ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်ရှိ အာရှတိုက်ရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ဝန်ဖိုက်ဒီရေတောမှာ သစ်ပြုန်းတီးမှုတွေ ရှိနေတဲ့အတွက် ဒီရေရောက်သစ်တော ဧက ၁၀၀ စိုက်ပျိုးသွားမယ်လို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လက စတင်ကာ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တို့မှာ စုစုပေါင်း ဒီရေတောဧက ၂,၅၅၀ စိုက်ပျိုးသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီအထဲမှာ ရခိုင်ရှိ ဝန်ဖိုက်ဒီရေတောမှာ ဧက ၁၀၀ စိုက်ပျိုးသွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အဲဒီလို စိုက်ပျိုးရာမှာ တဧကကို ဒီရေပင် ၁,၂၁၀ အထိ စိုက်ပျိုးသွားမှာဖြစ်ပြီး ဒီရေတော သစ်မျိုးတွေဖြစ်တဲ့ ဖြူးခြေထောက်အဖို၊ ဖြူးခြေထောက်အမ၊ ဖြူအုပ်ဆောင်း၊ သမဲ့ကြီး၊ ဖြူးရွှေဝါ၊ ကနစိုး၊ လမု၊ လမဲ့၊ သေရာ၊ ပင်လယ်အုန်းနဲ့ အိတ်မသွယ် စတဲ့ သစ်မျိုးတွေကို စိုက်ပျိုးသွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ အာရှတိုက်ရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံး ဒီရေတောမှာ ၂၀၂၀ နဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွေက သစ်ခိုးထုတ်မှု အများဆုံးရှိခဲ့ပြီး အရွယ်ရောက် အပင်ကြီးတွေ အားလုံးနီးပါး အခုတ်ခံခဲ့ရကြောင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိန်းရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေက​ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အရင်လောက် သစ်ခိုးထုတ်မှု မရှိတော့ပေမဲ့ အရပ်သားပြည်သူတွေ တပိုင်တနိုင် သစ်ခုတ်မှုတွေကို ပိတ်ပင်တားဆီးဖို့ ခက်ခဲနေတယ်လို့ ဝန်ဖိုက်တော ထိန်းသိမ်းရေးကော်မတီထံက သိရပါတယ်။

ဝန်ဖိုက်ဒီရေတောဟာ ရခိုင်ပြည်နယ် ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှာ တည်ရှိပြီး ဧရိယာ ၅၆,၆၃၃ ဧကကျယ်ဝန်းကာ အာရှတိုက်ရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံး ဒီရေတောတခုဖြစ်ပြီး ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်က သစ်တောကြိုးဝိုင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ ဒီရေတောလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဝန်ဖိုက်ဒီရေတောက ဒီရေပင်တွေကို ခိုးထုတ်မှုမရှိစေရေးအတွက် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့တခုကို ဒေသခံတွေက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြပေမဲ့ လက်ရှိမှာတော့ အဲဒီအဖွဲ့ဟာ ငွေကြေးအခက်အခဲကြောင့် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ ရေရှည်မလုပ်ဆောင်နိုင်ဘဲ ရပ်နားထားရကြောင်း ဝန်ဖိုက် ဒီရေတောကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တွေထံက သိရပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်အတွင်း ULA နယ်မြေတာဝန်ခံတွေနဲ့ ဖက်ကြပ်၊ ချောင်းနယ်၊ လက်ပံ၊ မရွတ်ချိန်၊ ရမ်းသစ်ချေ၊ ရမ်းသစ်ကြီး၊ အဝတောင် စတဲ့ ကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေ စုပေါင်းပြီး တနိုင်တပိုင် ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဒီရေတော ဧက ၄၀၀၀၀၀ ကျော်ရှိရာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေနဲ့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေကြောင့် ဒီရေတောတွေကို အရင်တုန်းကထက် ခိုးယူခုတ်လှဲတာ တွေများလာနေတဲ့အတွက် ဒီရေတောတွေ ပျက်စီးလာနေတယ်လို့ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအသင်း(RCA)ကနေ သိရပါတယ်။

ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအသင်း(RCA) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာမောင်မောင်ကြည်က “အရင်တုန်းကတော့ ဧက ၄၀၀၀၀၀ ကျော်လောက် ရှိတယ်လို့တော့ စာရင်းဇယားအရ သိရတာပေါ့နော်၊ ဒါပေမဲ့ ၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ ပုစွန်ကန်တွေ၊ နောက်လယ်ကာရီတွေ လုပ်တာနဲ့တင် ရခိုင်က ဧရိယာတစ်သိန်းခွဲလောက် ပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားတယ်လို့ သိရတာပေါ့။ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင် ပေါက်တောတို့၊ မင်းပြားတို့ ဘက်ကို ရောက်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒီပုဇွန်ကန်အပျက်တွေ၊ အများကြီးတွေ့ခဲ့ရတယ်၊ နောက်ဆားကွင်းလုပ်တာတွေရှိတယ်၊ အခုလည်း ဝန်ဖိုက်ဒီရေတောဆိုရင် ရမ်းဗြဲရယ်၊ တောင်ကုတ်ရယ်၊ မြေပုံရယ်၊ ကျောက်ဖြူရယ် ဒီကြားပေါ့၊ အဲဒီဝန်ဖိုက်ဟာဆိုရင်လည်း အမှန်ဆိုကြိုးဝိုင်းတောပေါ့၊ သို့သော်လည်းပဲ လူတွေရဲ့ဗဟုသုတနည်းတာလည်းပါတယ်၊ နောက်တခုကတော့ စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးမရှိတာလည်းပါတာပေါ့၊ ကျနော်တို့ ကြားရတာကတော့ ဌာနဆိုင်ရာတွေမှာလည်း ကိုဗစ်နဲ့ ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ ဆိုတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ်သွားလို့မရတဲ့အခါ ခိုးခုတ်တဲ့ဟာတွေပေါ့၊ ခိုးထုတ်မှု ပိုများနေတယ်လို့ ကြားပါတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ရခိုင်မှာ ဒီရေတောတွေ ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းစိုက်ပျိုးတာတွေရှိပေမဲ့  ကြီးကြီးမားမား ထိန်းသိမ်း စိုက်ပျိုးနိုင်တာ မရှိသေးသလို အခုလို ဒီရေတောတွေ ပျက်စီးလာတဲ့အတွက် သဘာဝငါးသယံဇာတတွေ ဆုံးရှုံးလာနေကာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှုတွေရှိ လာနိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်မှာ အရင်က ဒီရေတောဧက ၄ သိန်းကျော်ရှိတာမှာ ယခုအချိန်မှာတော့ ဒီရေတောဧက ၁ သိန်းကျော်လောက်ပဲ ကျန်ရှိတော့တဲ့အတွက် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းစိုက်ပျိုးဖို့ လိုအပ်​နေသလို ပြည်သူတွေကိုလည်း ဒီ​ရေတောတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အသိပညာပေးတာတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း ဒေါက်တာမောင်မောင်ကြည်က ပြောပါတယ်။

(လယ်ကာရီ (ဒေသအခေါ် ) - တာပေါင်များနှင့် ရေငန်များကို တားပြီး ပိတ်ဆို့ထားသည့် အရာ)