ဂျပန်အခြေစိုက် အဖျော်ယမကာလုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ Kirin လုပ်ငန်းစုကြီးက ရှယ်ယာတွေကို ဦးပိုင်လီမိတက်ထံ ရောင်းချလိုက်တာဟာ တာဝန်မဲ့ ထွက်ခွာမှုသာ ဖြစ်တယ်လို့ Justice For Myanmar က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

Kirin ရဲ့ ရှယ်ယာတွေကို စစ်တပ်ပိုင် လုပ်ငန်းစုကြီးဖြစ်တဲ့ ဦးပိုင်လီမိတက် (MEHL) ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာရှိတဲ့ မြန်မာဘရူဝါရီနဲ့ မန္တလေးဘရူဝါရီ ဖက်စပ်လုပ်ငန်းစုတွေဆီ ရောင်းချမယ်လို့ ဇွန် ၃၀ ရက်က ကြေညာလိုက်တဲ့အတွက် အဲဒီလုပ်ငန်းမှ ရရှိတဲ့ဝင်ငွေဟာ အကြမ်းဖက်မြန်မာစစ်တပ်အဖို့ ဘဏ္ဍာငွေ အဆက်မပြတ် စီးဆင်းစေမယ့် ရလမ်းတခု ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

အဆိုပါကြေညာချက်မတိုင်မီ အစောပိုင်းက (၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့ ထုတ်) ဂျပန်တူဒေးသတင်းစာမှာ ဖော်ပြချက်အရ Kirin လုပ်ငန်းစုက မြန်မာစစ်တပ်ပိုင် ကုမ္ပဏီ နဲ့ အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီ ဖြစ်ပေမယ့် အစုရှယ်ယာတွေကို မည်သူ့အား ရောင်းချမယ်ဆိုတာနဲ့စပ်လျဉ်းပြီး ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာမယ့် အကြောင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး Kirin လုပ်ငန်းစုကြီးရဲ့ပိုင်ရှင် San Miguel က ကျနော်တို့ ဘုတ်အဖွဲ့က ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချလိုက်တာပါ။ ဒါကတော့ စစ်တပ်ပိုင်လုပ်ငန်းစုကြီးဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့စီပွားရေး ဦးပိုင်လီမိတက်နဲ့ မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းကို ဆုံးခန်းတိုင် အပြီးသတ်လိုက်ပါပြီ။ ပြီးတော့ Kirin က အလိုရှိတဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စွန့်စားမှု လမ်းကြောင်းအတိုင်း ခက်ခက်ခဲခဲနဲ့ အလျင်အမြန် အဆုံးသတ်လိုက်တာပါလို့ ပြောပါတယ်။

ဒီအတွက် လူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက Kirin ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ တာဝန်ရှိစွာ နုတ်ထွက်ပေးဖို့ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုခဲ့ကြတာပါ။ ဒါပေမယ့် Kirin ရဲ့ တာဝန်မဲ့စွာ လုပ်ရပ်က စိတ်ပျက်စရာပါလို့ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ဆိုပါတယ်။

“Kirin ရဲ့ တာဝန်မဲ့စွာ ထွက်ခွာမှုက မြန်မာပြည်မှာ အကျပ်အတည်းနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်နေတဲ့ စစ်တပ်ပိုင် ဦးပိုင်လီမိတက်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက ကူညီကျားကန် ပေးနေသလို ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် Kirin အနေနဲ့ စိတ်ပျက်ဝမ်းနည်းစရာကောင်းတဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြန်ရုပ်သိမ်းရပါမယ်။ ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် တော့ အကြမ်းဖက် စစ်အုပ်စုက ကျူးလွန်နေတဲ့ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုတွေမှာ ကြံရာပါ ပတ်သတ်မှုအတွက် မဖြစ်မနေ တာဝန်ခံရမှာ ဖြစ်တယ်” လို့ Justice For Myanmar က ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် Kirin အနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမယ့် ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို လေးစာလိုက်နာပြီး စစ်တပ်ပိုင် ဦးပိုင်လီမိတက်ဆီက ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အမြတ်ဝေစုကိုလည်း အများပြည်သူသိအောင် ထုတ်ဖော်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

Justice For Myanmar မှ မရတနာမောင်က Kirin ရဲ့ ရှယ်ယာလွှဲပြောင်းမှုမှာ သူတို့ရဲ့ စင်ကာပူကုမ္ပဏီခွဲ Kirin Holdings Singapore Pte လည်း ပါဝင်ကြောင်း၊ စင်ကာပူအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးစည်းစနစ်တွေကတဆင့် Kirin ရဲ့ စီးပွားရေးမိတ်ဖက် နဲ့ အမေရိကန်က ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားတဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးပိုင်လီမိတက် အပါအဝင် အကြမ်ဖက် မြန်မာစစ်အုပ်စုကို အကျိုးရှိစေမယ် ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုတွေကို တားဆီသင့်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဂျပန် Kirin လုပ်ငန်းစုနဲ့ စစ်တပ်ပိုင် ဦးပိုင်လီမိတ်တို့က မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဖျော်ယမကာလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် မြန်မာဘရူဝါရီလီမိတက် (Myanmar Brewery Limited) ကို ၁၉၉၅ ခုနှစ် မတ်လမှာ အကျိုးတူဖက်စက်လုပ်ငန်းအနေနဲ့ တည်ထောင်ခဲ့တာပါ။ စတင်တည်ထောင်ချိန်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၆၀ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတယ်လို့ ကုမ္ပဏီရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာဘရူဝါရီလီမိတက်ဟာ ပြည်တွင်း အဖျော်ယမကာ ဈေးကွက်မှာ အမည်ရနေတဲ့ လုပ်ငန်းတခုဖြစ်ပြီး အဲဒီလုပ်ငန်းကနေ မြန်မာဘီယာ၊ Myanmar Premium ဘီယာ၊ Kirin Ichiban ဘီယာ၊ Myanmar Lager ဘီယာ၊ Andaman Gold ဘီယာ၊ Black Shield Stout ဘီယာ စတဲ့ အမှတ်တံဆိပ်တွေနဲ့ ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေတာပါ။

ရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်မှုမှာတော့ ဂျပန်အဖျော်ယမကာကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ Kirin က ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ စစ်တပ်ပိုင် ဦးပိုင်ကုမ္ပဏီ လီမိတက်က ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးပိုင်ဆိုင်ကြတာပါ။

Kirin ကုမ္ပဏီရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရှယ်ယာလွှဲပြောင်းမှုတန်ဖိုးမှာ ဂျပန် ယန်း သန်းပေါင်း ၂၂၄၀၀ နီးပါး (မြန်မာငွေ ကျပ်သန်းပေါင်း ၃၂၄၀၀၀ ရှိပြီး) အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၆၃ ဒသမ ၉ သန်း ရှိပါတယ်။

ဂျပန်အဖျော်ယမကာကုမ္ပဏီကြီး  Kirin Holdings လို  မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ပတ်သက် ဆက်နွှယ်နေတဲ့ ပြည်ပကုမ္ပဏီတွေဟာ ဒီနှစ်အစောပိုင်း ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပြီး  မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးမရေရာမှုတွေ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး ဈေးကွက် မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့်  အရှုံးပေါ်နေပါတယ်။

Kirin Holdings ကုမ္ပဏီဟာ မြန်မာ့စီးပွားရေးနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ သူ့ရဲ့ဘီယာထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတွေကနေ ဇွန်လအထိ ဒုတိယသုံးလပတ်အတွက် ဂျပန်ယန်း ၂၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံကျော် (ဒေါ်လာ ၁၉၃ သန်း) ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။

Kirin Holdings ကုမ္ပဏီကတော့  သူ့ရဲ့ ဘီယာလုပ်ငန်းကို ဖျက်သိမ်းဖို့ ဖိအားပေးခံရပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာဖို့ အစီအစဉ်မရှိဘူးလို့ ကုမ္ပဏီရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိ တိုရုယိုရှီမူရာက ပြောပါတယ်။

မြန်မာ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုတွေ ဆက်လက်ပြုလုပ်နေဆဲဖြစ်တယ်လို့လည်း အကြီးတန်းအမှုဆောင်အရာရှိက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

 Kirin ဟာ ဘီယာထုတ်လုပ်တဲ့ကုမ္ပဏီနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ မြန်မာဘီယာနဲ့ မန္တလေးဘီယာတို့မှာ ရှယ်ယာ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ထားတာပါ။ အဲ့ဒီကုမ္ပဏီ ၂ ခုရဲ့ ကျန်တဲ့ရှယ်ယာရာခိုင်နှုန်းတွေကို မြန်မာစစ်တပ်အတွက် လူမှုဖူလုံရေးရန်ပုံငွေအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းစုကြီးတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်က ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။

ထိပ်တန်းစစ်ဘက်အရာရှိကြီးတွေနဲ့ စစ်တပ်နဲ့ဆက်နွှယ်နေတဲ့ တခြားကုမ္ပဏီတွေနဲ့အတူ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်ကိုလည်း အမေရိကန်နဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေက ဒဏ်ခတ်အရေးယူထားပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေဟာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတာကို ကန့်ကွက်တဲ့အနေနဲ့  မြန်မာဘီယာတံဆိပ်ဟာ သပိတ်မှောက်ဖို့ပစ်မှတ်ဖြစ်လာပြီး စားသောက်ဆိုင် တော်တော်များများက မြန်မာဘီယာကို ရောင်းချတာကိုလည်း ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဖြိုခွင်းတာနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ပြန့်ပွားမှုတွေကြောင့် အခုနှစ် ပထမခြောက်လအတွင်း ရောင်းအား ၁၅၂ ဘီလီယံ  (ဒေါ်လာ ၉၂ ဒသမ ၃ သန်း) ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာဘီယာဟာ ဒီဇင်ဘာလကုန်ပိုင်းမှာ အဆုံးသတ်မယ့်နှစ်အတွက် သူ့ရဲ့ခန့်မှန်းခြေဝင်ငွေစာရင်းကို ငွေကျပ် ၄၈၉ ဘီလီယံကနေ ၂၉၀ ဘီလီယံအထိ ပြန်လည်လျှော့ချ သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ပုံမှန်လည်ပတ်နေတဲ့ အမြတ်ငွေကိုလည်း ငွေကျပ် ၂၀၂ ဘီလီယံ ကနေ ၈၇ ဘီလီယံ အထိလျှော့ချခဲ့ပါတယ်။

Kirin Holdings ကုမ္ပဏီဟာ ဖေဖော်ဝါရီလတုန်းက သူ့မှာ ရွေးချယ်စရာမရှိပေမယ့် သူနဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်တို့ရဲ့ ဖက်စပ်အကျိုးတူပူးပေါင်းမှုကို အဆုံးသတ်ရတော့မယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သိသာထင်ရှားတဲ့ တိုးတက်မှု တစ်ခုမှ မလုပ်ဆောင်ခဲ့ဘူးလို့ နစ်ကေးအေးရှားသတင်းမှာ ရေးထားပါတယ်။ ကုမ္ပဏီဟာ မြန်မာစီးပွားရေးဦးပိုင်ရဲ့ရှယ်ယာတွေကို Kirin  သို့မဟုတ် စစ်တပ်နဲ့ မသက်ဆိုင်တဲ့ ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီတွေဆီကို ရောင်းချဖို့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်ကို တောင်းဆိုပြောကြားဖို့ စီစဉ်ထားပေမယ့် တရားဝင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု မလုပ်ရသေးဘူး လို့ Kirin  ဘီယာကုမ္ပဏီ တာဝန်ရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တယောက်က ပြောကြားပါတယ်။