မြန်မာပြည်တွင်း ရှေ့တန်းတနေရာမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် သွားရောက်လုပ်ကိုင်ပေးခဲ့တဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံသား နယူးကာဆယ်မြို့သား ဆရာဝန် လူငယ်လေးတယောက်ဟာ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ လေကြောင်းဗုံကြဲတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းတွေကို ယူကေဒေသတွင်း သတင်းဌာနတခုကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ် ဒက်ကလန် စတော့ကယ်ဟာ သူအလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တော်ဝင်ဆန်းဒါးလန်းဆေးရုံကနေ ရက်သတ္တပတ် ၅ ပတ်ကြာခွင့်ယူပြီး မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ခြမ်း တောတွင်းတနေရာက ဆေးခန်းလေးတစ်ခုမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် လာရောက်ဆေးကုသ ပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒက်ကလန်ဟာ ဒီလိုအရေးပါတဲ့ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို  အရင်ကလည်း သွားရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးပြီး  ပြည်တွင်းစစ်တွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို အောက်တိုဘာလထဲမှာ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Free Burma Rangers နဲ့အတူ စေတနာဝန်ထမ်းအဖြစ် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရင်း ဆေးရုံဆေးခန်းနဲ့ အပြစ်မဲ့အရပ်သားတွေအပေါ်ကို စစ်တပ်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရချိန်မှာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မိကြောင်း ပြန်လည်ပြောပြရင်း ယူကေအစိုးရကိုလည်း  မြန်မာပြည်သူတွေကို အကူအညီပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ 

“အဲဒီနေရာက ဆေးခန်းတွေမှာ ကျနော်သွားကူပေးတာ သုံးကြိမ်ရှိပြီ။ အရင်အခေါက်တွေတုန်းကတော့ တိုက်ပွဲတွေရှိမနေတော့ အဲဒီနေရာတွေဟာ လုံခြုံသေးတယ်။ အခုတစ်ခေါက်မှာတော့ အများကြီး ပြောင်းလဲသွားပြီ။ အန္တရာယ်လည်း တော်တော်များတယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။ 

“ကျနော်နေခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး နှစ်ပတ်မှာ အခြေအနေတွေက ပိုဆိုးလာတယ်။ တစ်ညမှာဆိုရင် ညသန်းခေါင်ကြီး၊ ကျနော်တို့စခန်းအပေါ်ကနေ အနိမ့်ပျံလာတဲ့ ဂျက်လေယာဉ်တွေရဲ့ အသံကိုကြားပြီး ကျနော် နိုးလာတယ်။ ကျနော်တို့နဲ့ အတူနေတဲ့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က သွားမှဖြစ်တော့မယ်လို့ပြောတာနဲ့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲမှာ သွားပုန်းနေကြတယ်။ အထဲမှာ ထိုင်နေရင်း ဂျက်လေယာဉ်တွေဝဲပျံနေတဲ့ အသံကို နှစ်နာရီလောက်ကြားနေရတယ်။ နောက်တော့ ကျနော်တို့နဲ့ နီးနီးလေးမှာပဲ ဗုံးကြဲချတဲ့အသံတွေကြားရတယ်။”

“အသံတွေငြိမ်သွားပြီးတဲ့နောက် တော်တော်ကြာတဲ့အခါမှ ကျနော်တို့ ပြန်အိပ်လိုက်ကြတယ်။ မကြာပါဘူး၊ နောက်နှစ်နာရီလောက်နေတော့ နောက်လေယာဉ်တစ်စီးထပ်လာလို့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲပြန်သွားရတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီတစ်ခေါက်ကျတော့ ဂျက်လေယာဉ်မဟုတ်တော့ဘူး။ ကျနော်တို့ စခန်းတွေကို ဓာတ်ပုံလာရိုက်တဲ့ ကင်းထောက်လေယာဉ်။”

“အဲတော့ နောက်ညမှာ စခန်းကို ဗုံးလာကြဲမလားဆိုပြီး အားလုံးက စိတ်ပူသွားတယ်။ အဲတာနဲ့ ကျနော်တို့အားလုံး တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ယာယီပုခက်တွေ၊ ယာယီတဲတွေနဲ့ အိပ်ရတယ်။ ကျနော်လည်း အတွေ့အကြုံများတဲ့ဆေးအရာရှိတစ်ယောက်နဲ့ တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ပုခက်တွေနဲ့ အိပ်ရင်းစောင့်နေရတယ်။ နောက်ထပ်ဂျက်လေယာဉ်တွေ လာ မလာဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိကြဘူး။”

“တော်တော်တုန်လှုပ်စရာကောင်းတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ၊ နေ့စဉ် အဲဒီလိုအခြေအနေနဲ့ နေနေရတဲ့ လူတွေအများကြီးရှိသေးတယ်။ သူတို့ကစခန်းကို ပြန်မလာရဲတော့ တောထဲကနေ အခြေအနေကို စောင့်နေကြရတယ်။” လို့ သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ဒက်ကလန်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။

နယူးကာဆယ် ဆင်ခြေဖုံး ဂေ့ါစ်ဖို့သ်က နေအိမ်ကိုရောက်အောင်ပြန်လာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ပြန်လည်ပြောပြခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်သားတွေ ကြုံတွေ့ခံစားနေရတဲ့ ဘေးဒုက္ခတွေကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ် လူတွေပိုပြီး သတိထားမိလာကြအောင်လုပ်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ သူက မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

အခုချိန်မှာတော့ ယူကေအစိုးရနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကနေ ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြဖို့ တောင်းဆိုထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက လက်နက်ရောင်းချတာနဲ့ လေယာဉ်ဆီရောင်းချတာတွေကို ပိတ်ဆို့တာဆီးတာ အပါအဝင် မြန်မာစစ်တပ်ကို တားဆီးနိုင်မယ့် ဆောင်ရွက်ချက်တွေ အကောင်အထည်ဖော်ကြစေချင်တယ်လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။  

“သူတို့ ဗုံးကြဲတဲ့ နေရာတွေက ဘုရားကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေလို အရပ်သားတွေအများစုနေတဲ့ နေရာတွေဖြစ်နေတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်းတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေကြတာဖြစ်တယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောတဲ့အကြောင်း နယူးကက်ဆယ် အခြေစိုက်  Chronicle Live သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Ref- Chronicle Live

အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်တပ်ဟာ လေကြောင်းနဲ့ မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုတွေမှာ အရပ်သား ပြည်သူတွေကို  ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နေပြီး  ဒုတိယကမ္ဘာစစ် နောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆိုးရွားအပြင်းထန်ဆုံးလို့ ယူဆရတဲ့ တိုက်ပွဲတွေဆင်နွှဲနေတယ်လို့ Free Burma Rangers အဖွဲ့ကပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်က စစ်ပွဲဇုန်အတွင်း ၃ လနီးပါးကြာ နေထိုင်ခဲ့တဲ့  Free Burma Rangers  လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ David Eubank က AP သတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့ဘက်ခြမ်းဒေသတွေကို စစ်ကောက်စီတပ်က ဂျက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ရဟတ်ယာဉ်တွေ မကြာခဏ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်လေ့ရှိပြီး သူနဲ့ သူ့ရဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ အရပ်သားတွေကို ဆေးဝါးနဲ့ ရိက္ခာအကူအညီတွေ ယူလာခဲ့ပေးခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ မြေပြင်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အမြောက်တွေနဲ့ သိမ်းကျုံးပစ်ခတ်နေတာကြောင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ဒေသခံ ပြည်သူတွေဟာ သူတို့အိုးအိမ်တွေကို စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

သူတို့အဖွဲ့  ရိုက်ကူးထားတဲ့ ဗွီဒီယိုထဲမှာ အရပ်သားအများအပြား သေဆုံးစေခဲ့တဲ့ ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်လေယာဉ်တွေရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ အကြိမ်ကြိမ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရှားရှားပါးပါး ပုံရိပ်တွေ ပါဝင်နေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်မှာ နှစ်အနည်းငယ်ကြာအောင် တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ပေမယ့် ကြိုးကြားကြိုးကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ မြန်မာပြည်မှာ အရင်က မတွေ့ဖူးသေးတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကို ကရင်နီဒေသမှာ တွေ့လိုက်ရကြောင်း  David Eubank က ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ ကရင်ပြည်နယ်မှာ သူတို့လုပ်ခဲ့သလို တနေ့ကို တကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ်လောက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုမျိုး မဟုတ်ဘဲ MiG တိုက်လေယာဉ်တွေ တခုပြီးတခု ထွက်လာတာမျိုး၊ ဒီ Yak fighter (အင်ဂျင်တလုံးတပ် တယောက်စီး တိုက်လေယာဉ်) တွေကလည်း တစီးပြီး နောက်တစီး လာပစ်ကြတာလို့ Eubank က ဆိုပါတယ်။

တိုက်ခိုက်ရေး ရဟတ်ယာဉ်တွေ၊ ရုရှားတိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ နောက်ထပ် ရာနဲ့ချီတဲ့ ၁၂၀ မီလီမီတာ မော်တာကျည်တွေကို သယ်ပြီး လာပစ်တာလို့ ပြောပါတယ်။

Free Burma Rangers အဖွဲ့ရဲ့ ဒရုန်းနဲ့ ရိုက်ကူးထားတဲ့ ဗွီဒီယိုဖိုင်ထဲမှာ ကရင်နီ အခြေချနေထိုင်ရာ နေရာတွေကို စစ်တပ်ရဲ့ထိုးစစ်ဆင်မှုကြောင့် ထိခိုက်မှုအခြေအနေတွေကို  ပြသထားပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၅ ရက်ကလည်း ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ဆောင်ဒူလာကျေးရွာကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှာ အရွယ်အစားကြီးမားတဲ့  ဗုံးကြီး ၂ လုံးကို ကြဲချခဲ့လို့ တလုံးပေါက်ကွဲပြီး  ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ဒေသခံတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရပါတယ်။

နယူးယောက်ခ်အခြေစိုက် Human Rights Watch လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ လေ့လာသုံးသပ်သူတဦးက အဲဒီ တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်းနေ့စဉ် သတင်းစာမှာတော့ စစ်တပ်ဟာ ကယားပြည်နယ် မြို့တော် လွိုင်ကော်အနီးမှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ အမြောက်တွေ ပြင်းထန်စွာ ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်းကို ဝန်ခံလိုက်ပြီး အကြမ်းဖက်အဖွဲ့လို့ ခေါ်တဲ့ အုပ်စုတွေကို ရှင်းလင်းဖို့လို့ အကြောင်းပြ ပြောဆိုထားပါတယ်။