ဆိုမာလီယာနိုင်ငံဟာ ရာသီဥတုပြဿနာရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုကို ခံစားနေရပြီး ဘာမှလုပ်ကိုင်ဖန်တီးလို့ မရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်  အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က ဧပြီလ ၁၂ ရက်မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

မနှစ်က လူပေါင်း ၄၃,၀၀၀ လောက် သေဆုံးခဲ့တဲ့ မိုးခေါင်မှုကြောင့် နိုင်ငံဟာ အငတ်ဘေး ကျရောက်စေဖို့ အန္တရာယ်ရှိနေကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ 

ဂူတာရက်စ်ဟာ မိုးခေါင်ရေရှားမှုကြောင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေနဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါအဖွဲ့ အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့နဲ့ အစိုးရတပ်ဖွဲ့တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်သူတွေ အတွက် နေရာစီစဉ်ပေးထားတဲ့ ဆိုမာလီယာ အနောက်တောင်ပိုင်းက ဘိုင်ဒိုအာရှိစခန်းတစ်ခုကို သွားရောက်ပြီးနောက်မှာ  နိုင်ငံ့လူဦးရေ ထက်ဝက်နီးပါး ရှိတဲ့ ဆိုမာလီ ၈ ဒသမ ၃ သန်းလောက်ဟာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ အရေးပေါ် လိုအပ်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။ 

မိုးခေါင်ရေရှားမှုကြောင့် ဆိုမာလီလူမျိုး ၁ ဒသမ ၄ သန်း အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရပြီး အဲ့ဒီထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးငယ်တွေက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက် ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

၅ နှစ် ဆက်တိုက် မိုးမကောင်းခဲ့ပဲ အခုနှစ် နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်တဲ့ အကူအညီ ၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံရဲ့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ရရှိတယ် လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

စားနပ်ရိက္ခာအကျပ်အတည်းရဲ့ ပြင်းထန်မှုကို ဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် ကမ္ဘာ့စံနှုန်းကို သတ်မှတ်ပေးတဲ့ (IPC) အဖွဲ့ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလတုန်းက အငတ်ဘေးကို ယာယီ ရှောင်လွှဲနိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပေမယ့် အခြေအနေက ပိုပြီးဆိုးရွားလာကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

အရှေ့အာဖရိကရဲ့နေရာ အတော်များများမှာ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အတွင်း အဆိုးရွားဆုံး မိုးခေါင်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရင်ဆိုင်နေကြရတာကြောင့် ကင်ညာနိုင်ငံမှာ ဆင်မျိုးဆက်တဆက် သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း ကမ္ဘာ့တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ (WWF) က ပြောပါတယ်။

ရေဓာတ်ခန်းခြောက်နေတဲ့ ဆင်ငယ်တွေနဲ့ အရွယ်ရောက်ဆင်တွေဟာ မတ်တပ်ရပ်ဖို့ကို ရုန်းကန်ခဲ့ရကြောင်း WWF မှ ဗီဒီယိုဖိုင်ကို မျှဝေထားပါတယ်။ 

မိုးခေါင်မှုကြောင့် ဖေဖော်ဝါရီမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ဆင်ကောင်ရေ ၂၀၅ ကောင်နဲ့ တခြား တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် အများအပြား သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ကင်ညာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီး ပန်နီနာ မာလွန်ဇာ က နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

မိုးခေါင်ရေရှားမှုကြောင့် တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ လူမှုအသိုက်အဝန်းတွေကို ထိခိုက်စေခဲ့ကြောင်း WWF ရဲ့ ကင်ညာ ဆင် ပရိုဂရမ်ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဆမ်ဆွန် လန်ဂျာ က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

နောက်ဆုံးမှာ ဒေသတွင်းမှာ မိုးရွာသွန်းမှု အကြိမ်ရေ များလာပေမယ့် လာမယ့်လတွေအတွင်း နိုင်ငံအများစုအတွက် ပျမ်းမျှမိုးရေချိန်အောက်ပဲ ရှိမယ်လို့ ကင်ညာမိုးလေဝသဌာနက ခန့်မှန်းထားပြီး ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ဘဝတွေကို ခြိမ်းခြောက်မှုက မပြီးဆုံးသေးမှာကို စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးပွားနေရပါတယ်။ 

ကင်ညာရှိ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေ သေဆုံးမှုသတင်းဟာ ကုလသမဂ္ဂရာသီဥတုညီလာခံ COP27 မစတင်မီ ရက်ပိုင်းအလိုမှာ ထွက်ပေါ်လာတာပါ။ 

ခရီးသွားလာရေး ဝန်ကြီးဌာနကတော့ ထိခိုက်လွယ်တဲ့ တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်အုပ်စုတွေကို ရေ၊ ဆားလျက် စားကျက်မြေနဲ့  အစားအစာတွေ ပံ့ပိုးပေးဖို့ ထောက်ခံထားပြီး စောင့်ကြည့်တာနဲ့ ဒေတာစုဆောင်းတာတွေ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။