လေးပွင့်ဆိုင် လုံခြုံရေးဆွေးနွေးပွဲ (Quad) ရဲ့ နိုင်ငံလေးခုက ခေါင်းဆောင်တွေ ဂျပန်နိုင်ငံ မြို့တော်တိုကျိုမှာ လူချင်းတွေ့ဆုံ ကျင်းပနေတဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လူထုဆန္ဒပြပွဲ မေ ၂၄ ရက်က ဆက်လက် ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်ရဲ့ ခရီးစဉ်နဲ့ အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယနဲ့ သြစတြေးလျတို့ ပါဝင်တဲ့ Quad အဖွဲ့ရဲ့ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကိုပါ ဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ဂျပန်နိုင်ငံတဝန်းက ရာနဲ့ချီတဲ့လူတွေဟာ တိုကျိုမြို့ရဲ့ လမ်းမတွေပေါ်ထွက်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီအစည်းအဝေးဟာ အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသမှာ တရုတ်ကို သီးခြားခွဲထုတ်မယ့် ဝါရှင်တန်ရဲ့ကြိုးပမ်းမှု တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မြင်တွေ့ရတာကြောင့် ဆန္ဒပြကြတာပါ။

Quad နိုင်ငံ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်တွေဟာ လူချင်းတွေ့ဆုံ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအပြီး မေ ၂၄ ရက်မှာ ပူးတွဲကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကာ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အင်အားသုံးခြင်းအစား အငြင်းပွားမှုများကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရာမှာ ပံ့ပိုးပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကတော့ အတွင်းစည်းထဲက စစ်ပွဲအတွက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး လုပ်နေတာလို့ ယူဆကြတာပါ။

ဂျပန်ဟာ စစ်ပွဲတွေစတင်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ အမေရိကန်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ သူ့ရဲ့ကတိကို လိုက်နာဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်း ဂျပန်ပြည်သူတချို့က ‌မှတ်ချက်ချပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတချို့ကတော့ အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ Quad အဖွဲ့ဟာ အမေရိကန်ရဲ့ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင် ဦးဆောင်မှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့ လက်နက်တခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်ရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။

"နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းမှာ စီးပွားရေးနဲ့ စစ်ရေးအရ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှု အမျိုးမျိုးကို ပြင်းထန်လာစေမယ့် သီးသန့်ကလပ် အဖွဲ့လေးတွေ ဖွဲ့နေတဲ့ လမ်းကြောင်းတခု ပေါ်နေပါတယ်။ ဒီလိုအပြုအမူတွေကို ရပ်တန့်ပြီးတော့ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကောင်းစေချင်တယ်။ စစ်ပွဲတွေဖြစ်အောင် ရန်စတဲ့ လုပ်ရပ်မှန်သမျှကို ဆန့်ကျင်ပါတယ်" လို့ ဆန္ဒပြသူတဦးက ပြောပါတယ်။

"ဂျပန်နိုင်ငံဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးမှာ ဂျပန်က စစ်ပွဲတွေ မစတင်တော့ဘဲ ငြိမ်းချမ်းတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်လာမယ်လို့ ကတိပြုခဲ့ပေမဲ့လည်း ကတိကဝတ်တွေကို အဆက်မပြတ် ဖောက်ဖျက်နေတယ်" လို့ နောက်ထပ် ဆန္ဒပြသူတဦးက ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတဦးကလည်း "အမေရိကန်က ကမ္ဘာကို အုပ်စိုးဖို့နဲ့ သူ့ရဲ့ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိန်းထားဖို့ ရည်ရွယ်ပြီးတော့ 'Quad' အဖွဲ့ကို ဟန်ပြလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပြီးတော့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြှင့်တင်တာ မဟုတ်ပဲ စစ်ပွဲတွေဆင်နွှဲဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ စစ်တပ်ကို ချထားတာ" လို့ ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူ နောက်တဦးက "သူတို့ဟာ တကယ့်ကို ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်လို့ ဆိုရင် ဒီ 'Quad' ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ချက်ချင်း ဖြုတ်ချသင့်တယ်၊ အခု အမေရိကန်က နေတိုးရဲ့ အရှေ့ဘက်ကို ချဲ့ထွင်ဖို့ တွန်းအားပေးနေတာဖြစ်တယ်၊ ဒီလိုလုပ်နေတာတွေကို ရပ်တန့်စေချင်တယ်၊ ဒါဟာ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းဖို့ အရေးကြီးတယ်" လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

မအလ အာဏာသိမ်းလိုက်တယ်လည်း ဆိုရော အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ QUAD ကွာ့ဒ် ဆိုတဲ့အဖွဲ့က အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲမှာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေ လုပ်လာပါလေရော။ ကွာ့ဒ်မှာ အမေရိကန်က ဆရာကြီး၊ ဩဇီ၊ အိန္ဒိယနဲ့ ဂျပန်တို့က တရုတ်ရန်ကို တားဆီးဖို့ဆိုပြီး အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမှာ ခါးတောင်းကျိုက်ပြီး စစ်ရေးပြတော့တာပဲ။ မြန်မာပြည်သူတွေကတော့ မအလကြီးကို ဆော်တော့မယ်ဟဆိုပြီး အကြီးအကျယ် ပျော်ခဲ့ကြ၊ အော်ခဲ့ကြတာပေါ့။

မအလ ရေတပ်ကလည်း ကြောက်ကြောက်လန့်လန့်နဲ့ စစ်ရေးပြပွဲကြီးတခုကို ငွေအကုန်ခံပြီး လုပ်ခဲ့သေးတယ်။ အခုချိန်ထိ သေနတ်တချက်မှ မဖောက်သေးတဲ့ ကွာ့ဒ် ဆိုတာကြီးရဲ့ အဖွဲ့ဝင်၊ အိန္ဒိယက မအလကို လက်နက်တွေ ရောင်းနေပါသတဲ့။ တရုတ်တောင် ရောင်းသေးတာ၊ ငါလည်း ရောင်းတာ ဘာဖြစ်လဲလို့ တွေးနေပုံရတယ်။ ဂျပန်ကလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ထွက်သွားတာမရှိသလို ဩဇီကလည်း ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ဆိုတာလေးကိုတောင် ဩဇီရောက် မြန်မာတွေ အမြှုပ်ထွက်အောင် ပြောပေမဲ့ မအလကို အရေးမယူတဲ့အပြင် သံအမတ်ကတောင် သွားဂါဝရပြုလိုက်သေးတယ်။

အမေရိကန်နဲ့ ဂျပန်တို့က သူတို့နိုင်ငံသားတွေကို အသီးသီး ခေါ်ထုတ်သွားပေမဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အားထားရတဲ့ စီးပွားရေးအကြံပေးဖြစ်သူ ဩဇီသားကြီး ရှောင်တာနဲလ်လည်း အခုထိ လွတ်မလာသေး၊ နောက်ဆုံးတော့ ဩဇီမြန်မာတွေကို ဒေါ်လာ ၉၅ သန်းလောက်နဲ့ နှစ်သိမ့်လိုက်တာပဲ ရှိတယ်။ အဲဒါ မြန်မာပြည်က သယံဇာတတွေ ထုတ်ထားတာနဲ့ ဩဇီမြန်မာတွေ အခွန်ဆောင်နေကြရတဲ့ ပမာဏနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ရင် သေးသေးလေးပါ။ ဆရာကြီး အမေရိကန်ကလည်း ဒေါ်လာ ၁၃၆ သန်းနဲ့ နှစ်သိမ့်ထားသတဲ့။ အဲဒါလည်း မြန်မာအမေရိကန်တွေ အခွန်ဆောင်ထားတာနဲ့ယှဉ်ရင် နည်းနေပါသေးတယ်။

တကယ်တော့ ကွာ့ဒ်ဆိုတာ ညာဝါးဖြီးဖြန်းနေတဲ့ အဖွဲ့ကြီးပါလား။ ခုထိ သေနတ်တချက်မှ မဖောက်တဲ့အပြင် မအလကို ကမ္ဘာက အရေးယူနိုင်ဖို့ ကိစ္စမှာလည်း အမေရိကန်မြေပေါ်က ပေးမလုပ်သေးတာ တွေ့ရတယ်။ ဒါတောင် ကမ္ဘာ့ဦးသျှောင် ကုလသမဂ္ဂကြီးက သူ့မြေပေါ်မှာနော်။

မြန်မာ့အရေး ဆောင်ရွက်နေသူတွေက ဩဇီမြေပေါ်ကနေ မအလကြီးကို တရားစွဲဖို့ အသံဟစ်နေပေမဲ့ ဩဇီအစိုးရက ဒါကို ကြိုက်တဲ့ပုံမျိုး ထောက်ခံတဲ့ပုံမျိုး မပြဘူး။ တကယ်သာ လာတရားစွဲရင် အာဖဂန်မြေပေါ်မှာ ဩဇီရဲ့ ဂျီနိုဆိုက်တွေ၊ ဝါးခရိုင်းတွေ ပေါ်ကုန်မှဖြင့် ခက်ရချည်သေးရဲ့လို့ တွေးနေပုံရတယ်။ မတော်လို့ အဘိုရီဂျန်တွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ထားတာတွေပါ ပြန်လှန်လာရင် ကိုယ့်ရှူးကိုယ်ပတ်မှာကလည်း ရှိသေးတယ်။

ဩဇီရှေ့နေချုပ်က အမှုတင်တာနဲ့ ပယ်မယ်လို့ ကြားရသဗျ။ အရင်တကြိမ်ကလည်း ပယ်ခဲ့တာပဲလေ။ မအလကို ပေးတရားစွဲလိုက်မှဖြင့် ကိုကိုရိုတို့ကလည်း လာဦးမယ်။ အဲဒါဆို ရိုမန်တစ်တွေ ဖြစ်ကုန်မှာလည်း စိုးရသေးတယ်။

မြန်မာတွေကို ခွင့်ပြုလိုက်ရင် ဆူဒန်တွေကလည်း လာဦးမယ်။ အိုမာအယ်လ်ဘာရှားက ငုတ်တုတ်ကြီး ရှိသေးတာကိုး။ အာဖဂန်တွေကလည်း အိုဘားမားရဲ့ ဒရုန်းတွေကြောင့် အရပ်သားတွေ သေကျေရတာကို သခွပ်ပင်က မီးတကျည်ကျည် လာလုပ်နေမှဖြင့် သောက်ဂွပါပဲလို့ တွေးနေပုံရသဗျ။

ဒီမိုး ဒီလေတွေကြားမှာ ဒီလူတွေရဲ့ ကွာ့ဒ်ဆိုတာကြီးကတော့ တရုတ်ရဲ့ ခါးပတ်လမ်းတွေကို ငေးကြည့်နေရဦးမှာ မြင်ယောင်နေမိပါသေးတယ်။ ဘာပဲပြောပြော ကျုပ်တို့ ဂျန်ဇီလေးတွေရဲ့ တူမီးအခြေပြုတော်လှန်ရေးကမှ အများကြီး အားကိုးနေရသေးတယ်ဗျ။

ဂျန်ဇီတူမီးတော်လှန်ရေး အဓွန့်ရှည်ပါစေ…. အရေးတော်ပုံ အခု အောင်ပါစေဗျား။

အေးမင်း(တာမွေ)

(ဘာသာပြန်မဟုတ်ပါ။ The Times of India သတင်းစာပါ “India exported most arms to Myanmar during 2017-21” ဆောင်းပါးကို အခြေခံပြီး QUAD အကြောင်း သတိထားမိတာကို ရေးဖွဲ့ပါသည်။)