ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျီနီဗာမြို့တော်က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအစည်းအဝေးကို တက်နေကြတဲ့ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်း (NGO) အတော်များများဟာ အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက မိန့်ခွန်းပြောချိန်မှာ အီရန်နိုင်ငံထဲက လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့အနေနဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်က အစည်းအဝေးခန်းထဲကနေ ထွက်သွားကြပါတယ်။
လူသတ်အစိုးရကို ဒီမှာလာပြီး လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်းပြောဖို့ ခွင့်ပြုတဲ့ ကုလသမဂ္ဂအတွက် ရှက်စရာနေ့တနေ့ပဲလို့ ဆွီဒင်လွှတ်တော်အမတ် အလီရေဇာ အာခွန်ဒီက သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။
အီရန်နိုင်ငံမှာ ကာဒစ်ရှ်လူမျိုး အီရန်နိုင်ငံသူ မာဆာအာမီနီဟာ အမျိုးသမီးတွေ မဝတ်မနေရ ဝတ်ရမယ့် အစ္စလာမ္မစ်ခေါင်းဆောင်း ဝတ်ခိုင်းတဲ့ ကျင့်ဝတ်ထိန်းရဲတွေက ဖမ်းတာခံရအပြီး သေဆုံးခဲ့လို့ ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာမှာ အီရန်နိုင်ငံတလွှား အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်း အမျိုးမျိုးရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေအရ ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း ကလေးတွေ အပါအဝင် လူအယောက် ၅၀၀ လောက် အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။
ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်သူတွေကို အီရန်အစိုးရက သေဒဏ် စပေးချိန်မှာတော့ အနောက်နိုင်ငံတွေက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ကြပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရှေ့မှာ ပြောတဲ့ မိန့်ခွန်းအတွင်း အီရန်ကိုယ်စားလှယ် ဟူစိန် အာမီယာ အဗ်ဒူလာဟိန်က အမေရိကန်နဲ့ ဗြိတိန်တို့ဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒဖြန့်သူတွေလို့ စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။
ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ဖမ်းဆီးထားတဲ့လူအားလုံး ပြန်လွှတ်ပြီးပြီ၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးတာတွေ ဆက်လုပ်နေတယ်လို့လည်း သူက အာမခံ ပြောဆိုပါတယ်။
အဲဒီနေ့မှာပဲ ကုလဌာနချုပ် အပြင်ဘက်မှာ ဆန္ဒပြသူ ဒါဇင်ချီ စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့က အီရန်ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း သေဆုံးခဲ့တဲ့လူတွေကို အာရုံစိုက်ဖို့ သေဆုံးသူတွေရဲ့ ဓာတ်ပုံတွေကို ကိုင်ဆောင်ခဲ့ကြပြီး ကွပ်မျက်တာတွေကို လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီက NGO/ INGO ဝန်ထမ်းတွေကို ခရီးသွားလာခွင့်ပိတ်ပင်ကန့်သတ်လိုက်တဲ့ မြို့နယ် ၈ မြို့နယ်အထိ ရှိလာပြီဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာညှိနှိုင်းရေးရုံး (UNOCHA)က ဒီကနေ့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(အေအေ) တို့ကြား တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာပြီးနောက် မောင်တော၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မြေပုံမြို့နယ် ၆ မြို့နယ်ကို စစ်ကောင်စီက လုံခြုံရေးအကြောင်းပြပြီးတော့ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်က စတင်ကာ အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ပင်လိုက်တာဖြစ်ပြီးတော့ ခုနောက်တိုးမြို့နယ် ၂ ခုအနေနဲ့ ပေါက်တောနဲ့ ကျောက်တော်မြို့နယ်တွေ ပါဝင်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပေါက်တောမြို့နယ်ကို လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီပေးဖို့အတွက် သွားလာဝင်ရောက်ခွင့်တွေမရတော့တဲ့အပြင် ကျောက်တော်မြို့နယ်ကိုလည်း မြို့ပေါ်မှာသာ ဝင်ရောက်ခွင့်ရပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် ဘူးသီးတောင်၊ ကျောက်ဖြူ၊ ကျောက်တော်၊ မင်းပြားနဲ့ တောင်ကုတ်အပါအဝင် မြို့နယ်အများအပြားမှာလည်း ရှာဖွေဖမ်းဆီးတာတွေ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲတွေနဲ့အတူ လုံခြုံရေးတင်းကျပ်မှုတွေ၊ သွားလာဝင်ရောက်ခွင့် ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ အကူအညီပေးရေးလုပ်သားတွေအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဆက်လက်အဟန့်အတားပြုနေတယ်လို့လည်း UNOCHA က ပြောပါတယ်။
နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စာရင်းတွေအရ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူဦးရေဟာ ၁ ဒသမ ၄ သန်းကျော် ရှိလာပြီး ဒီအထဲကမှ လူဦးရေ ၁ သန်းကျော်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းယူမှုအပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပဋိပက္ခနဲ့ မလုံခြုံမှုတွေကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာတော့ တကျော့ပြန် စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လကစပြီး အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ ၁၆,၀၀၀ ကျော်ရှိလာပြီး အရင်ကတည်းက ရှိနေသူတွေနဲ့ပါဆိုရင် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရသူ စုစုပေါင်း ၉၀,၀၀၀ ကျော်အထိရှိလာပြီလို့ သိရပါတယ်။
