ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန်ဟာ ဧပြီ ၁၇ ရက် ညနေပိုင်းက နိုင်ငံတော် ရုပ်မြင်သံကြားမှာ မိန့်ခွန်းပြောနေချိန်အတွင်း ဆန္ဒပြသူတွေဟာ ပါရီမြို့လယ်မှာ စုဝေးခဲ့ကြပြီး အမှတ် ၁၀ နယ်မြေ မြို့တော်ခန်းမ အပြင်ဘက်မှာ အိုးတွေခွက်တွေ ထုရိုက်ပြီး ဆူဆူညံညံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

ရာနဲ့ချီတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေဟာ မက်ခရွန် ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံတွေကိုလည်း ကြွေးကြော်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဆန္ဒပြမှုက အချိန် ၁ နာရီတောင် မပြည့်ပါဘူး။ ဆန္ဒပြသူတချို့ဟာ အမှိုက်ပုံးတွေကို မီးရှို့ပြီး ထွက်ခွာသွားကြပါတယ်။

မက်ခရွန်ဟာ အငြိမ်းစားယူတဲ့အသက်ကို ၆၄ နှစ်အထိ ၂ နှစ်တိုးမြှင့်ဖို့ကို ဥပဒေအဖြစ် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် ၂ ရက်အကြာမှာပဲ နိုင်ငံကို မိန့်ခွန်းပြောခဲ့တာပါ။

မက်ခရွန်ဟာ သူ့ရဲ့ လူကြိုက်မများတဲ့ ပင်စင်စနစ်အပေါ် ဒေါသထွက်ကြပြီးတော့ ရက်သတ္တပတ်တွေချီ ဆန္ဒပြမှုတွေအပြီးမှာ နိုင်ငံကိုကုစားဖို့ ရက်ပေါင်း ၁၀၀ အချိန်ယူထားကြောင်း သမ္မတမိန့်ခွန်းထဲမှာ ထည့်ပြောသွားပါတယ်။

သူ့အစိုးရအဖွဲ့ကိုလည်း ကျယ်ပြန့်တဲ့ကိစ္စရပ်တွေမှာ သမဂ္ဂတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ တောင်းဆိုသွားပါတယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ အငြိမ်းစားလစာစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ အောက်လွှတ်တော်အတွင်း အတည်ပြုပြီးတဲ့နောက် အစိုးရကို အယုံအကြည်မရှိ အဆိုကို ပြင်သစ်အမျိုးသားညီလာခံအတွင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခံယူရာမှာ ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန်ရဲ့ အစိုးရက ၉ မဲအကွာနဲ့ ပွတ်ကာသီကာ အနိုင်ရခဲ့တာကြောင့် မက်ခရွန်အတွက် သက်သာရာရခဲ့တာပါ။

ဒါပေမဲ့ သမဂ္ဂတွေနဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေက အငြိမ်းစားလစာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဆန့်ကျင် ဆန္ဒပြပွဲတွေ၊ သပိတ်မှောက်တာတွေ ဆက်လုပ်မယ်လို့ ကတိပြုထားကြပါတယ်။

မဲရလဒ်ကို ကြေညာပြီးပြီးချင်း တယူသန်လက်ဝဲဝါဒီ လာဖရန့်စ် အန်ဆူမီပါတီက လွှတ်တော်အမတ်တွေက သမ္မတရာထူးက နုတ်ထွက်ပေးလို့ အော်ဟစ်ခဲ့ကြပြီး လမ်းပေါ်မှာဆုံမယ်လို့ ရေးထားတဲ့ လက်ကိုင်ပိုစတာတွေကို ဝှေ့ယမ်းခဲ့ကြပါတယ်။

မက်ခရွန်ဟာ သူ့ရဲ့ အငြိမ်းစားလစာစနစ်ဆိုင်ရာ အဆိုပြုချက်တွေကို လွှတ်တော်ထဲမှာ အထောက်အပံ့ အလုံအလောက်ရရေး ကြိုးစားဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့လို့ သူ့လုပ်ငန်းစဉ် လှိုက်စားခံရသလို သူ့ဦးဆောင်မှုကိုလည်း အားနည်းစေခဲ့တယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ပြောပါတယ်။

လက်ယာစွန်းခေါင်းဆောင် မာရင်းလွေပန်းကလည်း သမ္မတရာထူးကနေ နုတ်ထွက်သင့်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒခံယူပွဲကို မက်ခရွန်က ကျင်းပသင့်ပေမဲ့ လုပ်မယ့်အလားအလာ မရှိဘူးလို့လည်း လွေပန်းက ပြောပါတယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံတဝန်း ၉ ကြိမ်မြောက် ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒပြပွဲနဲ့ သပိတ်မှောက်ပွဲတွေကို မတ်လ ၂၃ ရက်မှာ ဆင်နွှဲဖို့ စီစဉ်ထားကြပါတယ်။

မာလီနိုင်ငံမှာ ၂ နှစ်နီးပါး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ပြင်သစ်သတင်းထောက် အိုလီဗေး ဒူဘွာဟာ မတ်လ ၂၁ ရက်မှာ  ပြင်သစ်သမ္မတ ဂျက်လေယာဉ်နဲ့ သူ့နိုင်ငံကို ပြန်ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး သူ့ကို သူ့မိသားစုနဲ့ ပြင်သစ်သမ္မတကိုယ်တိုင် နွေးနွေးထွေးထွေး ကြိုဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဒူဘွာဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလတုန်းက မာလီနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဂါအိုမြို့မှာ ပျောက်ဆုံးခဲ့တာဖြစ်ပြီး နိုက်ဂျာနိုင်ငံကို ခေါ်သွားခံခဲ့ရတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လကတော့ ဒူဘွာဟာ ဗီဒီယိုတခုမှာ ပေါ်လာပြီး သူ့ကို ဖမ်းဆီးထားတဲ့ အစ္စလာမ္မစ် စစ်သွေးကြွတွေလက်ကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ အာဏာပိုင်တွေကို တတ်နိုင်သမျှ လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဒူဘွာဟာ ဆာဟဲလ်ဒေသရှိ စစ်သွေးကြွတွေရဲ့ နောက်ဆုံးဖမ်းဆီးထားတဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံသား ဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်အာဏာပိုင်တွေဟာ သူ့လွတ်မြောက်မှု အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မှတ်ချက်မပေးပေမဲ့ သူ ဘေးကင်းကင်း ပြန်လွတ်လာတဲ့အပေါ် နိုက်ဂျာနိုင်ငံကို ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ပြင်သစ်အစိုးရက သူတို့လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ပြန်ရွေးဖို့ ငွေနဲ့ပြင်ဆင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ မှန်းဆချက်တွေလည်း ရှိနေပြီး ပြင်သစ်က ဒါကို အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့မှာပဲ ၆ နှစ်ကြာ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန် အကူအညီပေးရေး ဝန်ထမ်း ဂျက်ဖရီ ဝုဒ်ကဲလည်း ဒူဘွာနဲ့အတူ ပြန်လွတ်မြောက်လာပါတယ်။

အမေရိကန် အကြီးတန်းအရာရှိတဦးကလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဝုဒ်ကဲကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတဲ့ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့နဲ့ တိုက်ရိုက်ညှိနှိုင်းမှု မရှိခဲ့သလို ရွေးနုတ်ဖိုးလည်း မရှိခဲ့ကြောင်း မတ်လ ၂၀ ရက်က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း ဆာဟဲလ်ဒေသမှာ မြေပြင်ကိုသိမ်းပိုက်ထားတဲ့ အယ်လ်ကိုင်းဒါးနဲ့ အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော် သူပုန်အဖွဲ့တွေနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ အစ္စလာမ္မစ် သောင်းကျန်းသူတွေက ပြန်ပေးဆွဲတာကို နည်းဗျူဟာတခုအဖြစ် သုံးနေတာဖြစ်ပြီး ပြန်ပေးဆွဲတာကြောင့် လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့ရပြီး လူပေါင်းနှစ်သန်းကျော် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

ပြင်သစ်က ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ စစ်ရေးစွက်ဖက်မှုလုပ်လာပြီး သူတို့ကို ပြန်မောင်းထုတ်ခဲ့ကတည်းက အဲဒီအဖွဲ့တွေဟာ အနောက်အာဖရိကရှိ ပြင်သစ်နိုင်ငံသားတွေကို ပစ်မှတ်တွေအဖြစ် အကြိမ်ကြိမ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။