ဥရောပသမဂ္ဂ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးတွေဟာ ခရိုအေးရှားနိုင်ငံကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်အစမှာ ယူရိုငွေကြေးသုံးမယ့်နိုင်ငံ ၂၀ မြောက်နိုင်ငံအဖြစ် ဇူလိုင် ၁၂ ရက်မှာ တရားဝင် အတည်ပြု လိုက်ပါတယ်။

ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) အဖွဲ့ဝင် ၂၇ နိုင်ငံပါတဲ့ ဥရောပကောင်စီက ၂၀၁၃ ခုနှစ်တည်းက ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်နေတဲ့ ခရိုအေးရှားကို ယူရိုဇုန်ဝင်ခွင့်ပြုဖို့ လိုအပ်ချက် ဥပဒေ ၃ ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

အက်ဥပဒေတရပ်ထဲမှာ ငွေလဲလှယ်နှုန်းကို တယူရိုအတွက် ခရိုအေးရှားငွေ ကူနာ ၇ ဒသမ ၅၃၄၅၀ အဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ခုချိန်မှာ ခရိုအေးရှားဟာ ငွေကြေးလဲလှယ်မှုအတွက် လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ အချိန်နည်းနည်း ရှိနေပါပြီ။

ယူရိုငွေကို လက်ခံကျင့်သုံးဖို့ ခရိုအေးရှားဟာ စျေးနှုန်းနဲ့ ငွေလဲနှုန်း တည်ငြိမ်မှုဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေကို ဖြည့်ဆည်းရမှာဖြစ်သလို ကောင်းမွန်တဲ့ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေနဲ့ သင့်တင့်တဲ့ ရေရှည်အတိုးနှုန်းတွေကို အီးယူစံနှုန်းတွေနဲ့ တိုင်းတာ သတ်မှတ်ရမှာပါ။

ငွေပေးချေမှုလမ်းကြောင်းတွေ ဟန်ချက်ညီမှု၊ လုပ်အားနဲ့ ငွေကြေးဈေးကွက်တွေ ပေါင်းစပ်မှု အပါအဝင် ယူရိုဇုန်နဲ့ ခရိုအေးရှားရဲ့ စီးပွားရေးပေါင်းစပ်မှုတွေကိုလည်း ဥရောပကော်မရှင်က စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။

ခရိုအေးရှားဥပဒေက ဥရောပဗဟိုဘဏ်ကို အုပ်ချုပ်တဲ့ အီးယူရဲ့ ဥပဒေတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှုရှိမရှိ စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။

ဥရောပအရှေ့တောင်ပိုင်းက ခရိုအေးရှားနိုင်ငံဟာ ဖက်ဒရယ်ယူဂိုဆလားဗီးယားကနေ ၁၉၉၁ ခုနှစ်ကတည်းက လွတ်လပ်ရေးရခဲ့တာပါ။

ယူဂိုဆလပ်သမ္မတနိုင်ငံနဲ့ အခု အီးယူအဖွဲ့ဝင်ဟောင်းဖြစ်တဲ့ အိမ်နီးချင်း စလိုဗေးနီးယား နိုင်ငံတွေဟာ ယူရိုငွေကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။

ယူရိုငွေကို လက်ခံကျင့်သုံးတာဟာ အပြိုင်အဆိုင်တရပ် မဟုတ်ပေမဲ့ တာဝန်သိတဲ့ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ချက်တရပ်ပဲလို့ ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ လက်ရှိ ခြောက်လ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေတဲ့ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဇဘစ်ညက် စတန်နူရာက ပြောခဲ့ပါတယ်။

နော်ဝေနိုင်ငံက ယူကရိန်းအတွက် ယူရိုငွေ သန်း ၁ ထောင် (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ဒသမ ၀၄ ဘီလီယံ) အကူအညီပေးသွားမယ်လို့ နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်က ယူကရိန်း သမ္မတ ဇလန်းစကီးနဲ့ ပူးတွဲပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ကြေညာပါတယ်။ 

နော်ဝေက ထောက်ပံ့မယ့် အကူအညီတွေဟာ ယူကရိန်းပြည်သူတွေ လိုအပ်တဲ့ နေရာမှာ အသုံးပြုဖို့၊ မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ရည်ရွယ်တယ်လို့ နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ် ယိုးနက် ဂါး စတိုးရားက ပြောပါတယ်။ 

ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ပြီး၊ ဥရောပကို ပို့လွှတ်နေတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေကို ဖြတ်တောက်လိုက်ကတည်းက နော်ဝေနိုင်ငံက ဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီတွေဟာ ဓာတ်ငွေ့ကို အများဆုံး ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့နှုန်းနဲ့ ထုတ်လုပ်နေတယ်လို့လည်း နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်က ပြောပါတယ်။ 

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇလန်းစကီးက အခုနောက်ပိုင်း ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် နိုင်ငံတကာရဲ့ အာရုံစိုက်မှုလျော့ကျနေတဲ့အကြောင်း၊ ဒီစစ်ပွဲဟာ တခြား တိုက်ကြီးတွေကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

“အာဖရိကမှာ အငတ်ဘေး ကြုံနိုင်သလို၊ အာရှနိုင်ငံတချို့လည်း ကြုံရနိုင်တယ်။ ဒီ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ယူကရိန်းနဲ့ ရုရှားကြားမှာ ကြားနေမလုပ်ဘဲ၊ ယူကရိန်းဘက်ကနေ ရပ်တည်ပေးဖို့က အရေးကြီးတယ်။” 

အိုဒက်ဆာ ဒေသထဲမှာ ရုရှားက ဒုံးကျည်နဲ့ ပစ်လို့ လူ ၂၁ ယောက်သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ကိစ္စကိုလည်း ယူကရိန်း သမ္မတက အခုလို ပြောပါတယ်။ 

“ရုရှားရဲ့ ရော့ကတ် ဒုံးကျည်က ဟိုက်ပါ ဆိုနစ် အမျိုးအစား ပဲ့ထိန်း ဒုံးကျည်တွေပါ။ အိုဒက်ဆာ ဒေသမှာရှိတဲ့ လူနေတိုက်ခန်းနဲ့ ရွာတရွာအပေါ် ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီလို Kh-22 ရော့ကတ် ဒုံးကျည် ဆိုတာဟာ အကြီးစား စစ်သင်္ဘောတွေ၊ လေယာဉ်တင် သင်္ဘောတွေကိုပစ်ဖို့ ဒီဇိုင်းလုပ်ထားတဲ့ လက်နက်အမျိုးအစားပါ။” 

အိုဒက်ဆာဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကတော့ ဆိုဗီယက်ခေတ် မစ်ဇိုင်း ဒုံးကျည်ဟာ ပင်လယ်နက်ဘက်ကနေ ပစ်လိုက်တာလို့ ပြောပါတယ်။ ရုရှားကတော့ အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်တာ မရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပါတယ်။ 

ကရင်မလင် ပြောခွင့်ရသူ ဒမီထရီ ပက်စကော့က “သမ္မတရဲ့ စကားကိုပဲ ထပ်ပြီး ပြောရရင် ရုရှားစစ်တပ်ဟာ အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ယူကရိန်းကတော့ ရုရှားစစ်တပ်ဟာ ဒီရက်ပိုင်းတွေအတွင်း အဝေးပစ် လောင်ချာတွေနဲ့ အရပ်သားတွေကို ဆက်တိုက်တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဒါဟာ စစ်ရာဝတ်မှု မြောက်တယ်လို့ ယူကရိန်းဘက်က ပြောနေပေမယ့် ရုရှားဘက်ကတော့ စစ်ရေး ပစ်မှတ်တွေကိုပဲ တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့ ခုခံ ပြောဆိုနေပါတယ်။