ရုရှား နိုက်ထ်ဝုဖ်စ် မော်တော်ဆိုင်ကယ်ကလပ်အသင်းက ဆိုင်ကယ်စီးသူ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာဟာ ဥရောပနိုင်ငံအများအပြားကနေ ဂျာမနီနိုင်ငံ ဘာလင်မြို့တော်ဆီ မေ ၉ ရက်က ရောက်လာပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးဆုံးချိန် နာဇီဂျာမနီကို ဆိုဗီယက်ယူနီယံက အောင်နိုင်မှု အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ပန်းခွေတွေကို ချထားခဲ့ပါတယ်။
ဘာလင်မြို့တော်က ဆိုဗီယက်စစ်ပွဲ အောက်မေ့ဖွယ်အခမ်းအနားမှာ အစွန်းရောက် အမျိုးသားရေးဝါဒီ ရုရှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်ကလပ် အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ထောက်ခံသူတွေကို စာနာအားပေးသူ ရာပေါင်းများစွာက “ရုရှား၊ ရုရှား!” လို့ ကြွေးကြော်ရင်း ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
နှစ်ပတ်လည်နေ့ မတိုင်ခင်လေးမှာ ဘာလင်တရားရုံးတရုံးက ရုရှားအလံတွေ ခင်းကျင်းပြသတာကို တားမြစ်ခဲ့တာပါ။
အောက်မေ့ဖွယ် အထိမ်းအမှတ်ဆီကို ဂျာမန်ရဲတွေက မော်တော်ဆိုင်ကယ်သမားတွေကို လူ ၁၀ ယောက်လောက်ကို တအုပ်စုနှုန်းနဲ့ ခေါ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီမှာ အနီရောင် ဇော်မွှားပန်းတွေကို ချထားပြီး သီချင်းတွေ သီဆိုကြပါတယ်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံတော်အလံတွေကို ခြုံထားတဲ့ ယူကရိန်းပြည်သူတွေကတော့ ရုရှားတွေကို ထရပ္ပတိုပန်းခြံ အထိမ်းအမှတ်နေရာက လှေကားမှာ ပက်ပင်းတိုးကြတဲ့အခါ ခံစားချက်တွေ လက်ဖြာနေခဲ့တာပါ။
ဒီနေရာမှာ ဆိုဗီယက်စစ်သည်တယောက်က ဂျာမန်ကလေးတယောက်ကို ချီထားပြီး နာဇီစကြာတံဆိပ်ကို နင်းထားတဲ့ပုံရုပ်တု ရှိနေပါတယ်။ ဒါဟာ ရုရှားတွေအပေါ် ဂျာမန်တွေက အကြွေးတင်နေတာကို သတိပေးဖို့ သင်္ကေတလို့လည်း ဆိုကြပါတယ်။
၁၉၄၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လထဲမှာ ပါပူအာနယူးဂီနီကနေ တရုတ်နိုင်ငံ ဟိုင်နန်ကျွန်းကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ ဂျပန်ကုန်တင်သင်္ဘော SS Montevideo Maru ကို ဖိလစ်ပိုင် ပင်လယ်နက်ထဲမှာ ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့ပြီလို့ The Japan Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်သုံ့ပန်းတွေ တင်ဆောင်လာတဲ့ အမှတ်အသားလည်း မပြထားလို့ အမေရိကန် ရေငုပ်သင်္ဘောတစင်းက ပစ်ချလိုက်ရာကနေ နစ်မြုပ်ပျောက်ဆုံးသွားတာဖြစ်ပြီး အခု ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့တာလို့ ဧပြီ ၂၂ ရက်မှာ ဩစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မစ္စတာရစ်ချတ်က အတည်ပြု ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
ရစ်ချတ်က “SS Montevideo Maru သင်္ဘော ပျောက်ဆုံးသွားတဲ့အတွက် သေဆုံးရာမှာ ပါဝင်သွားခဲ့တဲ့သူတွေရဲ့ ကျန်ရစ်သူမိသားစုဝင်တွေအတွက် မတင်မကျဖြစ်ခဲ့ကြရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တခုကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာမှ ဖြေရှင်းနိုင်လိုက်တာဖြစ်ပြီး လာမယ့် ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့ဟာ ဩစတြေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်မှာ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရင်း သေဆုံးခဲ့တဲ့ စစ်သည်တော်တွေကို ဂုဏ်ပြုအောက်မေ့တဲ့နေ့ဖြစ်လို့ ဒီမတိုင်ခင် SS Montevideo Maru သင်္ဘောကို ပြန်တွေ့လိုက်နိုင်တာ ကျေနပ်ဖွယ်ရာပါပဲ” လို့ သတင်းဌာနတွေကို ပြောပါတယ်။
သင်္ဘောရှာဖွေရေးအစီအစဥ်ကို ငါးနှစ်စီမံကိန်းချပြီး ဧပြီ ၆ ရက်က စတင်ကာ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ ရေအောက်စူးစမ်းရှာဖွေမှုအဖွဲ့တဖွဲ့က ဩစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အထောက်အပံ့နဲ့ သွားရောက်ရှာဖွေရင်း ဧပြီ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေ အနောက်ဘက် လူဇွန်ကျွန်းအနီး ရေအောက် မီတာ ၄,၀၀၀ ကျော်အနက်မှာ သင်္ဘောပျက်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
အဆိုပါသင်္ဘောနစ်မြုပ်မှုမှာ ဩစတြေးလျ စစ်သုံ့ပန်း ၈၆၄ ယောက်အပြင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံက သင်္ဘောပေါ်လိုက်ပါခဲ့သူ အားလုံး ၁,၀၆၀ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူတွေထဲမှာ နော်ဝေကုန်တင်သင်္ဘော Herstein က သင်္ဘောသား ၃၃ ယောက်၊ ဂျပန်သင်္ဘောစောင့်နဲ့ သင်္ဘောသား အယောက် ၂၀ တို့ပါ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုးအဖြစ် ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
