ဘယ်နိုင်ငံရေးစနစ်မှာမဆို အစိုးရရဲ့ စီးပွားရေးဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ကြည့်လိုက်ရင် တခြားလူမှုရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေကို သူတို့ ဘယ်လောက် ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်တယ် ဆိုတာ သိနိုင်ပါတယ်။ စီးပွားရေးကို ဂရုတစိုက်နဲ့ စနစ်တကျ စီမံအုပ်ချုပ်နိုင်မှသာတခြား လူမှုရေးကဏ္ဍတွေဟာလည်း တိုးတက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်သူလူထုအများရဲ့ ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေကို ထည့်မတွက်ဘဲ အုပ်ချုပ်သူ လူတန်းစားအနည်းငယ်ရဲ့ အကျိုးအမြတ်ကိုပဲကြည့်ပြီး လောဘတကြီးနဲ့ စီမံအုပ်ချုပ်တဲ့ စီးပွားရေးဟာလည်း လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကို ထိခိုက်စေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စီမံအုပ်ချုပ်မှုညံ့ဖျင်းခြင်းဟာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို ဖြစ်စေပြီး အာဏာနဲ့ အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်ခြင်းဟာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကို ဖြစ်စေပါတယ်။

The Economist မဂ္ဂဇင်းမှာဖော်ပြခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ဖြစ်ရပ်တချို့ကို နမူနာအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ မြင့်တက်လာတာကြောင့် ခွဲတမ်းနဲ့ရောင်းတဲ့ အခြေခံ စားသောက်ကုန်တွေကို လူတန်းအရှည်ကြီးက တန်းစီဝယ်နေတာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဈေးချပေးထားတဲ့ အခုလက်ရှိ စားဆုံးဆီ လက်ကားဒိုင်ဈေးတောင်မှ မနှစ်ကဈေးထက် ထက်ဝက်ကျော်လောက် တက်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ စီမံခန့်ခန့်ခွဲရေးကို နားမလည်တဲ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အခုလို ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဒဏ်ကို အကြီးအကျယ်ခံရတော့တာပဲလို့ ပြည်တွင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောနေကြပါပြီ။

မြန်မာကျပ်ငွေရဲ့ တန်ဖိုးဟာလည်း အာဏာမသိမ်းခင်ကထက် သုံးဆလောက် ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး အရာရာ ဈေးတက်လာခဲ့တာကြောင့် အခြေခံစားသောက်ကုန် တင်ပို့နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလို နိုင်ငံအတွက်တော့ ဒါဟာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှုန်းမြင့်မားလာတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုလို ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှုန်း မြင့်မားလာတဲ့အပေါ်မှာ အာဏာလုမြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ဖြေရှင်းပုံကလည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ သူတို့လုပ်လာခဲ့တဲ့အတိုင်း ဆင်းရဲနေတဲ့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ အစားလျှော့စားသင့်တယ်လို့ ပြောပြီး မစာမနာ တရားချတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပြောရတဲ့ အခြေခံအကြောင်းရင်းကလည်း အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ တင်ပို့နေတဲ့ နိုင်ငံအနေနဲ့ ပြည်သူတွေ အစားအသောက် လျှော့စားလိုက်လို့ ပိုလျှံလာရင် ပြည်ပကို ပိုပြီးတင်ပို့နိုင်မယ်လို့ တွေးတာကြောင့် ဖြစ်ပုံရပါတယ်။ ဒါဟာ ဆင်းရဲမွဲတေခြင်းနဲ့ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးခြင်းဖြစ်ပြီး ဆေးဝါးနဲ့ တခြားအခြေခံလူသုံးကုန်တွေပါ လောက်ငမှုမရှိတာကို သူတို့ နားလည်ပုံမရပါဘူး။

အခုချိန်မှာ စစ်မျက်နှာအမြောက်အမြားဖွင့်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ကို တိုက်ခိုက်နေရတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စီးပွားရေးမူဝါဒတွေကလည်း ပိုပြီးရိုးရှင်းလာပါတယ်။ ပြည်သူလူထုရဲ့ အကျိုးအမြတ်ကို လုံးဝ ထည့်မတွက်တော့ဘဲ သူတို့စစ်တပ် အာဏာမြဲနေစေရေးအတွက် စစ်တပ်ရဲ့ အကျိုးအမြတ် တခုတည်းကိုသာ ဦးတည်နေခဲ့ပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာ လူနည်းစုတွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ ရွာတွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်တာတွေ၊ ထွက်မပြေးနိုင်ဘဲ ကျန်နေတဲ့သူတွေကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ပစ်တာတွေဟာလည်း မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးမူဝါဒတွေလိုပဲ သူတို့ရဲ့ ညံ့ဖျင်းမှု၊ အသုံးမကျမှုနဲ့ ရက်စက်မှုကို ပြနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေက လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေကို အသိအမှတ် မပြုခြင်းနဲ့ အဲဒီအပြစ်တွေအတွက် ပြန်လည်ပေးဆပ်ဖို့ စိတ်မဝင်စားခြင်းတွေဟာလည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ပြည်တွင်းစစ်နဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေ ဘယ်လောက်ထိ ဖြစ်နေဦးမလဲ ဆိုတာကို ပြသနိုင်တဲ့ အညွှန်းကိန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

သိန်းနဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ နိုင်ငံသားအမြောက်အမြားကို ပြည်တွင်းကနေ မောင်းထုတ်မယ်ဆိုလျှင် နိုင်ငံရေး ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းခံပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ ရှုတ်ချမှုတွေ ခံရမှာဖြစ်တာကြောင့် ဘယ်နိုင်ငံကမှ လုပ်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ မလိုမုန်းတီးစိတ်နဲ့ အဲဒါတွေ လုပ်ခဲ့တယ် ဆိုရင်တော့ သူတို့ရဲ့ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း လူ့ကျင့်ဝတ်ချိုးဖောက်မှုတွေကို အရေးယူရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေတွေကို တုံ့ပြန်ဖို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုး ရှိနေပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ စီးပွားရေးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် သူတို့နဲ့ အဆင်ပြေတဲ့တဲ့ လုပ်ငန်းရှင် လူတန်းစားတရပ် ဖန်တီးပြီး သူတို့ရဲ့ပိုက်ဆံနဲ့ ဈေးကွက်ထဲ သွတ်သွင်းကာ စီးပွားရေး လုပ်ကြလိမ့်မယ်လို့ The Economist က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံတကာက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ ဆောင်ရွက်ဖို့ ခက်ခဲသွားမှာဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်ထဲမှာလည်း စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေနဲ့ မူဝါဒတွေကို ချိန်ညှိဆောင်ရွက်သွားနိုင်ကြလိမ့်မယ်လို့ The Economist က ပြောပါတယ်။

နိုင်ငံရေးအရတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုကို နိုင်ငံတကာက ဆက်လက်စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ အရေးယူနိုင်ဖို့ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့်လည်း စစ်ကောင်စီ ဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစုတွေဟာ အနာဂတ်မှာ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားတွေကိုပါ တန်းတူလွတ်လပ်မှု ရရှိစေမယ့် လွတ်လပ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ပေါ်ထွန်းလာရေးကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုအခြေအနေဟာ နိုင်ငံတကာက အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နိုင်ခြင်း မရှိသလို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့လည်း စိတ်မဝင်စားခဲ့တဲ့ အရင်စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကာလတွေနဲ့ မတူတာကို စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေက နားလည်ဖို့လိုပါတယ်။

စီးပွားရေးမှာ စီမံခန့်ခွဲမှုညံ့ဖျင်းတာဟာ နိုင်ငံရေးမှာလည်း စီမံခန့်ခွဲမှုညံ့ဖျင်းတဲ့သဘော ဖြစ်ပြီး လူတယောက်အပေါ်မှာ မတရားမှုတခု ကျူးလွန်လိုက်ခြင်းကနေ နောက်ထပ် မတရားမှုတွေ ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်လာစေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ မတရားမှု၊ ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုအတွက် အပြစ်ရှိသူကို အပြစ်ပေး အရေးယူနိုင်မယ်ဆိုလျှင် နောက်ထပ် မတရားမှုတွေ၊ ရာဇဝတ်မှုတွေ ဖြစ်မလာအောင် တားဆီးရာရောက်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုရှိတယ် ဆိုတဲ့ ယုံကြည်မျှော်လင့်ချက်ကို ရစေမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါက်တာ အဇင်းအီဘရာဟင်မ်

Ref- Arab News

( Arabnews.com ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာရေးသားဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးရှင် DR. AZEEM IBRAHIM  ရဲ့ “Myanmar’s regime cannot run an economy or a society” ဆောင်းပါး ကို ဘာသာပြန်ဆိုဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။” 

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကနီမြို့နယ်မှာ ကြားကာလပညာရေး အခြေခံပညာ  ကျောင်းသား ၂၀၀၀၀ ကျော်ကို ဆရာ၊ ဆရာမ ၂၀၀၀ ကျော်က  စာသင်ပေးနေပြီး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUGရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားတချို့ ကနီမြို့နယ်မှာ စတင်လည်ပတ်နိုင်ပြီလို့ ကနီပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကနီမြို့နယ်၊ နယ်မြေ ၁ မှာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ရဲ့ မြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်‌ရေးအဖွဲ့နဲ့ မြို့နယ်ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်းပြီး ဧပြီ ၁၁ ရက်နေ့က ကျေးရွာပေါင်းစုံ ပညာရေးစုံညီပွဲတော် ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကနီမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာပေါင်း ၁၄၀ ကျော်မှာ  မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်းပညာတွေမှာ ပညာသင်ကြား ပို့ချနိုင်ပြီလို့ ကနီပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ပညာရေး လမ်းညွှန်ချက်တွေအတိုင်း ကနီပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ဖော်ဆောင်နေတာဖြစ်ပြီး ဧပြီ ၁၁ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကျေးရွာပေါင်းစုံ ပညာရေးစုံညီပွဲဟာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ပုံရိပ်ကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ ကနီပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတဦးက ဆိုပါတယ်။

"ကနီမြို့နယ်မှာ ကျောင်းသားဦးရေ နှစ်သောင်းကျော်သွားပြီဗျ။ မူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်း အကုန်လုံးသင်နိုင်တယ်။ ပညာရေးစုံညီပွဲတော် လုပ်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ လမ်းညွှန်မှုနဲ့ ကနီမြို့နယ်မှာ ပညာရေး အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ပုံရိပ် ပေါ်လွင်အောင် ကျနော်တို့က ကျေးရွာပေါင်းစုံ အားကစားပွဲတော်တွေလည်း ကျင်းပတယ်။ ကနီတမြို့နယ်လုံး အတိုင်းအတာအရ ကျေးရွာပေါင်း ၁၄၀ ကျော်မှာ စတင်သင်ကြားနိုင်ပြီး ထက်လယ်မူ နှစ်သောင်းကျော်ဗျ။ ဆရာ ဆရာမအင်အား နှစ်ထောင်ခန့်နဲ့ ကျနော်တို့မြို့နယ်မှာ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့မှာ ပညာရေး စတင်ခဲ့တာပါ။ စာသင်ကာလ သုံးလကျော်ပါပြီ။ ကလေးတွေ ပညာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဉာဏဆုပေးနိုင်ဖို့ စာမေးပွဲတွေစစ်၊ ဖြေတာတွေ ပြုလုပ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ အကောင်အထည်ဖော်နေတာ တော်တော်လေး ခရီးရောက်နေပါပြီ။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ သရုပ်ကို ပေါ်လွင်အောင်လို့ ခုလို စုံညီပွဲတော် ကျင်းပရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲအနေနဲ့ ကျင်းပတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အစိုးရတရပ် ပီပီပြင်ပြင် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပြီ ဆိုတာကို ပြချင်တာပါ။ NUG ရဲ့ယန္တရားတွေ လည်ပတ်နေပါပြီ။ ကနီမြို့နယ် ပအဖလည်း ပီပီပြင်ပြင် ပေါ်ပေါက်နေပါပြီ။ တရားရေးကိုလည်း ချုပ်ကိုင်နိုင်နေပါပြီ။"

ကနီမြို့နယ်မှာ  NUG ပညာရေးစနစ်ကို ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့က စတင်အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပညာသင်ကာလ ၃ လကျော်လာတဲ့အထိ အောင်မြင်နေတာပါ။

စစ်ကောင်စီက စစ်ကြောင်းထိုးတာတွေ အကြမ်းဖက်တာတွေဟာ စစ်ကိုင်းဒေသခံတွေအတွက် ပုံမှန်အခြေအနေတခုလို ဖြစ်လာပြီး ကလေးတွေ ပညာရေး ပိုမဝေးသွားအောင် ရတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ကျောင်းကိုပို့နေတယ်လို့ ကျောင်းသားမိဘတယောက်က ပြောပါတယ်။

"NUG ဘက် အနေအထားကလည်း တတ်နိုင်သလောက် ကူညီပေးနေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျောင်းသားမိဘတယောက် အနေနဲ့ကတော့ ဝမ်းသာမိပါတယ်။ ကျနော်တို့က ပညာရေးနဲ့ အဆက်ပြတ်နေတာ ကြာပြီဆိုတော့ မိဘတယောက်အနေနဲ့ ကျေနပ်စရာ ကောင်းပါတယ်။ အားလုံးလည်း ဒီလိုပဲဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ကလေးတွေ ပညာသင်ကြားရလို့ဖြစ်စေ မသင်ကြားရတာဖြစ်စေ သူတို့စစ်ကြောင်းလာရင် ပြေးရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ကြောက်တဲ့စိတ်ကတော့ ထူးပြီး ခံစားရတာ မရှိပါဘူး။"

၂၀၂၀ ကိုဗစ် ပထမလှိုင်းကစပြီး နိုင်ငံတဝန်းက အခြေခံပညာကျောင်းတွေကို ပိတ်ထားခဲ့ရတဲ့အတွက် ကလေးတွေဟာ ပညာရေးနဲ့ စာသင်နှစ် ၂ နှစ် ဝေးကွာခဲ့ရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက စစ်ကိုင်းတိုင်းကို အချိန်တနှစ်ကျော် အကြမ်းဖက် ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ ဒေသခံတွေက ခုခံတွန်းလှန်ခဲ့တာကြောင့် သူတို့ထင်သလို မထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ 

ဒေသတွင်း PDF တွေ အားကောင်းလာတာနဲ့အမျှ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာ အစိုးရယန္တရားတွေ လည်ပတ်နိုင်အောင် ကြိုးစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း အပါအဝင် အနောက်မြောက်တိုင်း စစ်ဒေသမှာ တိုက်ပွဲတွေ၊ တော်လှန်ပြည်သူတွေနဲ့ CDM ဝန်ထမ်းတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီရဲ့ ယန္တရားတွေဟာ ရပ်ဆိုင်းလုနီးပါး အခြေအနေလည်း ဖြစ်လာပါတယ်။