အာရတ်စော်ဘွားများနိုင်ငံ (ယူအေအီး) ရဲ့ သမ္မတသစ်အဖြစ် မိုဟာမက် ဘင်ဇာရိ အယ် နာယံကို မေ ၁၄ ရက်နေ့မှာ တရားဝင် ခန့်အပ်လိုက်ပါတယ်။
MbZ လို့ အတိုကောက် ခေါ်ကြတဲ့ မိုဟာမက်ဟာ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့ အစ်ကို သမ္မတ ခါလီဖာ ကိုယ်စား အာရတ်စော်ဘွားများနိုင်ငံကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အုပ်ချုပ်လာခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
မေ ၁၄ ရက်နေ့က သမ္မတ ခါလီဖာ ကွယ်လွန်သွားကြောင်း အတည်ပြုပြီး နောက်တရက်မှာပဲ နိုင်ငံတော်ကောင်စီက သူကို သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်လိုက်တာပါ။
ကွယ်လွန်သွားတဲ့ သမ္မတ ခါလီဖာဟာ အနောက်ကမ္ဘာနဲ့ နီးစပ်သူ၊ နိုင်ငံကို ခေတ်မီအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသူပါ။ အထူးသဖြင့် သူဟာ ပင်လယ်ကွေ့ အာရတ် နိုင်ငံကို အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနဲ့ မဟာမိတ်တွေနဲ့ နီးနီးစပ်စပ်ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ အဖြစ် သိကြပါတယ်။
၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ လေဖြတ်ဝေဒနာ ခံစားရပြီး တာဝန်အရပ်ရပ်ကို အဖေတူ အမေကွဲ ညီအစ်ကို MbZ ကို လွှဲအပ်ထားတာ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆော်ဒီရဲ့ အာဏာပိုင် လူသန်ကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ကြတဲ့ MbZ ဟာ အခုတော့ နိုင်ငံရဲ့တရားဝင် သမ္မတ ဖြစ်လာပြီဖြစ်လို့ ရေနံကြွယ်ဝပြီး ဒေသတွင်း သြဇာကြီးတဲ့ နိုင်ငံကို အာဏာအပြည့်နဲ့ အုပ်ချုပ်နိုင်ပြီးလည်း ဖြစ်သလို၊ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသက မဟာမိတ်တွေရဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမေရိကန် သဘောထား ကွဲလွဲမှုတွေကိုလည်း ဆက်ပြီး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရဖို့ ရှိနေပါတယ်။
အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု ယူအေအီးနိုင်ငံထဲက နေရာတွေကို ပိုပြီး ပစ်မှတ်ထားနိုင်တယ်လို့ ယီမင်နိုင်ငံအခြေစိုက် ဟူသီတပ်ဖွဲ့က ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်မှာ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၅ စင်းနဲ့ ဒရုန်းယာဉ်အတော်များများကို သုံးပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်အပြီးမှာ ဟူသီတွေက ခုလို ပြောလိုက်တာပါ။
ယူအေအီးနိုင်ငံထဲက အထိမခံနိုင်တဲ့ ပစ်မှတ်တွေ၊ အဘူဒါဘီမြို့မူစတာဖှာ ဒေသထဲက ရေနံချက် စက်ရုံတရုံ၊ အဘူဒါဘီနဲ့ ဒူဘိုင်းက လေဆိပ်တွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဒုံးကျည်တွေ ဒရုန်းယာဉ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ အီရန်နဲ့ မဟာမိတ် ဟူသီတပ်ရဲ့ ပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။
ဟူသီတွေ တိုက်ခိုက်တာကြောင့် အဘူဒါဘီလေဆိပ်နားမှာ မီးလောင်ပြီး မူစတာဖှာဒေသထဲက လူ ၃ ယောက် သေဆုံးခဲ့သလို လောင်စာတင်ယာဉ်တွေ ပေါက်ကွဲခဲ့ကြောင်း၊ ပြန်တုံ့ပြန်ဖို့ ယူအေအီးမှာ အခွင့်အရေးရှိတယ်လို့ ယူအေအီးအစိုးရက ပြောထားပါတယ်။
ယူအေအီးမြေပေါ်က အရပ်သားတွေကို ဟူသီတွေက အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်တာ ပြစ်တင်ရှုတ်ချကြောင်း၊ အပြစ်မပေးဘဲ နေမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ယူအေအီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ကွေ့ အာရပ်ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ ယူအေအီးဟာ ယီမင်နိုင်ငံထဲက ရေနံထုတ်လုပ်ရာ ရှာဘွာနဲ့ မာရစ်ဘ်ဒေသတွေထဲမှာ ဟူသီတွေကို တိုက်ခိုက်မယ့် ယီမင်တပ်တွေကို လက်နပ်တပ်ဆင်ပြီး သင်တန်းပေးနေတာပါ။
အီရန်နဲ့ မဟာမိတ်ဟူသီတွေနဲ့ အာရပ်ညွန့်ပေါင်းတပ်တို့ဟာ ယီမင်နိုင်ငံအတွင်း စစ်ဖြစ်နေပါတယ်။
အာရပ်ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံထဲကိုလည်း ဟူသီတွေက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး ဒုံးကျည်တွေ ဒရုန်းယာဉ်တွေနဲ့ မကြာခဏ တိုက်ခိုက်နေတာပါ။ ဒါပေမဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်တာကတော့ နည်းတယ်လို့ ရိုက်တာ သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။