ပီရူးရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်တွေဟာ ဧပြီ ၂၄ ရက်က ခေတ်မီမြို့တော်ရဲ့ ဆင်ခြေဖုံးမှာ သက်တမ်း နှစ် ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ ယူဆရတဲ့ မံမီကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အင်ကာခေတ်မတိုင်မီ နောက်ဆုံးတွေ့ရှိမှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
မံမီဟာ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်လို့ ယူဆရပြီး အရေပြားတွေ၊ ဆံပင်တွေကို ကြိုးတွေ ကြွေထည်တွေနဲ့ အလောင်းကို စည်းနှောင်ထားပါတယ်။
မံမီဟာ နှစ်ပေါင်း ၁,၁၀၀ ဒါမှမဟုတ် ၁,၂၀၀ သက်တမ်းရှိပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ ထိန်းသိမ်းမှု အခြေအနေမှာ တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ ကာဂျာမာကွီလာ သုတေသနပရောဂျက်ရဲ့ တာဝန်ခံ ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင် ရိုမီရာ ဟူးရုမန်းက ပြောပါတယ်။
ကာဂျာမာကွီလာရဲ့ ပထမဆုံးမံမီကို တွေ့ရှိတဲ့နေရာက မီတာ ၂၀၀ (ကိုက် ၂၂၀) ခန့်အကွာမှာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ မနှစ်က အနီးအနားမှာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ တခြားမံမီကို ရည်ညွှန်းပြီး ဟူးရုမန်းက ရှင်းပြပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀၀ ကနေ ၁,၂၀၀ ခန့်က ယဇ်ပူဇော်ခံရတဲ့ ကလေး ၈ ဦးနဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ၁၂ ဦးရဲ့ အကြွင်းအကျန်တွေကိုလည်း သုတေသနပြုရာနေရာမှာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။
ကာဂျာမာကွီလာဟာ ပိရမစ်လေးခုရဲ့ အပျက်အစီးတွေနဲ့ ဝင်္ကပါလိုမျိုး နံရံတွေနဲ့ တခြားတည်ဆောက်မှုတွေ ပါဝင်ပြီး ပီရူးမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံး ရွှံ့အုတ်မြို့တော် ဖြစ်ပါတယ်။
မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ယူကာတန်ပြည်နယ်ရှိ အောက်ရှင်တွခ် ရှေးဟောင်းသုတေသန လုပ်ကွက်မှာ လူအရွယ်အစားရှိတဲ့ ရှေးဟောင်းရုပ်တုတခု ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်တွေက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က အသိပေးကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီရုပ်တုဟာ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ပူဇော်ထားတဲ့ စစ်သည်တော်တဦး ဖြစ်ပုံရတယ်လို့ ယူဆထားပါတယ်။
မက္ကဆီကို အမျိုးသား ရှေးဟောင်းသုတေသနနဲ့ သမိုင်းကြောင်းဆိုင်ရာ အင်စတီကျု (INAH) ရဲ့ ပညာရှင်တွေက ဒီထုံးကျောက်ရုပ်တုဟာ ၁ ဒသမ ၆၈ မီတာရှိပြီး အမျိုးသားတဦးပုံစံဖြစ်သလို ရိုးရာပွဲအခမ်းအနားမှာ ပူဇော်ခံထားရတဲ့ အကျဉ်းသားတဦး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်ထားတာပါ။
အောက်ရှင်တွခ်ရဲ့ ပရောဂျက်ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ လူးဝစ်ပန်တော့ဂျာကတော့ ဒီရုပ်တုဟာ မာယာခေတ်က လူတွေနဲ့ အယူအဆတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သက်ဆိုင်တဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကို ကိုယ်စားပြုပေးနိုင်တဲ့ပုံ ပေါ်လွင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်တွေဟာ ပြန်လည်မွမ်းမံထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အဆောက်အအုံတွေထဲက တခုမှာ ဒီရှေးဟောင်းရုပ်တုကို တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီအဆောက်အအုံရဲ့ နံရံနဲ့ လှေကားထစ်တွေမှာလည်း ရုပ်ပုံထွင်းထုထားတာတွေ၊ စာကမ္ပည်း ရေးထိုးထားတွေကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။
