အီသီယိုပီးယားဝန်ကြီးချုပ် အာဘီအာမက်က တီဂရေးဒေသအတွင်းက သူပုန်တွေအပေါ် စစ်တပ်က အောင်ပွဲရခဲ့တာကို ချီးကျူးအပြီး သူပုန်တပ်တွေဆီကနေ အမ်ဟာရာဒေသ ပိုင်နက်တွေကို ပြန်သိမ်းဖို့ ကတိပြုလိုက်ပါတယ်။

ရန်သူတွေကို နှိမ်နင်းပြီးပြီလို့လည်း သူက ပြောလိုက်ပါတယ်။

ရှေ့တန်းကနေ ရိုက်ကူးထားတဲ့ ရုပ်သံကို အစိုးရနဲ့ မိတ်ဖက် ဖာနာ ရုပ်သံက နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်မှာ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ စစ်တပ် တောတွင်းစစ်ဆင်ရေး ဝတ်စုံကို ဝတ်ရင်း မှန်ပြောင်းနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။

“အရှေ့ဘက်စစ်တိုင်းဟာ တရက်ပြင်ဆင်ပြီး တရက်ခွဲကြာအောင် တိုက်ခိုက်ရင် မထင်မှတ်လောက်အောင် အောင်မြင်ခဲ့ပြီးပြီ၊ အခုလို အောင်ပွဲကို ဒီရှေ့တန်းမှာ ထပ်ရအောင် ဆောင်ကြဉ်းမယ်” လို့ ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောပါတယ်။

“ရန်သူတွေကို ချေမှုန်းပြီးပြီ၊ ကျန်နေသေးတဲ့ တာဝန်က ရန်သူတွေကို အမြစ်က ပယ်နုတ်ပြီး ခြေမှုန်းပစ်ဖို့ပဲ” လို့ စစ်သားတွေကို သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

အာဘီဟာ အရင်အပတ်ကလည်း စစ်ဆင်ရေးကို ကြီးကြပ်ဖို့ ရှေ့တန်းကို သွားခဲ့သေးတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အာဘီ လာရောက်ကြီးကြပ်အပြီးမှာ စစ်တပ်ဟာ အာဖာဒေသထဲက ချီဖရာမြို့နဲ့ တခြား ဧရိယာတွေကို ပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီလို့ အစိုးရမီဒီယာက သီတင်းပတ်ကုန်ရက်က ကြေညာပါတယ်။

ဒီကြေညာချက်ကို သီးခြား လွတ်လွတ်လပ်လပ် စစ်ဆေးအတည်ပြုနိုင်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

တီဂရေး လူငယ်တွေဟာ သစ်ရွက်တွေလို ကြွေလွင့်နေရပြီး ဒီနေ့ကစလို့ သူတို့ ရှုံးနိမ့်လို့ လက်နက်ချပြီးပြီဆိုတာ သူတို့ သိသင့်တယ်လို့လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေး ဆုရှင်က ရုပ်သံထဲမှာ ပြောပါတယ်။

တီဂရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ မြို့တော် အဒစ်အဘာဘာကို ထိုးစစ်ဆင်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကုန်းပိတ်နိုင်ငံ အီသီယိုပီးယားကို ဒေသတွင်း အကြီးဆုံး ဆိပ်ကမ်းနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ စင်္ကြန်လမ်းကို ဖြတ်တောက်ဖို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

တီဂရေးတပ်တွေဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ အာဘီ အာမဒ် အာဏာမရခင်အထိ နိုင်ငံရေးကို လွှမ်းမိုးထားခဲ့တာပါ။

မနှစ်က ပဋိပက္ခ ပေါ်ပေါက်အပြီး နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းက စစ်ပွဲအတွင်း လူထောင်ချီ သေဆုံးပြီး လူသန်းချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

အစောပိုင်းမှာ တီဂရေးတပ်တွေက ပြန်တိုက်ခံရပေမယ့် ဇူလိုင်မှာ ဒေသတွင်း နေရာအများစုကို ပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်း အမ်ဟာရာနဲ့ အာဖာ ဒေသတွေကိုပါ ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့လို့ လူထောင်သောင်းချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

အီသီယိုးပီးယားအစိုးရက တီဂရေးသူပုန်တွေကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမှာ ပူးပေါင်းဖို့ တိုက်တွန်းထားတာကြောင့် ဇူလိုင် ၁ ရက်က တီဂရေးဒေသရှိလမ်းတွေမှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ကင်းလှည့်နေကြပါတယ်။ 

အစိုးရက တစ်ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာခဲ့ပေမဲ့ တီဂရေး ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး TPLF က  ဟာသပြက်လုံး တစ်ခုလို ပယ်ချလိုက်ပြီး စစ်ရေးတိုက်ပွဲတွေ ဆက်ရှိနေပါတယ်။ 

အီသီယိုးပီးယားရဲ့ တီဂရေးဒေသအုပ်ချုပ်သူဟောင်းတွေဖြစ်တဲ့ TPLF ဟာ ရှစ်လနီးပါး တိုက်ပွဲတွေအပြီးမှာ ဒေသမြို့တော် မီကယ်လ်လီကို ပြန်ထိန်းချုပ်ထားလိုက်ပြီလို့ ဇွန် ၂၈ ရက်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ရှိုင်းယားနဲ့ တီဂရေးဒေသက တခြားမြို့အတော်များများကို တီဂရေးစစ်တပ်က ထိန်းချုပ်ထားပြီး အစိုးရနဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားတဲ့ အိမ်နီးချင်းအမ်ဟာရာ ဒေသကတပ်ဖွဲ့တွေကတော့ တီကီဇီမြစ်ရဲ့ တခြားဘက်ခြမ်းမှာရှိတဲ့ နယ်မြေကို ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။ 

မြောက်ပိုင်း ရှိုင်းယားမြို့အနီးရှိ တီကီဇီမြစ်ကူးတံတားတစ်စင်း ပျက်စီးသွားခဲ့တာကြောင့် စစ်ဘေးဒဏ်သင့်ဒေသကို အကူအညီတွေ ရောက်ရှိဖို့က အရင်ကထက် ပိုပြီးအတားအဆီးတွေ ရှိလိမ့်မယ်လို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကယ်ဆယ်ရေးကော်မတီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

 အကူအညီပေးရေး အေဂျင်စီတွေဟာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ရာနဲ့ထောင်နဲ့ ချီနေတဲ့လူတွေဆီကို ရောက်ဖို့ ကြိုးစားနေရတာပါ။ 

ဒေသတွင်းမှာ လျှပ်စစ်မီးနဲ့ ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းတွေ ပြတ်တောက်နေတာကြောင့် အကူအညီပေးရေးအေဂျင်စီတွေဟာ အစားအစာနဲ့ တခြားအကူအညီတွေကို အလွန်အမင်း လိုအပ်နေသူတွေဆီ ရောက်နိုင်ဖို့ သူတို့လုပ်ပေးနိုင်စွမ်းတွေက အကန့်အသတ် ဖြစ်နေရပါတယ်။

မီကယ်လ်လီရှိဆေးရုံတွေမှာလည်း လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှုကြောင့် မီးစက်တွေကို သုံးနေရတယ်လို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက  ပြောပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂကတော့ တီဂရေးရှိ အနည်းဆုံး လူပေါင်း ၃ သိန်းခွဲဟာ အစားအစာ ရှားပါးခြင်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဇွန်လအစောပိုင်းက ပြောခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကတော့ အရေအတွက် ၉ သိန်းလောက်ရှိလာပြီလို့ နိုင်ငံတကာဖွံ့ဖြိုးရေး ကုလအေဂျင်စီက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။