည်းတွေကို လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။

အကြမ်းဖက် အစွန်းရောက် အဖွဲ့အစည်းတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ ဒေသတွင်း အဓိက မိတ်ဘက်နိုင်ငံတွေရဲ့ စွမ်းရည်ကို အားဖြည့်ပေးဖို့နဲ့ နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့၊ ပြည်သူတွေအတွက် လုံခြုံရေးပေးဖို့ ဒီသင်တန်းက ရည်ရွယ်တယ်လို့ အမေရိကန်ရဲ့ အာဖရိကစစ်တိုင်းက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြောဆိုပါတယ်။

နိုင်ငံတကာတပ်တွေက ကုန်ကျစရိတ်ခံပြီး ကြားဝင်ကူညီပေးနေပေမဲ့ စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သားတွေကို ပုံမှန်တိုက်ခိုက်တာတွေ ဆက်လုပ်နေတဲ့ အစ္စလာမ္မစ် နိုင်ငံအမည်ခံ အိုင်အက်စ် စစ်သွေးကြွတွေ၊ အယ်လ်ကိုင်းဒါးတွေနဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ အုပ်စုတွေရှိရာ အနောက်အာဖရိကအတွက် အတိမ်းအစောင်းမခံတဲ့အချိန်မှာ  ဒီသင်တန်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့တာပါ။

၂၀၁၂ မှာ စခဲ့တဲ့ မာလီအခြေစိုက် သူပုန်ထမှုဟာ ခုတော့ ဒေသတွင်း အစ္စလာမ္မစ် အုပ်စုတွေကြား ပြိုင်ဆိုင်မှု ကွန်ရက်ကြီးအဖြစ် ဖောင်းပွလာခဲ့ပါတယ်။

ဒီအုပ်စုတွေက ကုန်းပိတ်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ နိုင်ဂျာနဲ့ ဘာကီနာဖာဆို နိုင်ငံတွေက ကြီးမားတဲ့ ဧရိယာတလွှား လှုပ်ရှားလာခဲ့ကြပြီး လတ်တလောနှစ်တွေမှာတော့ ဘီနင်၊ တိုဂိုနဲ့ အိုင်ဗရီကို့စ်တို့ အပါအဝင် ကမ်းရိုးတန်းနိုင်ငံတွေအထိ ပျံ့နှံ့လာခဲ့ပါပြီ။

အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် လူထောင်ချီ သေဆုံးခဲ့ပြီး လူသန်းချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပါတယ်။

နယူးဇီလန်ဝန်ကြီးချုပ် ဂျက်ဆင်ဒါ အာဒန်က အခုလမှာ အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေတွေကို တင်းကျပ်ရေး ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းဖို့ စက်တင်ဘာ ၄ ရက် စနေနေ့မှာ ကတိပြုပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

လွှတ်တော်ပြန်စတာနဲ့ ဒီဥပဒေကို အမြန်ဆုံးအတည်ပြုနိုင်ဖို့ကြိုးစားနေပြီး ဒီလကုန်ထက်နောက်မကျစေဖို့ ကတိပြုပါတယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ်အာဒန်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။

နယူးဇီလန်နိုင်ငံမှာ အစွန်းရောက်တစ်ဦးက စူပါမားကတ်တခုမှာ ဓားနဲ့ထိုးလို့ လူခုနစ်ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီးနောက်မှာ ခုလိုပြောလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၂ ​​နှစ်အရွယ် ဒီလူဟာ ၃ နှစ်လောက် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရာက ဇူလိုင်လမှာ ပြန်လွတ်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်၊ စက်တင်ဘာ ၃ ရက်နေ့က ဓားထိုးမှု ကျူးလွန်တဲ့ ဒီလူဟာ အစ္စလာမ္မစ် နိုင်ငံတော်စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ကနေ လှုံ့ဆော်ခထားရပြီး အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့်ခံနေရပေမဲ့ ဥပဒေအရ ထောင်ထဲမှာ ကြာကြာထည့်ထားလို့တော့ မရခဲ့ဘူးလို့ အာဒန်က အစောပိုင်းမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီလူဟာ နယူးဇီလန်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်က ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး သူ့မှာ အစွန်းရောက်အမြင်တွေ ရှိနေမယ်ဆိုတာ မသိခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်မှာ သူတင်ခဲ့တဲ့ပို့စ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ၂၀၁၆ မှာ ရဲက သူ့ကို ပထမဆုံး အာရုံစိုက်မိခဲ့တာပါ။ 

နောက်ပိုင်း သူ့ကို ဆီးရီးယားကို ခရီးသွားနေတယ်လို့ ယူဆခဲ့တဲ့ အာဏာပိုင်တွေက အော့ခ်လန်လေဆိပ်မှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဩဂတ်လမှာတော့ ကန့်ကွက်ဖွယ်ပစ္စည်း လက်ဝယ်ရှိမှု၊ လက်နက်တွေ ပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရပါတယ်။ 

ဝန်ကြီးချုပ်အာဒန်ဟာ ဒီအကြမ်းဖက်သမားကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးချင်ပေမယ့်လည်း suppression order တရားရုံးအမိန့်ကြောင့် မလုပ်နိုင်သေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဝေဖန်သူတွေကတော့ ဒီအကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေကြမ်းဟာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကို ဦးတည်စေနိုင်တဲ့ စီမံကိန်းနဲ့ ပြင်ဆင်မှုတွေကို ရာဇဝတ်မှုသင့်စေပြီး  ကြံစည်သူတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေခွင့်ပေးထားတဲ့ ဂယ်ပေါက်တခုဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ကတော့ ပိုတင်းကျပ်လိုက်တဲ့ ဥပဒေက အခုကိစ္စမှာ ခြားနားချက်တစ်ခု ဖြစ်သွားမယ်လို့ ယူဆတာကတော့ မတရားဘူးလို့ ပြောပါတယ်။