ဆူဒန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်သူ အာဒယ်လ်လာ ဟမ်းဒေါ့က နိုင်ငံရဲ့ စစ်တပ်နဲ့ စင်ပြိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ အလျင်အမြန်ကူညီပေးရေးတပ်ဖွဲ့ (RSF)တို့ အကြား ချက်ချင်းအပစ်အခတ်ရပ်စဲကာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်လည်ပြုလုပ်ဖို့တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒီစစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း ကုလသမဂ္ဂဝန်ထမ်း ၃ ဦး အပါအဝင် အနည်းဆုံး အရပ်သား ၉၇ ဦးအထိ သေဆုံးခဲ့ရပြီးပါပြီ။
ဟမ်းဒေါ့က “အနည်းဆုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ လိုအပ်သလို ဆေးဝါး၊ ကုသမှုနဲ့ အစားအသောက်တွေအပေါ် အရပ်သားပြည်သူတွေ လက်လှမ်းမီနိုင်ဖို့အတွက် လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စင်္ကြံတစ်ခု ထူထောင် ပေးရမယ်”လို့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောသွားတာပါ။
ဆူဒန်နိုင်ငံရဲ့ အသွင်းကူးပြောင်းဆိုင်ရာအာဏာပိုင်ကောင်စီအကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အာဒယ်ဖတ်တာအယ်လ်ဘူရဟန်အပေါ် သစ္စာခံတဲ့စစ်တပ်နဲ့ ဟီမီဒီလို့ လူသိများတဲ့ ကောင်စီရဲ့ လက်ထောက်အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဟာမတ်ဟမ်ဒန်ဒါဂါလို ဦးဆောင်ရာ အလျင်အမြန်ကူညီပေးရေး တပ်ဖွဲ့ (RSF)တို့အကြား ဧပြီလ၁၅ ရက်က စလို့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။
၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ စစ်ပြန်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ အစ္စလာမ္မစ်အာဏာရှင် အိုမာဟက်ဆန်အယ်လ်ဘာရှီးကို ရာထူးကနေ ဖြုတ်ချနိုင်ရေးအတွက် နှစ်ဖက်တပ်တွေ ပူးပေါင်းခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ် အဖြစ် ဒီလို စစ်ရေးပဋိပက္ခပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အရပ်သားအုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အသွင်ကူးပြောင်းမှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် (RSF) တပ်ဖွဲ့က စစ်တပ်ကို ပူးပေါင်းလာချိန်မှာတော့ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ စတင်လာခဲ့ပါတယ်။
ဟမ်းဒေါ့ကတော့ ပြည်ပကြားဝင်စွက်ဖက်မှုကို ငြင်းဆန်ပြီး ဒီလို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်စုကွဲမှု အတွင်း နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအပေါ် အားပေးထောက်ခံကြဖို့ ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်းက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ မဖြစ်တော့ဘဲ ရပ်တန့်နေတာဟာ သဘောတူညီချက်တစုံတရာ ရယူထားတာမဟုတ်ဘဲ Gentleman Agreement နှစ်ဘက်နားလည်မှုနဲ့ပဲ ရပ်စဲထားတာဖြစ်တယ်လို့ အေအေအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
မတ် ၅ ရက်နေ့က အွန်လိုင်းကနေ ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ရက္ခိုင့်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်/ရက္ခိုင့်တပ်တော် ပြောခွင့်ရသူ ခိုင်သုခက ပြောကြားတာဖြစ်ပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ဒီအခု SCC နဲ့ ကျနော်တို့ကြားမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားတာဟာ တစ်ခု သဘောတူညီချက်မှလည်း လက်မှတ်ထိုးပြီးတော့ ရပ်စဲထားတာ မရှိပါဘူး၊ ကျနော်တို့ဟာ Gentleman agreement နှစ်ဘက်နားလည်မှုနဲ့ပဲ ရပ်စဲထားတာဖြစ်ပါတယ်၊ အခုအကျဥ်းသား လွှတ်ပေးရေးကိစ္စတွေ၊ အဲဒီလိုဟာတွေကို လုပ်ပေးနေတာက ကျနော်တို့ရဲ့ ကြားခံလူတွေကတဆင့် အဲဒီလို ပြောဆိုလုပ်ဆောင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ခြုံပြီးပြောမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ကြားမှာ concrete သဘောတူညီချက် တစ်ခုမှလည်း မရှိဘူးလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ပြီးရင် မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ကတော့ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း အမြဲတမ်း မျက်ခြည်မပြတ်စောင့်ကြည့်နေတယ် ဆိုတာကို ပြောလိုပါတယ်၊ ပြီးရင် ကျနော်တို့က လိုအပ်ရင်လိုအပ်သလို ဘယ်အခြေအနေမှာမဆို အမြဲတမ်းအဆင်သင့်ဖြစ်အောင်လို့ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်နေတာ ရှိပါတယ်” လို့ ခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ)တို့ကြား အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရလက်ထက်က တိုက်ပွဲတွေ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပေမဲ့ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် တိုက်ပွဲတွေ ရပ်သွားသလို ရခိုင်အမျိုးသားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေလည်း မရှိသလောက် ရပ်တန့်သွားပါတယ်။
ရခိုင်မှာ လက်ရှိအချိန် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာမရှိတော့ပေမဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ မြို့နယ်တချို့မှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားသွားလာတာတွေ ရှိနေသလို မြို့ပေါ်တွေမှာလည်း မကြာခဏ ဧည့်စာရင်းစစ်တာ၊ စစ်ကားတွေနဲ့ လှည့်လည်နေတဲ့အတွက် ပြည်သူတွေမှာ စိုးရိမ်ထိတ်လန့် နေကြပါတယ်။
