အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်က စက်သုံးဆီတင်သွင်းမှုကို လျှော့ချမယ်လို့ ပြောဆိုပြီးတဲ့နောက် မြန်မာပြည်တွင်းမှာ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းက ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ တရှိန်ထိုးမြှင့်တက်တဲ့အပြင် ရန်ကုန် မန္တလေးမြို့ကြီးတွေ အပါအဝင် တနိုင်ငံလုံးမှာ ဆီလက်ကျန်နည်းလားပြီး ပြတ်လပ်လာတဲ့ အကြောင်း အသေးစားနဲ့ အလတ်စား စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်ရှင်တွေက ပြောပါတယ်။

နေပြည်တော်မှာ သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က  စွမ်းအင်ကဏ္ဍနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံလောက်  ပြည်ပမှ ရေနံနဲ့ ရေနံထွက်ပစ္စည်းတွေတင်သွင်းမှုကို လျှော့ချသွားဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

အခုလိုပြောဆိုပြီးတဲ့နောက် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ အောက်တိန်း အမျိုးအစား စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းက သြဂုတ်လ ၆ ရက်မှာ ၁ လီတာကို ကျပ် ၁၆၀၀ စွန်းစွန်းသာ ရှိခဲ့ပေမယ့် သြဂုတ် ၉ ရက်မှာ ၁ လီတာကို ကျပ် ၁၈၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ဒီကနေ့ (သြဂုတ်လ ၁၁)မှာ ၁ လီတာကို ကျပ် ၂၁၄၀ ကျော်ရှိတာကြောင့် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ၁ လီတာကို ကျပ် ၅၄၀ ကျော် မြင့်တက်သွားပါတယ်။ ဒါဟာ  ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တက်သွားတာပါ။

ပြည်တွင်းစက်သုံးဆီရောင်းဝယ်ရေးဈေးကွက်မှာ ဆီဈေးနှုန်းက ရုတ်တရက် တရှိန်ထိုး မြင့်တက်လာပေမယ့် အရောင်းဆိုင်တွေမှာတော့ စက်သုံးဆီက ပြတ်သလောက်နီးနီး ရှိနေပါတယ်။

မႏၲေလးအေျခစိုက္ စက္သုံးဆီအေရာင္းဆိုင္ပိုင္ရွင္တဦးက “သူတို႔က စက္သုံးဆီကို ခြဲတမ္းနဲ႔သာ ခ်ေပးေတာ့တဲ့အတြက္ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မေရာင္းေပးႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ သေဘာက က်ေနာ္တို႔ဆို မႏၲေလးကေန ရန္ကုန္တက္လာၿပီး တြဲကားနဲ႔ ဆီသြားသယ္ရတယ္။ သြားတယ္တဲ့အခါ သူတို႔က တစီးစာ မေပးဘူးဗ်ာ။ တဝက္တပ်က္နဲ႔ သြားသယ္ရတယ္။ ဆိုေတာ့ သယ္ယူစရိတ္ေတြက ပိုကုန္တယ္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ ခုရက္ပ္ိုင္းဆို လူေတြက စက္သုံးဆီ လက္က်န္ နည္းလာလို႔ ထိန္းထိန္းၿပီး ေရာင္းေနရတယ္။ ဆိုင္တိုင္းနီးပါးကလည္း ျပတ္သေလာက္ ရွိေနၾကၿပီ။ ဆိုင္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ အိတ္စပို႔စ္ ကုမၸဏီႀကီးေတြမွာသာ ဆီက မျပတ္ေသးတာ။ က်ေနာ္တို႔လို sme ဆိုင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပတ္သေလာက္နီးပါး ျဖစ္ေနၾကၿပီ” လို႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။

စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံခြားငွေကြေးအပေါ် စီမံရာမှာ ဈေးနှုန်းသာ သတ်မှတ်ထားပြီး ရောင်းချပေးနိုင်မှု မရှိတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် စက်သုံးဆီက ရှိသော်လည်း ဝယ်မရ ဖြစ်နေရပါတယ်။

ရန်ကုန်အခြေစိုက် စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်မှ လုပ်ငန်းရှင်တဦးက “ကျနော်တို့လည်း ဆီပြတ်တော့မယ်။ ရောင်းစရာ ဆီက မရှိတော့ဘူး။ စစ်ကောင်စီက ဒေါ်လာလဲလှယ်နှုန်းကို အသေ သတ်မှတ်လိုက်တာက သူရောင်းချပေးနိုင်ရင်တော့ အကြောင်းမဟုတ်ဘူးလေ။ အခုက ဈေးနှုန်းပဲ ရှိပြီး ဒေါ်လာမရှိတဲ့ အနေအထားမှာဆိုတော့ သွင်းကုန်လုပ်တဲ့သူတွေ အကုန်အခက်အခဲ ဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ နိုင်ငံခြားကို ပို့ကုန်ပဲဖြစ်ဖြစ် သွင်းကုန်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒေါ်လာဝယ်ပြီးမှ လုပ်လို့ရတယ်လေ။ အခုဆိုရင် ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်း အရင်သွင်းဆိုပြီး သတ်မှတ်ထားတာ။ အဲ့လိုအနေအထားမှာ အပြင်ဈေးက ၂၈၀၀ ရှိနေပေမယ့် အခုသတ်မှတ်ဈေးက ၂၁၀၀ ဆိုတော့ ကျပ် ၁၀၀၀ လောက်ရှုံးနေပြီ။ ဘယ်လိုမျှ အဆင်မပြေဘူး။ ရောင်းရှုံး ဖြစ်နေပြီ” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

အကြမ်းဖက်စစ်ခေါင်းဆောင်ကတော့ ပြည်တွင်းမှာ အထိုက်အလျှောက် ရေနံထွက်ရှိပြီး တချို့ဒေသတွေမှာတော့ တွင်းတိမ်ရေနံတူးဖော်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတွေကို စနစ်တကျ ဖြစ်ဖို့လိုအပ်ကြောင်းနဲ့  ရေနံထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတွေကို တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိအောင် စနစ်တကျ ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုတယ်လို့  စစ်ကောင်စီ စီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီ အစည်းအဝေးမှာ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ စက်သုံးဆီတင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေး ကော်မတီက သြဂုတ် ၁၁ ရက်အတွက် ထုတ်ပြန်တဲ့ ရည်ညွှန်းလက်ကားဈေးနှုန်းမှာ ရန်ကုန်ဈေးကွက်အတွက် ၁ လီတာကို အောက်တိန်း(၉၂ အမျိုးအစား) ၂၁၄၀ ကျပ်၊ အောက်တိန်း(၉၅ အမျိုးအစား) ၂၂၁၀ ကျပ် သတ်မှတ်ထားပြီး မန္တလေးဈေးကွက်အတွက် ၂၁၈၅ ကျပ် နဲ့ ၂၂၆၀ ကျပ် သတ်မှတ်ပေးထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလကစလို့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေ ဆက်တိုက်တက်နေတာကြောင့် အရေးပေါ်အကူအညီလိုတဲ့ ပြည်သူတွေကို အပြည့်အဝ အကူအညီတွေ မပေးနိုင်တော့ဘူးလို့ ရန်ကုန်မြို့က ပရဟိတသမားတွေက ပြောပါတယ်။

ဇွန် ၁ ရက်မှာ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်တွေက ထုတ်ပြန်တဲ့ ဈေးနှုန်းအရ ရန်ကုန်ဈေးကွက်မှာ ၉၂ တလီတာကို လက်လီဈေး ငွေကျပ် ၂,၂၀၀ ကျော်၊ ၉၅ တလီတာကို ငွေကျပ် ၂,၃၅၀ ဝန်းကျင်၊ ပရီမီယံဒီဇယ် တလီတာကို ငွေကျပ် ၂,၃၅၀ ဝန်းကျင်၊ ရိုးရိုးဒီဇယ် တလီတာကို ငွေကျပ် ၂,၃၀၀ ကျော် ဈေးပေါက်နေပါတယ်။

ပိုက်ဆံပေးနိုင်ရင်တောင် စက်သုံးဆီကို လိုသလောက် ဝယ်လို့မရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်လာတဲ့အတွက် လူနာတင်ယာဉ်တွေ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေနဲ့ အကူအညီပေးနေတဲ့ ပရဟိတအသင်းတွေဟာ အရင်ကကူညီနိုင်ခဲ့တာထက် တဝက်လောက်လျော့နည်းပြီးတော့ပဲ ကူညီနိုင်တော့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့ခံ ပရဟိတအသင်း တာဝန်ရှိသူတဦးက “ရန်ကုန်မြို့က နာရေးကူညီတဲ့အသင်းတွေ၊ လူနာတင်ကားဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ အသင်းတွေ၊ စားသောက်ကုန်ပံ့ပိုးတဲ့ အသင်းတွေ အားလုံးမှာ ရန်ပုံငွေ တနေ့ထက်တနေ့ နည်းပါးလာတယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်း အဆမတန်တက်နေတာ၊ အလုပ်အကိုင်နဲ့ ပုံမှန်ဝင်ငွေ မရှိတော့တာတွေကြောင့် ပြည်သူတွေ ပိုကျပ်တည်းလာတာကို မြင်နေရပေမဲ့ အလှူရှင်တွေကိုယ်တိုင်လည်း လက်ပန်းကျလာတဲ့အတွက် အကူအညီတွေ လိုသလောက် မပေးနိုင်ဘူး။”လို့ ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့မှာ သပိတ်တွေကို စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း မြို့ပြပြောက်ကျားလူငယ်တွေက ဆိုင်ကယ်တွေကို အသုံးပြုပြီး တိုက်ခိုက်တာတွေ ရှိလာတဲ့အတွက် ဆိုင်ကယ်စီးခွင့်ကိုလည်း စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

အကျိုးဆက်အနေနဲ့ ဆိုင်ကယ် ကယ်ရီဆွဲပြီး အသက်မွေးနေတဲ့သူတွေအတွက် ဝင်ငွေရလမ်း ရပ်တန့်သွားပြီး အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

စက်သုံးဆီဈေး တက်လာချိန်မှာ မှောင်ခိုသဘောနဲ့ ကယ်ရီဆွဲနေတဲ့သူတွေ၊ အငှားယာဉ်မောင်းတွေဟာ ဘယ်လိုမှ အလုပ်လုပ်လို့ မရတော့တဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။

လျှပ်စစ်မီးပုံမှန်မရတာ စက်သုံးဆီဈေး တက်တာတွေကြောင့် တနိုင်တပိုင် အသေးစားနဲ့ အလတ်စား လုပ်ငန်းတွေလည်း ရပ်ဆိုင်းနေပြီး အဲ့ဒီလုပ်ငန်းတွေကို မှီခိုနေရတဲ့ အခြေခံပြည်သူတွေဟာလည်း စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းနေပါတယ်။

ပြည်တွင်းမှာ စက်သုံးဆီပြတ်လပ်မှု မရှိစေရေးနဲ့ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှန်ကန်စေရေး ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသိုလှောင် ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီက ဆိုထားပေမဲ့ လတ်တလော ဈေးကွက်အတွင်းမှာတော့ စက်သုံးဆီတွေ ဝယ်ရခက်ပြီး ဈေးတွေ ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေပါတယ်။