အရက်နဲ့ ဘီယာအမျိုးမျိုးကို အခွန်ကောက်ခံမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက မတ် ၃၀ ရက်က ဥပဒေ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ဒီဥပဒေဟာ စစ်ကောင်စီထုတ်ကုန်တွေကို သုံးစွဲလာအောင် လုပ်ဆောင်တာဖြစ်ပြီး တပိုင်တနိုင် ရောင်းချသူတွေနဲ့ စားသုံးသူတွေ အခက်တွေ့စေတယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ဝေဖန်ပါတယ်။
ကုန်စည်တွေသယ်ယူရာမှာ ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းအရက်စျေးနှုန်းမှာလည်း အရင်ကထက် နှစ်ဆ စျေးမြင့်သွားပြီး အမြတ်နည်းကာ အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းတွေအပေါ် အခွန်ကောက်ခံပါက ဆိုင်ဖွင့်ရောင်းချဖို့ မလွယ်ဘူးလို့ အရက်လက်လီလက်ကား ရောင်းချသူတဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
“ပြောရရင် စစ်ကောင်စီကထုတ်တဲ့အရက် မသောက်ဘဲ နိုင်ငံခြားဖြစ်အရက် သောက်မယ်ဆိုရင် အခွန်က ၂,၀၀၀ ကနေ ၅,၀၀၀ အထိရှိတယ်။ ၃၀,၀၀၀ တန် အရက်တလုံးဝယ်ရင် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးရမယ်ဆိုတော့ ၁၈,၀၀၀၊ အဲ့ဒါပါထည့်ပေါင်းရင် လာဝယ်တဲ့သူက ခေါင်းရိုက်ခွဲသွားလိမ့်မယ်။”
စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ပြည်ထောင်စုအခွန်ကောက်ဥပဒေမှာ ၇၀၀ တန်အရက် တလီတာကို အခွန်အနေနဲ့ ၂၀၉ ကျပ် ပေးဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး ၂၀,၀၀၀ အထက်ရှိတဲ့ အရက်တလီတာ တလုံးကို ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးရမယ်လို့ ဥပဒေမှာ ပါရှိပါတယ်။
အခု စစ်တပ်ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ဥပဒေမှာ နိုင်ငံခြားအရက်တွေကို ပြည်သူတွေ မသောက်သုံးနိုင်အောင်လုပ်တာဖြစ်ပြီး စစ်တပ်ကထုတ်တဲ့ အရည်အသွေးမပြည့်မီတဲ့ အရက်တွေကို သောက်သုံးပြီး လူတွေသေအောင်လုပ်တာလို့ အရက်သောက်သုံးသူတဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
“ဥပမာ ၁၀,၀၀၀ တန် အရက်ဝယ်သောက်ရင် ၃,၀၀၀ က စစ်တပ်ကို အခွန်ပေးရမယ်။ မပေးချင်လို့ စစ်တပ်ကထုတ်တဲ့ စျေးပေါတဲ့ တံဆိပ်မျိုးစုံနဲ့ အရက်တွေသောက်၊ မြန်မြန်သေအောင်လုပ်နေတာ။”
ဒီဥပဒေကို ရောင်းချသူနဲ့ စားသုံးသူတွေကြားမှာ မသိရှိတဲ့အတွက် လာရောက်ဝယ်ယူသူတွေဆီက အခွန်ကောက်ပါက မလိုလားအပ်တဲ့ ပြဿနာတွေ တက်နိုင်တယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့တောင် သူများလာပြမှာ သိတာ။ ဥပဒေက ၁ ရက်နေ့က အသက်ဝင်တယ်ဆိုတော့ ဘယ်သူမှတောင် မသိဘူး။ လာဝယ်တဲ့သူသာ အဲ့လိုသွားကောက်ရင် ပြဿနာ အကြီးအကျယ်တက်မှာ။”
စစ်ကောင်စီက မတ် ၃၀ ရက်က တလီတာတန်ဖိုး ၁၉,၈၅၁ ကျပ်နဲ့အထက်ရှိတဲ့ အရက်နဲ့ ဘီယာအမျိုးမျိုးကို ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်ကောက်ခံမှာဖြစ်ပြီး ဆေးပြင်းလိပ်၊ ဆေးတံသောက်ဆေးတွေနဲ့ ကွမ်းစားဆေးအမျိုးမျိုးကို ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ အခွန်ကောက်ခံမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပြီး ဧပြီ ၁ ရက်ကစတင်ကာ ဥပဒေ အသက်ဝင်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်၊ တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် လွယ်ဂျယ်မြို့ အောင်ချမ်းသာရပ်ကွက်ရှိ အရက်ဆိုင်တဆိုင်မှာ ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံထုတ် အရက်ချက်ဆေးနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ အရက်တွေကို သောက်သုံးမိသူ ၁၀ ဦးလောက် သေဆုံးခဲ့ပြီး ၂ ဦး ဆေးကုသမှု ခံယူနေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
လွယ်ဂျယ်ဒေသခံတဦးက “သေတာသွားက ၁၀ ယောက်၊ ၂ ယောက်ကတော့ ဆေးရုံမှာ ကုသမှုခံယူနေတုန်း။ အခြေအနေကောင်းလာပြီလို့တော့ သိရတယ်။ အခုက အရက်ချက်ကြတဲ့ စီးပွားဖြစ်လုပ်ကိုင်သူတချို့က အရင်ကလို ရိုးရာအရက်တွေကို အချိန်ပေး မချက်ချင်ကြတော့ဘူး။ ပိုက်ဆံရလွယ်တဲ့ တရုတ်ကဝင်တဲ့ အရက်ချက်ဆေးတွေသုံးပြီး အလွယ်လုပ်ကြတော့ အရက်က ကျန်းမာရေးအတွက် မဟုတ်တော့ဘဲ အန္တရာယ်ရှိတဲ့အရာ ဖြစ်လာတော့တာပဲ” လို့ ပြောပါတယ်။
တရုတ်ပြည်ကနေ ဝင်ရောက်လာတဲ့ အရက်ချက်ဆေး မြန်မာအခေါ် အရက်ခြောက်ဆေးဟာ ရေထဲကို ထည့်လိုက်တာနဲ့ ၂၄ နာရီလောက်သာခံတဲ့ အရက်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး ၂၄ နာရီကျော်ပါက အရသာတမျိုး ပြောင်းသွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီအရက်ကို ၆ လလောက် စွဲပြီး အလွန်အကျွံသောက်မိပါက အသက်သေဆုံးနိုင်ပြီး ပုံမှန်ရိုးရာအရက်ထဲကို ရောထည့် အသုံးပြုရင်တော့ သုံးလေးလလောက်ခံတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အရက်ခြောက်ဆေး အသုံးပြုထားတဲ့အရက်ကို သောက်မိသူတွေဟာ ရုတ်တရက် မျက်စိအမြင်မှုန်ဝါး၊ အသက်ရှူမဝ ဖြစ်လာတတ်တယ်လို့ အရက်ချက်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
