မြန်မာတနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဆန်စပါးထွက်ရှိမှု ပုံမှန်ဖြစ်လာပြီလို့ မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ် တာဝန်ရှိသူက စစ်ကောင်စီ အာဘော်နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာမှာ ပြောကြားခဲ့ပေမဲ့ စပါးစိုက်တဲ့ တောင်သူတွေကတော့ မိုးစပါးအထွက်နှုန်းလျော့ကျခဲ့တယ်လို့ ထောက်ပြကြပါတယ်။

ဧရာ၀တီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တို့မှာ ဆန်စပါးအထွက်နှုန်းတွေ ကောင်းမွန်ပြီး တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ခြုံကြည်ရင် ဆန်စပါးထွက်ရှိမှုနဲ့ ရရှိမှုက ပုံမှန်အခြေအနေနီးပါး ဖြစ်လာတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရဲမင်းအောင်က ပြောကြားခဲ့တာပါ။

ပဲခူးတိုင်းက စပါးစိုက် တောင်သူတဦးကတော့ “အထွက်နှုန်းမကောင်းပါဘူး။ မိုးစပါးတုန်းကအထွက် နှုန်းလျော့တယ်လေ။ ရာသီဥတုကလည်းမမှန်၊ ရေကလည်း မရဘူး။ ပြီးတော့ မြေသြဇာတွေက စျေးမြင့်တော့ လိုသလောက် မပက်နိုင်ဘူး။ မြေသြဇာမနိုင်တော့ အထွက်လည်း ကျတယ်။ စိုက်စရိတ် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ စပါးစျေးနဲ့ တွက်ခြေသိပ်မကိုက်ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

စပါးစျေးမကောင်းချိန်မှာ စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုစျေးတွေ အဆမတန်ကြီးမြင့်နေလို့ အပြည့်အဝ ထည့်သွင်းနိုင်ခြင်းမရှိတာကြောင့် မိုးစပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျခဲ့တာမှန်ပေမဲ့ နွေစပါးမှာတော့ စပါးစျေး ကောင်းခဲ့တဲ့အတွက် အထွက်နှုန်း ပုံမှန်အခြေအနေ နီးပါးဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဧရာ၀တီတိုင်းက စပါးစိုက်တောင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။

“မိုးစပါးက လျော့ပြီးသားဟာကို မလျော့အောင် ဘာပြန်လုပ်လို့ ရတော့မလဲ။ မရတော့ဘူးလေ။ အခုစပါးစျေးလေးကလည်း ကောင်းလာတယ်။ နောက်တခါ သွင်းအားစုကိုလည်း ကန်ထရိုက် လယ်ယာစနစ်နဲ့ မြေသြဇာ ၁ ဧကကို ၂ အိတ်နှုန်းပေါ့လေ ပေးတဲ့အတွက် သွင်းအားစု ပြည့်မီတဲ့သဘော ရှိပါတယ်။ အဲတော့ အခု နွေစပါးမှာတော့ ပြန်ပြီး နှစ်တိုင်းစံချိန်ကို မီနိုင်ပါတယ်။ မိုးစပါးမှာတော့ မမီဘူး။” 

မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းပြီး ပြည်ပကနေ ဝယ်ယူတင်သွင်းရတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုစျေးနှုန်းတွေ အဆမတန်မြင့်တက်နေပါတယ်။ နိုင်ငံတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် တချို့ဒေသတွေမှာ စိုက်ပျိုးရေး ကောင်းကောင်း မလုပ်နိုင်သလို ပြည်တွင်းစပါးအထွက်နှုန်းအပေါ်မှာ စိုးရိမ်ပြီး ဝယ်ယူသိုလှောင်မှုတွေ ရှိနေတာကြောင့် အခုနှစ်မှာ ဆန်စျေး၊ စပါးစျေးနှုန်းတွေ စံချိန်တင်မြင့်တက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ စိုက်ပျိုးရေး၊မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနကတော့ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ပြင်းထန်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မိုးစပါး၊ နွေစပါးနဲ့ သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတွေ တိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ 

စျေးကွက်အတွင်း မိုးစပါးဆန်အသစ်တွေ ဝင်ရောက်နေပေမဲ့ အမျိုးအစားအလိုက် ဆန်တအိတ်ကို ကျပ် ၂,၀၀၀ ကနေ  ၃,၀၀၀ အထိ စျေးနှုန်း ထပ်မံမြင့်တက်လာတယ်လို့ ဆန် လက်လီအရောင်းဆိုင်တွေဆီက သိရပါတယ်။

ပြည်တွင်း ဆန်လက်လီစျေးကွက်အတွင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ဒုတိယပတ်က  ဧရာဝတီပေါ်ဆန်း ဆန်ဟောင်း (၁၀၈ ပေါင်) တအိတ်ကို ကျပ် ၇၅,၀၀၀ ရှိခဲ့ရာက အခုအခါ ၇၈,၀၀၀ ကျပ်ထိ စျေးနှုန်းမြင့်တက်လာပါတယ်။ အလားတူ ရက် ၉၀ ဆန်ဟောင်း တအိတ်ကို ၅၆,၀၀၀ ကျပ်ကနေ အခု ၅၈,၀၀၀ ကျပ်၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန် တအိတ်ကို အရင် ၉၉,၀၀၀ ကျပ်ကနေ  အခု ၁၀၂,၀၀၀ ကျပ်အထိ အသီးသီး စျေးနှုန်းမြင့်တက်နေပါတယ်။

ပြည်တွင်းဆန်စျေးနှုန်း မြင့်တက်နေတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းက အခုနှစ်မှာ မိုးစပါး အထွက်နည်းပြီး စံချိန်တင် စပါးစျေးကောင်းနေတာ၊ မိုးစပါးပေါ်ချိန် ကုန်သည် လှောင်လက်တွေက ဝယ်ယူစုဆောင်းတာတွေ ရှိနေတာ၊ စစ်ကောင်စီက တပ်ရိက္ခာအတွက် ဝယ်ယူနေတာ၊ ပြည်ပကို ဆန်တင်ပို့မှု အားကောင်းနေတာ စတဲ့အချက်တွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ဆန်စပါးလုပ်ငန်းရှင်တဦးက သုံးသပ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မိုးစပါးအသစ်ပေါ်ချိန်က စပါးတင်း ၁၀၀ ကို အမြင့်ဆုံး ကျပ် ၈ သိန်းကျော်သာ ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုနှစ် မိုးစပါးမှာတော့ တင်း ၁၀၀ ကို အမျိုးအစားအလိုက် ကျပ် ၁၂ သိန်းအထက်ကနေ အမြင့်ဆုံး ကျပ် ၁၄ သိန်းကျော်ထိ ရှိနေပါတယ်။ တနှစ်အတွင်း စပါးစျေး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ မြင့်တက်နေတာပါ။

ဧရာဝတီတိုင်းက စပါးစိုက်တောင်သူတဦးက “စပါးစျေးကတော့ ဒီနှစ် အကျမရှိဘူး။ တက်ပြီးရင်း တက်နေတာ။ အဝယ်လည်းရှိတယ်။ တက်မှလည်းဖြစ်မှာ၊ ဒီနှစ် စိုက်ပျိုးစရိတ် ကုန်ကျစရိတ်က များတယ်လေ။ ဧရာဝတီတိုင်းမှာတော့ လှောင်လက်တွေ တောက်လျှောက်ဝယ်နေတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

အခုလို စပါးစျေးရော၊ ဆန်စျေးပါ စံချိန်တင် စျေးမြင့်တက်နေပေမဲ့ တောင်သူလယ်သမားများ အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားမြှင့်တင်ရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့က အခုနှစ် မိုးစပါး စပါးတင်း ၁၀၀ ရဲ့ အခြေခံဈေးနှုန်းကို ကျပ် ၆၃၀,၀၀၀ သာ သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကထွက်ရှိတဲ့ မိုးစပါးကို အခြေခံရည်ညွှန်းစျေး ၅၄၀,၀၀၀ သာ သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး အခုနှစ် မိုးစပါးမှာ ကျပ်တသိန်းဝန်းကျင် တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ခဲ့ပေမဲ့ ဒီစျေးနှုန်းက လယ်သမားတွေအတွက် တွက်ခြေကိုက်တဲ့စျေး မဟုတ်ပါဘူး။

အခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးချိန်မှာ သွင်းအားစုတွေဖြစ်တဲ့ ဓာတ်မြေသြဇာ၊ မြေဆီ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ အပင်အားဆေး အစရှိတဲ့ သွင်းအားစုစျေးနှုန်းတွေ ကြီးမြင့်နေတာကြောင့် တောင်သူတွေဟာ စိုက်ပျိုးစရိတ်ငွေ ပိုကုန်ကျခဲ့ရပြီး အများစုက သွင်းအားစုကို လျှော့ချသုံးစွဲခဲ့ရတာဖြစ်လို့  အခုစပါးပေါ်ချိန်မှာ အထွက်နှုန်းကျဆင်းတဲ့ အခြေအနေတွေကို ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။