TikTok ဆယ်လီခေါ် လူမှုမီဒီယာမှာ ဩဇာလွှမ်းမိုးသူတွေဟာ TikTok အက်ပလီကေးရှင်း အပေါ် ကန့်သတ်ချက်တွေကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြဖို့ မတ်လ ၂၂ ရက်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ လွှတ်တော်အပြင်ဘက်မှာ ဥပဒေပြုအမတ်တွေနဲ့ အတူ ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။

လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေဟာ တရုတ်ရဲ့ ဘိုက်ဒန့်စ်က ပိုင်ဆိုင်တဲ့ TikTok ကို ပိတ်ပင်ဖို့ ဖိအားတွေ တိုးပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်မှာ TikTok သုံးစွဲသူ သန်း ၁၅၀ ရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ TikTok ကို အသုံးပြုတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ၅ သန်း ပါဝင်ကာ အများစုမှာ အသေးစားနဲ့ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကနဲ့ ကမ္ဘာတဝန်းမှာ TikTok အသိုက်အဝန်းကို တည်ဆောက်ရာမှာ ကူညီပေးနေတဲ့ အမေရိကန်ရှိ TikTok ဝန်ထမ်း ၇,၀၀၀ ရှိပါတယ်။

ဆန္ဒလာပြကြတဲ့ TikTok ဆယ်လီတွေထဲက မသန်စွမ်းသူများရှေ့နေ တစ်ဖနီယုက TikTok ဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်တလျှောက် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်သူတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ပလက်ဖောင်းတခု ဖြစ်လာပြီး သူတို့ရဲ့ ဘဝဖြစ်ရပ်တွေကို မျှဝေဖို့နဲ့ လူတွေရဲ့ ဘဝတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ ကူညီပေးတာကြောင့် TikTok ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းက သူတို့လို ရှေ့နေတွေအပေါ် ရှိလာမယ့် အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကို တိုက်တွန်းချင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

TikTok သုံးစွဲ စီးပွားရှာသူ ကာလီဂွဒ်ဝင်းန်ကလည်း TikTok ကို ပိတ်ပင်လိုက်ရင် ဒီပလက်ဖောင်းပေါ်မှာ သူတည်ဆောက်ထားတဲ့ ဖန်တီးသူတွေနဲ့ ဖောက်သည်တွေရဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတခုလုံးနဲ့အတူ သူ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုရဲ့ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းပါ ပျောက်ကွယ်သွားရပါလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

TikTok ဆယ်လီ မုန့်ဖုတ်သမား ရောဘတ်လူးကပ်စ် ကလည်း TikTok ကနေ သူ့ဝင်ငွေ ၇၀၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်လာခဲ့ပြီး ဒီအပိုဝင်ငွေကြောင့် သူ သုံးစွဲနိုင်ဖို့ရော၊ စတူဒီယိုဆောက်ပြီး သူ့ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း လစာပေးနိုင်နေတာလို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် TikTok ကို ပိတ်ပင်လိုက်ရင် ဝင်ငွေအရင်းအမြစ်ကို ဖယ်ထုတ်ရုံသာမက တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းကို ဟန့်တားလိုက်တာဖြစ်ပြီး အရည်အချင်းရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုလည်း သူတို့ရဲ့ အနုပညာကို မျှဝေခြင်းကနေ တားဆီးလိုက်တာပဲလို့ ဆိုပါတယ်။

TikTok အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ရှူဇီချူးဟာ ကြာသပတေးနေ့မှာ အောက်လွှတ်တော်က စွမ်းအင်နဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ကော်မတီရှေ့မှာ သက်သေထွက်ဆိုရမှာဖြစ်ပြီး အက်ပ်ကို ပိတ်ပင်လိုတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဆီက ခက်ခဲတဲ့မေးခွန်းတွေကို ရင်ဆိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအက်ပ်ကိုသုံးပြီးတော့ အမေရိကန်တွေကို ကာကွယ်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတာတွေနဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းကို လှုံ့ဆော်ဖို့နဲ့ ပျော်ရွှင်မှုရရှိစေဖို့ လုပ်ဆောင်နေသမျှအားလုံးကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ရှေ့မှာ သက်သေခံ မျှဝေသွားမှာဖြစ်ကြောင်း TikTok စီအီးအို ရှူက ပြောပါတယ်။

TikTok အက်ပလီကေးရှင်းဟာ အကြောင်းအရာတွေကို ဆင်ဆာဖြတ်တာ၊ အသုံးပြုသူတွေအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ပြီး အမေရိကန်တွေရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေကို ပေကျင်းကို လွှဲပြောင်းပေးနိုင်မှာကို စိုးရိမ်ရတာကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။

TikTok ကုမ္ပဏီကတော့ ဒီစွပ်စွဲချက်တွေကို ငြင်းဆိုထားပါတယ်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ထရမ့်ပ်အစိုးရ လက်ထက်က ဒီအက်ပ်ကို ပိတ်ပင်ဖို့ ကြိုတင်ကမ်းလှမ်းမှုကို လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ကို ချိုးဖောက်တယ်လို့ ဆိုပြီး တရားရုံးတွေက ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

TikTok ဟာ အရင်က ကန့်သတ်အက်ဥပဒေကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး ဘိုင်ဒင်အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့ TikTok နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသားလုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ကွန်ဂရက်က နောက်ထပ်အခွင့်အာဏာ မလိုအပ်တော့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အသုံးပြုသူတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက် ပေါက်ကြားမှုကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် Project Clover အမည်နဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခုကို TikTok က အကောင်အထည်ဖော်နေပါတယ်။

အဲဒီ စီမံကိန်းမှာ TikTok နဲ့ သက်ဆိုင်မှုမရှိတဲ့ သီးခြားသတင်းအချက်အလက် လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုကနေ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်စီးဆင်းမှုကို စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံအခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ByteDance ရဲ့ TikTok ကို သတင်းအချက်အလက် လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်နဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂက သူ့ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေကို လုပ်ငန်းသုံးဖုန်းတွေမှာ ထည့်သွင်းအသုံးမပြုဖို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ရသမျှနည်းနဲ့ ထောက်လှမ်းစောင့်ကြည့်နေမှာဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပြီး TikTok ကို အိန္ဒိယအစိုးရကလည်း ၂၀၂၀ ခုနှစ်တည်းက အသုံးပြုခွင့်ပိတ်ပင်ထားခဲ့ပါတယ်။

ကနေဒါအစိုးရကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလက စတင်ကာ TikTok ကို အစိုးရသုံးဖုန်းတွေ အားလုံးမှာထည့်သွင်းအသုံးပြုခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

သတင်းအချက်အလက် လုံခြုံရေးအပေါ် စိုးရိမ်မှုတွေမြင့်တက်လာတာကြောင့် TikTok ဟာ ဥရောပက အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေ ပြင်ပကိုမရောက်စေရေးအတွက် ဒေသအတွင်းမှာပဲ သတင်းအချက်အလက်တွေ သိမ်းဆည်းမယ့် ဒေတာစင်တာအသစ်နှစ်ခု တည်ဆောက်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ ဒူဘလင်မြို့မှာ တစ်ခု၊ နော်ဝေနိုင်ငံ ဟမ္မာဒေသမှာတစ်ခု တည်ဆောက်သွားမယ့် အဲဒီဒေတာစင်တာ နှစ်ခုမှာ ပြန်လည်အစားထိုးအသုံးချနိုင်သောလျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို အသုံးပြုသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီဒေတာ စင်တာနှစ်ခုအတွက် နှစ်စဉ် ယူရိုငွေ ၁ ဒသမ ၂ ဘီလီယံလောက် ကုန်ကျမယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ 

သီးခြားစောင့်ကြည့်တဲ့ ကုမ္ပဏီကနေ ဥရောပဒေသအတွင်းက အချက်အလက်တွေ ပြင်ပသို့ မပေါက်ကြားစေရေးကို စောင့်ကြည့်ထိန်းချုပ်ပေးမှာဖြစ်ပြီး TikTok ကလည်း အသုံးပြုသူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အချက်အလက်တွေကို သူ့ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေက အလွယ်တကူခွဲခြားသိရှိနိုင်ခြင်း မရှိအောင် ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဥရောပ ဒေသအတွက်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ Project Clover စီမံကိန်းကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တည်းက စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ဒေသအတွက်ကိုလည်း Project Texas အမည်နဲ့ သတင်းအချက်အလက်လုံခြုံရေးစီမံကိန်း တစ်ခုဆောင်ရွက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြောင်း သိရပါတယ်။ 

TikTok ဟာ နိုင်ငံ့လုံခြုံရေးအတွက်ခြိမ်းခြောက်မှု မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို သက်သေပြဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းနေပြီး သူတို့ဟာ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကာကွယ်ရေးအတွက် အခြား နာမည်ကြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာကုမ္ပဏီတွေထက် အများကြီးပိုပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနေခဲ့တယ်လို့ Projects Clover ကို ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီအရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။ 

ဒီဆောင်ရွက်ချက်က TikTok ရဲ့ အနာဂတ်ကို ကယ်တင်နိုင်မလားဆိုတာတော့ မသိနိုင်သေးပါဘူး။ 

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာကုမ္ပဏီကြီးဖြစ်တဲ့ Huawei ဟာလည်း ယူကေစိုးရက ယုံကြည်နိုင်စေရေးအတွက် အောက်ဖို့ရှိုင်းယားမှာ ငွေအမြောက်အမြား အကုန်အကျခံပြီး ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရေး ပွင့်လင်းမြင်သာမှုစင်တာတည်ဆောက်ကာ သူတို့ရဲ့ ထုတ်ကုန်တွေအပေါ် ယူကေက ဆိုင်ဘာအကြီးအကဲတွေကို စိတ်တိုင်းကျ စစ်ဆေးစေခဲ့ပါတယ်။ 

နှစ်ပေါင်းများစွာ စစ်ဆေးပြီး တရုတ်အစိုးရရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှု လက္ခဏာတွေကို မတွေ့ရှိရသော်လည်း တရုတ်အစိုးရက လျှို့ဝှက်ထောက်လှမ်းနေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့  ယူဆချက်ကြောင့် Huawei ရဲ့ 5G ဆက်သွယ်ရေးကွန်ယက်ဟာ ယူကေမှာ ပိတ်ဆို့ခံထားရဆဲဖြစ်ပါတယ်။

TikTok ရဲ့ Project Clover ဟာ ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ ယုံကြည်မှုရရှိရေးဆောင်ရွက်တာဖြစ်ပေမဲ့ ရာဇဝင်ကို ကြည့်ရင် အမေရိကန်ရဲ့ ယုံကြည်ထောက်ခံမှုမရဘဲနဲ့တော့ TikTokရဲ့ အနာဂတ်ဟာ အနောက်တိုင်းမှာ ပြန်လည်တောက်ပလာဖို့ မလွယ်ပါဘူး။

Ref:BBC