ဒီနှစ်အတွက် စာနယ်ဇင်းဆိုင်ရာ အမြင့်ဆုံးဆုတွေထဲက တမျိုးဖြစ်တဲ့ ပူလစ်ဇာဆုကို ဝါရှင်တန်ပို့စ် သတင်းဌာနက အများပြည်သူဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍအတွက် ရခဲ့ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာနက သတင်းဓာတ်ပုံကဏ္ဍအတွက် ဆုရခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ထောက်ခံသူတွေ အမေရိကန် လွှတ်တော်ကို ဝိုင်းထားတဲ့ သတင်းနဲ့ ဝါရှင်တန်ပို့စ် သတင်းစာက ဆုရတာဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်နေပုံ သတင်းဓာတ်ပုံနဲ့ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဆုရခဲ့တာပါ။

နယူးယောက်တိုင်းမ်စ် သတင်းဌာနက သတင်းထောက် အန်ဒရီယာ အီးလီးယာ့တ်က ၂၀၁၃ ခုနှစ်ကစပြီး သတင်းစာမှာ ပုံနှိပ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွဲတွေအကြောင်း ပြန်ရေးထားတဲ့ ကိုယ်ပျောက်ကလေးလို့ နာမည်ပေးထားတဲ့ သူ့စာအုပ်နဲ့ အထွေထွေသုတစာပေ ကဏ္ဍအတွက် ပူလစ်ဇာဆုကို ရခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားကျူးကျော်မှုအကြောင်း သတင်းဖော်ပြရာမှာ အထူးကိုးကားချက်တွေအတွက် ယူကရိန်းနိုင်ငံက သတင်းထောက်တွေကို ဆုချီးမြှင့်ခဲ့တယ်လို့ ပူလစ်ဇာဆု စီမံရေးမှူး မာဂျိုရီ မီလာက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

နှစ်စဉ်ကျင်းပနေကျ ပူလစ်ဇာဆုတွေဟာ အမေရိကန် စာနယ်ဇင်းလောကမှာ ဂုဏ်အရှိဆုံး ဆုတွေပါ။ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုဆုကတော့ လူထုအာရုံစိုက်မှု အများဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။

ပူလစ်ဇာဆုကို ၁၉၁၁ ခုနှစ်မှာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ ဩဇာကြီးတဲ့ သတင်းစာထုတ်ဝေသူ ဂျိုးဇက် ပူလစ်ဇာရဲ့ သေတမ်းစာအရ ၁၉၁၇ ခုနှစ်မှာ စတင် ဆုချီးမြှင့်ခဲ့တာပါ။

ဂျိုးဇက် ပူလစ်ဇာဟာ ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်မှာ သတင်းစာပညာကျောင်းကို စတင်ဖွင့်လှစ်ရာမှာ ကူညီဖို့နဲ့ ဆုပေးဖို့ ငွေချန်ထားခဲ့ပါတယ်။

အစောပိုင်းမှာ သတင်းစာပညာနယ်ပယ်အတွင်း ဆုလေးဆုနဲ့ စတင်ခဲ့ပေမဲ့ ခုတော့ မီဒီယာ အစီရင်ခံတာ၊ စာရေးသားတာနဲ့ ဓာတ်ပုံပညာအပြင် စာအုပ်၊ ပြဇာတ်နဲ့ ဂီတနယ်ပယ်တွေ အပါအဝင် ကဏ္ဍ ၁၅ ခုအတွက် တိုးချဲ့ ဆုပေးနေပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ထုတ်ချေးတဲ့ ချေးငွေရယူတဲ့ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ သဘင်၊ စာနယ်ဇင်းနဲ့ မီဒီယာလုပ်ငန်း ၁၁၆ ခုရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ နာမည်ကြီးကုမ္ပဏီတွေ၊ လုပ်ငန်းတွေ အများစု ပါဝင်နေပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ သက်ရောက်မှုကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိနေတဲ့ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ သဘင်၊ စာနယ်ဇင်းနဲ့ မီဒီယာတွေကို ကိုဗစ်-၁၉ ရန်ပုံငွေက ထုတ်ပေးမယ့် ချေးငွေလျှောက်ထားနိုင်ကြောင်း  စစ်ကောင်စီက ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတုန်းက ဖိတ်ခေါ်ထားတာပါ။

ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အကူအညီပေးအပ်နိုင်ဖို့အတွက် ကိုဗစ်-၁၉ ရန်ပုံငွေကနေ ငွေကျပ် ၁၅ ဘီလီယံ ထုတ်ချေးသွားမှာဖြစ်ပြီး အတိုးနှုန်း ၁ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ချေးငွေကာလ ၁ နှစ် သတ်မှတ်ကာ ချေးယူခွင့်ပြုမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ချေးငွေ ရယူထားတဲ့ လုပ်ငန်းပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ထဲမှာ နာမည် ကြီးကုမ္ပဏီတွေဖြစ်ကြတဲ့ Forever Group၊ မင်္ဂလာကုမ္ပဏီ၊ Fortune ရုပ်သံ၊ Bo Bo Entertainment၊ စိန်ဌေးရုပ်ရှင်၊ ခရေဖြူရုပ်ရှင်၊ စင်ရော်ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းတို့လို လုပ်ငန်းတွေ ပါဝင်နေသလို၊ မြန်မာနယူးစ်ဝိခ်ဂျာနယ်၊ ကွန်ပျူတာဂျာနယ်၊ မြန်မာသံတော်ဆင့်သတင်းဂျာနယ်၊ ရွှေကူမေနှင်း စာအုပ်အရောင်းဆိုင်၊ နံနက်ခင်းသတင်းဂျာနယ် စတဲ့ လူသိများတဲ့ လုပ်ငန်းတွေလည်း အများစု ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ သဘင်၊ စာနယ်ဇင်း၊ မီဒီယာတွေကို ငွေထုတ်ချေးပေးပြီး တဖက်မှာ မက်လုံးပေးနေပြီး တခြားတဖက်မှာလည်း ရုပ်ရှင်နဲ့ ဂီတနယ်ပယ်က နာမည်ကျော် သရုပ်ဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချထားသလို မီဒီယာသမားတွေကိုလည်း အပြင်းအထန် ဖိနှိပ်နေပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်ခဲ့ကြတဲ့ ကာလဟာ ၁ နှစ်ပြည့်မြောက်တော့မှာဖြစ်ကာ ဒီကာလတွေအတွင်း အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုတွေကြောင့် ထိခိုက်ကျဆုံးရသူတွေ၊ ဖမ်းဆီးထောင်ချခံရသူတွေနဲ့အတူ နိုင်ငံအဝန်း တောရော မြို့ပါမကျန် ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကြား တိုက်ပွဲတွေလည်း ပြင်းထန်နေတာပါ။

ဒါ့အပြင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ အဘက်ဘက်က ကျဆင်းနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။