မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်ကျော်အကြာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အကြမ်းဖက် ပစ် ခတ်သတ်ဖြတ်မှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတဝန်း အပြစ်မဲ့ကျဆုံးပြည်သူအယောက် ၃,၂၃၀ နီးပါး နဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူပေါင်း ၂၁,၃၀၀ ယောက် ထိရှိလာခဲ့ပြီလို့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (အေအေပီပီ) က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒီစာရင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၀ ရက်အထိ အေအေပီပီက ကောက်ယူမှတ်တမ်းပြုစုထားတာဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ် ကျဆုံးသူတွေဟာ ဒီထက်ပိုနိုင်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလအတွင်း ဒီနေ့အထိ ၁၇,၄၂၁ ယောက် လက်ရှိ ချုပ်နှောင်ခံထား ရဆဲဖြစ်ပြီး အဲဒီထဲက ၅,၅၈၆ ယောက်ကတော့ ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခံထားရပါတယ်။

တော်လှန်ရေးနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရကာ အကျဉ်းထောင်တွေထဲ ထိန်း သိမ်းခံနေရသူ အရေအတွက်ကတော့ ၁၀၉ ယောက် ရှိနေပြီး မျက်ကွယ် သေဒဏ် ချမှတ်ခံထားရသူ ၄၂ ယောက်အပါအဝင် ၁၂၁ ယောက်ကတော့ မျက်ကွယ်ပြစ်ဒဏ်ချ မှတ်ခံထားရတာကြောင့် သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသူ စုစုပေါင်း ၁၅၁ ယောက် ရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

လတ်တလောအချိန်ထိ ဖမ်းဆီးခံရပြီး ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာသူဦးရေကတော့ ၃,၈၅၇ ယောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၇ ရက်က ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌဟောင်းဖြစ်တဲ့ သိက္ခာ တော်ရဆရာတော် ဒေါက်တာ ခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို မြစ်ကြီးနား အကျဉ်းထောင်တွင်း တရားရုံးကနေ မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှုအက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(၁) နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်၊ ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်နဲ့ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၂ (က) နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ် စုစုပေါင်း ထောင်ဒဏ် ၆ နှစ် ချမှတ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ဒေါက်တာ ခလမ်ဆမ်ဆွန်ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံကို ဆေးကုသမှု ခံယူဖို့ ထွက်ခွာချိန် မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင် ဘာလမှာ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုရဲ့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဧပြီ ၇ ရက်ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်က သပိတ်ခေါင်းဆောင် ကိုကျော်ဝင်းစိန်ကို ဟုမ္မလင်းမြို့နယ် တရားရုံးကနေ ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်နဲ့ ၆ လ၊ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၀ (ည) နဲ့ ထောင် ဒဏ် ၁၀ နှစ် စုစုပေါင်း ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ်နဲ့ ၆ လ ချမှတ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ကိုကျော်ဝင်းစိန်ဟာ မန္တလေးမြို့မှာ ဆေးကုသမှုခံယူနေချိန် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်က အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုရဲ့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာပါ။

အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေက ခေါင်းဆောင်တွေ၊ အရပ်သားတွေ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ သတင်းသမားတွေ၊ CDM လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ စတဲ့ နယ်ပယ်အသီးသီးမှ ဘယ်သူမဆို ဖမ်းဆီး၊ ထိန်းသိမ်း၊ တရားစွဲဆိုခံထားရတာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နွေဦးတော်လှန်ရေး ကာလအတွင်း ကျဆုံးသွားသူတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကို သိရှိပါက အေအေပီပီကို ဆက်သွယ်အသိပေး အကြောင်းကြားနိုင်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကျဆုံးအချက်အလက်တွေကို ဖော်ပြပါ [email protected] အီးမေးလ်နဲ့ အဖမ်းအဆီး အချက်အလက်တွေကို [email protected] အီးမေးလ်တွေဆီလည်း တိုက်ရိုက်ပေးပို့ ဆက်သွယ်အကြောင်းကြားနိုင်ကြောင်း အသိပေးထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ပြည်သူအပေါ်ကျူးလွန်မှုတွေဟာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုသာ မဟုတ်တော့ဘဲ စနစ်တကျ၊ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နဲ့ အချိတ်အဆက်မိမိ ပြည်သူကို တိုက်ခိုက်နေတာဖြစ်ပြီး လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ပြစ်မှုနဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ မတ်လ ၁၆ ရက်က ကျင်းပတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံရဲ့ အလွတ်သဘော အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးပြောကြားရာမှာ သံအမတ်ကြီးက ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့တာပါ။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၂  နှစ် ကျော်လာပြီးနောက် ပြည်သူတွေအပေါ် ကျရောက်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ဆိုးရွားသည်ထက် ဆိုးရွားနေကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာတွေ အပါအဝင် မြန်မာပြည်သူတွေ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဒုက္ခတွေဟာ တခြားနေရာဒေသက အခြေအနေတွေထက် မလျော့နည်းကြောင်း၊ စစ်တပ်ရဲ့ မတရားအာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပေးဆပ်ရတဲ့ အရင်းအနှီးဟာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အနာဂတ်ဘဝနဲ့ ဒေသတခုလုံးအတွက်ပါ ကြီးလေးတဲ့ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ မတရားအာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းချိန်ကစပြီး ပြည်သူအယောက် ၃,၁၃၀ ကျော်ကို ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး သတ်ဖြတ်မှုထဲမှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဦးခေါင်းကို ချိန်ရွယ်ပစ်ခတ်တာ၊ အကျဉ်းထောင်မှာ ဖမ်းဆီးခံ ပြည်သူ ၉၂၀ လောက်နဲ့ စစ်ကြောရေးမှာ စစ်ဆေးမေးမြန်းစဉ် ၁၄၅ ဦးတို့ကို သတ်ဖြတ်တာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုပေါင်း ၆၄ မှုကိုလည်း ကျူးလွန်ခဲ့ပြီး ဒီအထဲမှာ သေဆုံးသူ ကလေးငယ် ၆၂ ဦး အပါအဝင် စုစုပေါင်း ၇၆၆ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုလအတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း တာတိုင်ရွာနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ပင်လောင်းမြို့နယ်၊ နမ့်နိမ်ရွာ  လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သက်သေအထောက်အထား ဓာတ်ပုံတွေကိုလည်း သံအမတ်ကြီးက ကုလသမဂ္ဂညီလာခံမှာ ပြသခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေဟာ နိုင်ငံရေးပါတီတခုနဲ့ စစ်တပ်အကြားဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ မဟုတ်ကြောင်း၊ စစ်တပ်က ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ပြန်လည် အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ကြိုးပမ်းတာနဲ့ နိုင်ငံအား ဥပဒေမဲ့တဲ့၊ ဆိုးရွားတဲ့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးတဲ့ အနေအထားသို့ နောက်ကြောင်းပြန်ဆွဲခေါ်တဲ့ စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ပြန်လည်သွားရောက်နိုင်မှုကို အကြွင်းမဲ့ကန့်ကွက်တဲ့ ပြည်သူ့ဆန္ဒတို့အကြား ယှဉ်ပြိုင်မှုဖြစ်တယ်လို့ သံအမတ်ကြီးက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ တရားဝင်ရွေးကောက်ခံထားရတဲ့ အဖွဲ့အစည်း မဟုတ်သလို အာဏာသိမ်းမှုဟာ တရားဝင်မှုလည်း မရှိကြောင်း၊ ဘယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ သို့မဟုတ် ပြဋ္ဌာန်းဥပဒေတို့ကမျှ စစ်တပ်ကို ဒီမိုကရေစီနည်းအရ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံသမ္မတအား ခြိမ်းခြောက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းဖို့ ခွင့်ပြုထားခြင်းမရှိကြောင်း၊ ဒါကြောင့် မြန်မာပြည်သူများအဖို့ စစ်တပ်ဟာ မည်သည့်အခါမျှ တရားဝင်မှုရှိမည်မဟုတ်ဘဲ ပြည်သူ့ဆန္ဒကိုလည်း ကိုယ်စားပြုမှာမဟုတ်ကြောင်း သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခြင်းအားဖြင့် တရားဝင်မှုရဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာဖြစ်တယ်၊ စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေကို ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးပြီး ကျင်းပတဲ့ ဘယ်ရွေးကောက်ပွဲမဆို စစ်မှန် တရားမျှတ၊ လွတ်လပ်မျှတမှု ရှိမှာမဟုတ်၊ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲဟာ မြန်မာနိုင်ငံအခင်းအကျင်းအား ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းမဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတဝန်း သွေးချောင်းစီးမှုများကိုသာ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေမယ်လို့ သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်သူတွေ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းထံမှ အကူအညီလိုအပ်ကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၊ အထွေထွေညီလာခံနဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံချင်းစီမှ ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်း ဆုံးဖြတ်တဲ့ တိကျပြတ်သားတဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်တွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်ထံ လက်နက်စီးဆင်းမှု၊ လေယာဉ်ဆီရောင်းချမှုနဲ့ ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတို့ကို ဖြတ်တောက်ပေးဖို့နဲ့ လိုအပ်နေတဲ့ ပြည်သူတွေကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ ထောက်ပံ့ပေးဖို့၊ ကြီးလေးတဲ့ နိုင်ငံတကာပြစ်မှုတွေ ကျူးလွန်သူတွေကို နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်တရားရုံးသို့ အမှုတင်သွင်း ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ပေးဖို့ သံအမတ်ကြီးက တောင်းဆိုသွားပါတယ်။