ကချင်ပြည်နယ် မိုးညှင်းမြို့နယ်  အင်းတော်ကြီးဒေသမှာ မွေးမြူထားတဲ့ ဝက်တွေ ဆီးချုပ် ဝမ်းချုပ်ရောဂါနဲ့ အများအပြား သေဆုံးနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မိုင်းနောင်ကျေးရွာမှာ အိမ်တွင်း မွေးမြူထားတဲ့ ဝက်တွေဟာ စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်းက စတင်ပြီး ဆီးချုပ်ဝမ်းချုပ်ရောဂါနဲ့  အစုလိုက်သေဆုံးနေတာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒေသခံတဦးက “စဖြစ်တာက စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်းက စဖြစ်တာ။ ဆီးချုပ်ဝမ်းချုပ်ဖြစ်ပြီး ရုတ်တရက် သေဆုံးတာ။ တကောင်သေ လိုက်သေတာပဲ။ သေတဲ့ အကောင်ရေကတော့ အတော်များတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ဝက်တွေ အများအပြား သေဆုံးတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတာလည်း ခုအချိန်ထိမရှိသေးဘူးလို့လည်း သိရပါတယ်။

“ဝက်တွေက တကောင်ပြီးတကောင် ဆီးချုပ် ဝမ်းချုပ်ဖြစ်ပြီး သေတာ။ ခု လက်ရှိတော့ ဘယ်အဖွဲ့အစည်းကမှ ကူညီတာမရှိသေးပါဘူး။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆေးဝယ်ပြီး ထိုးရတာပဲ။ ဆေးထိုးလည်း သေတာက များနေတယ်။ ကျနော် သိသလောက် အကောင်ရေ ၃၀ ကျော်လောက် သေပြီးပြီ”လို့ ဒေသခံ နောက်တဦးက ပြောပါတယ်။

မိုင်းနောင်ကျေးရွာမှာ သေဆုံးတဲ့ဝက်တွေကို ပိုင်ရှင်အချို့က မြေမြှုပ်စွန့်ပစ်တာ ရှိသလို အချို့ဝက်ပိုင်ရှင်တွေကလည်း အသားဈေးနူန်း တပိဿာ ငါးထောင်ကျပ်မှ ရှစ်ထောင်ကျပ်အတွင်း ရောင်းချနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ သဘာဝအင်းကြီးဖြစ်တဲ့ အင်းတော်ကြီး အင်းပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ ရွှေတူးဖော်မှုတွေ အရင်ကထက် ပိုမိုများပြား လာတယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

တပိုင်တနိုင် လက်လုပ်တွင်းရွှေတူးဖော်မှုတွေဟာ အရင်ကတည်းက ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုနောက်ပိုင်း ပိုမိုများပြားလာတယ်လို့ ဒေသခံတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။

"ရွှေတူးတာက ဟိုအရက်ကတည်း တနိုင်တပိုင်တူးတာတွေ ရှိတယ်။ အင်းဘေးမှာတွေပေါ့။ ဒေသခံတွေလောက်ပဲ တူးကြတာ၊ အနည်းအကျဉ်းလောက်ပဲ။ အခုက စက်အကြီးတွေ၊ ဘက်ဟိုးကြီးတွေနဲ့ တူးနေကြတာ။ ပိုများတာက အင်းရဲ့ အနောက်တောင် ဘက်တကြောမှာပေါ့။  တူးတဲ့သူတွေက အစုံပဲ"လို့ ပြောပါတယ်။

ရွှေတူးဖော်မှုတွေကို အင်းရဲ့ အနောက်တောင်ဘက်က လုံးတုံး၊ နန့်မသဲ၊ မိုင်းနောင်၊ လမုန်ကိုင်ရွာ ပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ တူးဖော်နေပြီး အင်းထဲစီးဝင်တဲ့ ခေါင်းတုံးချောင်းပေါ်မှာတူးဖော်နေ ကြတာပါ။

အင်းပတ်လည်က ရွှေတူးဖော်မှုတွေမှာ ဒေသခံတွေလည်း အများအပြားပါဝင်နေပြီး ရွှေတူး ဖော်မှုတွေဟာ အင်းကိုပျက်စီးစေတဲ့အကြောင်း ပညာပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဒေသခံတယောက်က ပြောပါတယ်။

"အခုတူးနေတဲ့ သူတွေမှာ ဒေသခံတော်တော်များများပါတယ်။ ပိုက်ဆံရတာတော့ ဟုတ်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုတွေ အများကြီးရှိလာနိုင်တာကို မသိကျသလိုပဲ၊ သဘာဝအင်းကြီးကို အားလုံးဝိုင်းပြီးထိန်းသိမ်းရမှာ၊ အဲလိုတွေမဖြစ်အောင် ဒီကလူတွေကို အမြင်ဖွင့် သင်တန်းတွေအများကြီးပေးရမှာ။”

အင်းတော်ကြီး ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အင်းအရှေ့ဘက်ခြမ်းတွေမှာလည်း တရားမဝင်သစ်ထုတ်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အင်းတော်ကြီးအိုင်ဟာ တောင်နဲ့မြောက် အလျား ၁၄ မိုင်၊ အနံ ၇ မိုင်ရှိတဲ့ အင်းဖြစ်ပြီးတော့ မျိုးသုဉ်းမယ့် အန္တရာယ်ကျရောက်နေတဲ့ ငှက် အမျိုးအစား ၁၀  မျိုးအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းနဲ့ ဌာနေ ငှက်မျိုးပေါင်း ၂၀၀၀၀၊ ကမ္ဘာမှာ မျိုးသုဉ်းလု ဖြစ်နေတဲ့ လိပ် ၅ မျိုး၊ ငါးမျိုးစိတ် ၇ မျိုး အပါအဝင် ငါးမျိုးပေါင်း ၉၃ မျိုးတို့ကို တွေ့နိုင်တဲ့ ဒေသဖြစ်တယ်လို့ မှတ်တမ်းတွေအရ သိရပါတယ်။