ဂျပန်ဝန်ကြီချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ က တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆွတ်ခ်ယိုလ် နဲ့ တွေ့ဆုံဖို့အတွက် မေ ၇ ရက်မှာ ဆိုးလ်မြို့ကို ရောက်ရှိလာပါတယ်။ 

မြောက်ကိုးရီးယားနိုင်ငံရဲ့ နျူးကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုနဲ့အတူ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ လွှမ်းမိုးမှု မြင့်တက်လာတာကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်တွေက ဆက်ဆံရေး ပိုမိုခိုင်မာလာအောင် ကြိုးပမ်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကီရှီဒါရဲ့ ဒီခရီးစဉ်ဟာ ၁၂နှစ်တာကာလအတွင်း ဂျပန်ခေါင်းဆောင်တဦးအနေနဲ့ ဆိုးလ်မြို့ကို ပထမဆုံး လာရောက်မှုဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လမှာ ယွန်ကလည်း တိုကျိုမြို့ကို သွားရောက် ခဲ့ပါတယ်။ 

ဂျပန်နဲ့တောင်ကိုရီးယားအကြား နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး   အပေါ် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ လွှမ်းမိုးခဲ့တဲ့ သမိုင်းဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုစာမျက်နာကို သင်ပုန်းချေနိုင်ဖို့အတွက် နည်းလမ်းရှာဖွေနေကြတာ ဖြစ်သလို ဒီနှစ်နိုင်ငံစလုံးရဲ့ ပြည်သူလူထုကြားမှာလည်း သံသယတွေ ရှိနေပါသေးတယ်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန် ကတော့ ဂျပန်နိုင်ငံနဲ့ ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်အောင် အားထုတ်ရာ မှာ ပြန်ရတာထက် ပိုပေးနေရတယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံတွင်းဝေဖန်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ 

၁၉၁၀ ခုနှစ်ကနေ ၁၉၄၅ ခုနှစ်အထိ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ကိုလိုနီစနစ်အရ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း စစ်ပွဲကာလမှာ အတင်းအဓမ္မ စေခိုင်းခံခဲ့ရ သူတွေကို လျော်ကြေးပေးဖို့ ဂျပန်ကုမ္ပဏီတွေအစား တောင်ကိုရီးယားကုမ္ပဏီတွေက တာဝန်ယူရမယ်ဆိုပြီး ယွန် က အဆိုပြုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ကီရှီဒါ အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ ပံ့ပိုးမှုလိုမျိုး တစုံတစ်ရာ ပြန်ပေးဖို့ တောင်ကိုရီးယား တာဝန်ရှိသူတွေက မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ 

လေ့လာသူအချို့ကတော့ ဂျပန်နိုင်ငံအနေနဲ့  သမိုင်းဆိုင်ရာ အမှားတွေအတွက် နောက်ထပ် တရားဝင်တောင်းပန်မှု ပြုလုပ်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ကြေးပေးကြပါတယ်။ 

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ကိုယ်တိုင်က ဒီလိုတောင်းပန်မှုမျိုး မလိုအပ်ဘူးလို့ ယုံကြည် ကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပြသခဲ့ပါတယ်။

မြောက်ကိုရီးယား နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုတိုးလာနေတာကို တန်ပြန်ဖို့ ဂျပန်နဲ့ အမေရိကန် သုံးနိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အရှိန်မြှင့်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆုခ်ယိုးလ်က ဧပြီ ၂၇ ရက်က အမေရိကန် လွှတ်တော်အမတ်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား မဟာမိတ် ဖြစ်တည်မှု နှစ် ၇၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် နိုင်ငံတော် ခရီးစဉ် စတုတ္ထနေ့မှာ သမ္မတယွန်းက "ကိုရီးယားလူမျိုးတွေဟာ အောင်မြင်တဲ့ နိုင်ငံကို တည်ဆောက်ဖို့ စစ်အပျက်အစီးတွေကနေ ထမြောက်ခဲ့ကြပြီး ခြေလှမ်းတိုင်းမှာ အမေရိကဟာ ကိုရီးယားနဲ့ အတူ ရပ်တည်ခဲ့ပါတယ်" လို့လည်း ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ရဲ့ ပူးတွဲအစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားပါတယ်။ 

တောင်ကိုရီးယားဟာ ယူကရိန်းပြည်သူတွေရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ သူတို့ရဲ့ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့ တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း လွှတ်တော်ကိုပြောကြားတဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ကတိပြုသွားပါတယ်။

မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူကလီယားလက်နက်နဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို စွဲလမ်းပြီး သူ့ပြည်သူတွေကို ဆိုးရွားတဲ့ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ဒုက္ခတွေထဲ ပစ်ချခဲ့ပြီးတော့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတိပြုမိဖို့ လိုကြောင်းလည်း သမ္မတ ယွန်းက ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာကြီးအနေနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားအတွက် လွတ်လပ်ရေးကို မြှင့်တင်ဖို့တာဝန်ကနေ ရှောင်လွှဲရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။ 

မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ မဆင်မခြင် ပြုမူမှုကို ဟန့်တားဖို့ မဟာမိတ်အဖွဲ့ဟာ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ရပ်တည် ရမယ်လို့ သမ္မတယွန်းက ပြောဆိုပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ တင်းမာနေတဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ အပြီးမှာ အိမ်နီးချင်း ဂျပန်နိုင်ငံနဲ့ ပြန်ဆက်ဆံဖို့ သူ့ရဲ့ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေကိုလည်း အလေးပေး ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

သမ္မတယွန်းဟာ ကွန်ဂရက်မှာ မိန့်ခွန်းပြောတဲ့ သတ္တမမြောက် တောင်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဆိုးလ်နဲ့ ဝါရှင်တန်ကြား ရင်းနှီးတဲ့ဆက်ဆံရေးကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ပါတယ်။  

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆုခ်ယိုးလ်ဟာ တက်စ်လာ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် အီလွန်မတ်စ်ခ်နဲ့ ဧပြီ ၂၆ ရက်က ဝါရှင်တန်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး သူ့နိုင်ငံမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ဖို့တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သမ္မတလက်ထောက်တစ်ဦးကို ကိုးကားပြီးတော့ ယွန်ဟက်ပ် သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ၆ ရက်ကြာ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်အတွက် ရောက်ရှိနေတဲ့ သမ္မတ ယွန်း ဟာ အီလွန်မတ်စ်ခ်ရဲ့ တောင်းဆိုချက်အရ သူတို့ ၂ ဦးတွေ့ဆုံခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

သမ္မတ ယွန်းဟာ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် လုပ်ငန်းသုံးစက်ရုံတွေနဲ့ ကျွမ်းကျင် လုပ်သားတွေကို ချီးမွမ်းအသိအမှတ်ပြု ကိုးကားပြီးတော့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဟာ တက်စ်လာရဲ့ လျှပ်စစ်ကားတွေအတွက် ဘက်ထရီတွေကို အကြီးစား ထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ ဂစ်ဂါစက်ရုံ ဆောက်ဖို့ စံပြနိုင်ငံတခုဖြစ်တယ်လို့ အမွှမ်းတင် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီရဲ့ ကုန်ထုတ်စက်ရုံကို ဆွဲဆောင်တဲ့အနေနဲ့ အခွန် အကျိုးခံစားခွင့်များ အပါအဝင် ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေကိုလည်း ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါတယ်။

တောင်ကိုးရီးယားနိုင်ငံဟာ တက်စ်လာရဲ့ ဂစ်ဂါစက်ရုံတွေအတွက် ထိပ်တန်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေထဲက ၁ ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး သူလည်း အာရှနိုင်ငံကို သွားရောက်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိလာမှာဖြစ်ကြောင်း အီလွန်မတ်စ်ခ်က သမ္မတယွန်းကို ပြောခဲ့တယ်လို့ ယွန်ဟက်ပ် သတင်းဌာနက ဆိုပါတယ်။

တက်စ်လာနဲ့ အီလွန်မတ်စ်ခ်ကတော့ မှတ်ချက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုချက်ကို ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါဘူး။