လက်ဘနွန်နိုင်ငံမှာ နှစ်နဲ့ချီပြီး ငွေထုတ်ယူရာမှာ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ယိုယွင်းလာနေတဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေတွေကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်က ဆန္ဒပြသူ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာဟာ ဘေရွတ်ရပ်ကွက်ရှိ ဘဏ်တွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး လမ်းတွေကိုလည်း ပိတ်ဆို့ခဲ့ကြပါတယ်။

ဘာဒါရိုရပ်ကွက်ရှိ ဘဏ်တခုမှာ မီးလောင်ကျွမ်းနေလို့ မီးသတ်သမားတွေက ရေဖျန်းပက် မီးငြှိမ်းသတ်နေချိန်မှာ အဓိကရုဏ်းနှိမ်နင်းရေး ရဲတွေကလည်း အနီးအနားမှာ ဒိုင်းတွေနဲ့ ရပ်စောင့်နေကြတာပါ။

လက်ဘနွန်သုံး ပေါင်ငွေဟာ ကြာသပတေးနေ့က အနိမ့်ဆုံးစံချိန်သစ်ကို ရောက်ရှိသွားချိန်မှာ ဘဏ် ၆ ခုထက်မနည်း ပစ်မှတ်ထားခံခဲ့ရကြောင်း ဘဏ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍထဲမှာ ငွေတွေပိတ်မိနေတဲ့ အပ်နှံသူတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ လော်ဘီအဖွဲ့ Depositors Outcry ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတဦးက ဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက်က အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာကို ပေါင် ၇၀၀၀၀ ကနေ ကြာသပတေးနေ့မှာတော့ လက်ထဲမှာပဲ ပေါင် ၈၀၀၀၀ အထိ တန်ဖိုးကျဆင်းသွားခဲ့တာပါ။

အကျပ်အတည်းကို စီမံခန့်ခွဲဖို့ ရုန်းကန်နေရတဲ့ လက်ဘနွန်ဗဟိုဘဏ်ကလည်း ဘာကြောင့် ပေါင်ငွေတန်ဖိုးကျရလဲ၊ ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ ဘာလုပ်မလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေအပေါ် မှတ်ချက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုမှုကို မတုံ့ပြန်ခဲ့ပါဘူး။ လက်ဘနွန်ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးက နိုင်ငံတွင်း ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေတွေကို ကုစားဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်ကစတင်ပြီး လက်ဘနွန်ဘဏ်တွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ လက်ဘနွန်ပေါင်ငွေ ထုတ်ယူခြင်းအပေါ် ဥပဒေနဲ့ လုံးဝမညီတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာကြောင့် ငွေအပ်နှံထားသူတွေဟာ သူတို့ငွေတွေကို ပြန်ထုတ်ယူဖို့ မကြာခဏဆိုသလို အတင်းအဓမ္မ တောင်းဆိုရတာနဲ့ တရားစွဲဆိုမှုတွေ လုပ်နေရတာပါ။

၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍ ပြိုကျပြီးနောက်မှာ လက်ဘနွန်ပေါင်ငွေ တန်ဖိုးလည်း ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။

လက်ဘနွန်ဟာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလက နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ရဲ့ ထောက်ပံ့ငွေ ရရှိရေးအတွက် ပထမဆုံးအဆင့်တခုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပေမဲ့ ၁ နှစ်နီးပါးကြာပြီးနောက်မှာတော့ အပြီးသတ်ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေလုပ်ဆောင်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ်ယာအာလာပစ် ဦးဆောင်တဲ့ အစ္စရေးအစိုးရဟာ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က  အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး ခေါ်ယူပြီးနောက်မှာ အမေရိကန် ကြားဝင်အကျိုးဆောင်ပေးတဲ့ လက်ဘနွန်နဲ့ ရေကြောင်းနယ်နိမိတ်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

မနက်ပိုင်းတုန်းက လက်ဘနွန်သမ္မတ မိုက်ကယ်အွန်းဟာ အထင်ကရ အမေရိကန် အကျိုးဆောင်တဲ့ သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုပေးတဲ့ စာတစောင်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့ အစ္စရေးအစိုးရအတွက် ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတခုပါလို့ ဝန်ကြီးချုပ် လာပစ်က ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးနိုင်ငံဟာ လုံခြုံရေး၊ စီးပွားရေး၊ သံတမန်ရေးနဲ့ စွမ်းအင်တို့မှာ အောင်နိုင်ခဲ့ပြီလို့လည်း ပြောပါတယ်။

ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်မှာ စွမ်းအင်ရှာဖွေရေးအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးထားပြီး အစ္စရေးနဲ့ အီရန် ကျောထောက်နောက်ခံပြု လက်ဘနွန်အဖွဲ့ ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့ကြား ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ ပဋိပက္ခတွေရဲ့ အရင်းအမြစ်တခုကို ဖယ်ရှားပေးတဲ့အပြင် လက်ဘနွန်ရဲ့ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကို သက်သာစေနိုင်တယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

သမိုင်းဝင်အောင်မြင်မှုအဖြစ် ပါတီသုံးခုလုံးက ချီးကျူးခဲ့ကြတဲ့ ဒီသဘောတူညီချက်ကို အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်က ဂျေရုဆလင်မှာ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအပြီး သီးခြားစီ လက်မှတ်ရေးထိုးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။