အာဇိုစတယ်သံမဏိစက်ရုံမှာ ကျန်နေသေးတဲ့လူတွေကို ကယ်ထုတ်ဖို့ ရုရှားနဲ့ ညှိနှိုင်းနေတယ်လို့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇလန်းစကီးက မေ ၁၅ ရက် မိန့်ခွန်းမှာ ပြောပါတယ်။
ရုရှားတပ်တွေဟာ ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းက မာရီယူပို ဆိပ်ကမ်းမြို့ အစိတ်အပိုင်း အတော်များများ ကို ရုရှားတပ်တွေက သိမ်းပိုက်ထားပြီး ဖြစ်ပေမယ့် ရာနဲ့ချီတဲ့ ယူကရိန်းတပ်တွေဟာ သံမဏိ စက်ရုံဝင်းထဲကနေ ဆက်ပြီး ခုခံနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
“အာဇိုစတယ် စက်ရုံဝင်းထဲကနေ ကျနော်တို့ လူတွေကို ကယ်ထုတ်ဖို့ ညှိနှိုင်းနေတာ ခက်ခဲပါတယ်။ အလွန်အကဲဆတ်ပါတယ်။ ဒါကိစ္စကို နေ့တိုင်း လုပ်နေပါတယ်”လို့ ယူကရိန်း သမ္မတ ဇီလန်စကီးက ပြောသွားပါတယ်။
ဆိုဗီယက်ခေတ်က တည်ဆောက်ထားတဲ့ သံမဏိစက်ရုံဟာ စစ်ဒဏ်ခံနိုင်အောင် ဗုံးခိုကျင်းတွေနဲ့ ခံတပ်လို အသုံးပြုနိုင်တာကြောင့် မြို့ကို ရုရှားတပ်တွေက နှစ်လကျော်ကြာအောင် ဝိုင်းထားပေမဲ့ ယူကရိန်းတပ်တွေက အရှုံးမပေးဘဲ ဆက်ခုခံနေတာပါ။
ကိုဗစ်-၁၉ တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က နိုင်ငံအားလုံးကို ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှာ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
သူ့ရဲ့ နှစ်ကုန်ပိုင်းသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံတကာဘဏ္ဍာရေးစနစ် နှစ်ခုလုံးရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုမှာ လိုငွေပြမှုတွေကို ဖြေရှင်းပြောကြားချိန်မှာ မေတ္တာရပ်ခံ ပြောကြားခဲ့တာပါ။
“ကိုဗစ်-၁၉ က ပျောက်မသွားပါဘူး၊ ကမ္ဘာကြီးဟာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ကပ်ရောဂါကို အနိုင်ယူနိုင်မှာမဟုတ်ဘူး” လို့ ဂူတာရက်စ်က အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ကာကွယ်ဆေးတစ်ခုတည်းက ကပ်ရောဂါကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပြောပါတယ်။
ကာကွယ်ဆေးတွေက ဆေးရုံတက်ကုသခြင်းနဲ့ ဆေးထိုးထားတဲ့သူ အများစုအတွက် သေဆုံးခြင်း တို့ကို ရှောင်လွှဲနိုင်ပြီး ရောဂါပျံ့နှံ့မှုကို တားဆီးနိုင်နေတာပါ။
“ဒါပေမယ့် ကာကွယ်ဆေး ညီညီမျှမျှ မရမှုတွေကြောင့်လည်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုတွေက ရပ်တန့်သွားမယ့် လက္ခဏာ မပြပါဘူး။ ကာကွယ်ဆေး သိုလှောင်မှု မဟာဗျူဟာ၊ ကာကွယ်ဆေး အမျိုးသားရေး မဟာဗျူဟာ သို့မဟုတ် ကာကွယ်ဆေး သံခင်းတမန်ခင်း မဟာဗျူဟာ မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး” လို့ ဂူတားရက်စ်က ပြောပါတယ်။
ဒီပျက်ကွက်မှုတွေအတွက် အခုဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ်က သက်သေပါပဲလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
အခုကစပြီး ကျနော်တို့ဟာ တရားမျှတတဲ့နည်းလမ်းရှိဖို့ လိုအပ်ကြောင်းကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ နားလည်သဘောပေါက်ရန် မျှော်လင့်ပြီး ကပ်ရောဂါကိုဖြေရှင်းရပါမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
WHO ရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အောင်မြင်အောင် ပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေဖို့ လာမယ့်ရက်တွေအတွင်း ခိုင်မာတဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်ဖို့ နိုင်ငံတွေကိုလည်း တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။