၁၉၄၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လထဲမှာ ပါပူအာနယူးဂီနီကနေ တရုတ်နိုင်ငံ ဟိုင်နန်ကျွန်းကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ ဂျပန်ကုန်တင်သင်္ဘော SS Montevideo Maru ကို ဖိလစ်ပိုင် ပင်လယ်နက်ထဲမှာ ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့ပြီလို့ The Japan Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်သုံ့ပန်းတွေ တင်ဆောင်လာတဲ့ အမှတ်အသားလည်း မပြထားလို့ အမေရိကန် ရေငုပ်သင်္ဘောတစင်းက ပစ်ချလိုက်ရာကနေ နစ်မြုပ်ပျောက်ဆုံးသွားတာဖြစ်ပြီး အခု ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့တာလို့ ဧပြီ ၂၂ ရက်မှာ ဩစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မစ္စတာရစ်ချတ်က အတည်ပြု ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
ရစ်ချတ်က “SS Montevideo Maru သင်္ဘော ပျောက်ဆုံးသွားတဲ့အတွက် သေဆုံးရာမှာ ပါဝင်သွားခဲ့တဲ့သူတွေရဲ့ ကျန်ရစ်သူမိသားစုဝင်တွေအတွက် မတင်မကျဖြစ်ခဲ့ကြရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တခုကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာမှ ဖြေရှင်းနိုင်လိုက်တာဖြစ်ပြီး လာမယ့် ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့ဟာ ဩစတြေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်မှာ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရင်း သေဆုံးခဲ့တဲ့ စစ်သည်တော်တွေကို ဂုဏ်ပြုအောက်မေ့တဲ့နေ့ဖြစ်လို့ ဒီမတိုင်ခင် SS Montevideo Maru သင်္ဘောကို ပြန်တွေ့လိုက်နိုင်တာ ကျေနပ်ဖွယ်ရာပါပဲ” လို့ သတင်းဌာနတွေကို ပြောပါတယ်။
သင်္ဘောရှာဖွေရေးအစီအစဥ်ကို ငါးနှစ်စီမံကိန်းချပြီး ဧပြီ ၆ ရက်က စတင်ကာ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ ရေအောက်စူးစမ်းရှာဖွေမှုအဖွဲ့တဖွဲ့က ဩစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အထောက်အပံ့နဲ့ သွားရောက်ရှာဖွေရင်း ဧပြီ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေ အနောက်ဘက် လူဇွန်ကျွန်းအနီး ရေအောက် မီတာ ၄,၀၀၀ ကျော်အနက်မှာ သင်္ဘောပျက်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
အဆိုပါသင်္ဘောနစ်မြုပ်မှုမှာ ဩစတြေးလျ စစ်သုံ့ပန်း ၈၆၄ ယောက်အပြင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံက သင်္ဘောပေါ်လိုက်ပါခဲ့သူ အားလုံး ၁,၀၆၀ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူတွေထဲမှာ နော်ဝေကုန်တင်သင်္ဘော Herstein က သင်္ဘောသား ၃၃ ယောက်၊ ဂျပန်သင်္ဘောစောင့်နဲ့ သင်္ဘောသား အယောက် ၂၀ တို့ပါ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုးအဖြစ် ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရုရှားနဲ့ ယူကရိန်းတို့ဟာ နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က နှစ်ဖက်အပြန်အလှန် စစ်သုံ့ပန်း ၅၀ လဲလှယ်ခဲ့တယ်လို့ နှစ်နိုင်ငံအစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်သုံ့ပန်းတွေ ကုစားရေးအတွက် ညှိနှိုင်းရေးဌာနချုပ်က ထုတ်ပြန်တဲ့ ဗွီဒီယိုထဲမှာ လွတ်မြောက်လာသူတွေကို ယူကရိန်းဘက်မှာ စောင့်ဆိုင်းကြိုဆိုနေကြပြီး ပျက်စီးနေတဲ့ လမ်းမကြီးတလျှောက် လျှောက်သွားကြတာကို ပြထားကာ ယူကရိန်းအတွက် ဂုဏ်ယူတယ်ဆိုပြီး စစ်သုံ့ပန်းတယောက်ရဲ့ ပြောသံကိုလည်း ကြားရပါတယ်။ ဒီဗွီဒီယို ရိုက်ကူးတဲ့ ရက်စွဲနဲ့နေရာကိုတော့ ရိုက်တာက သီးခြားအတည်ပြုမနိုင်သေးပါဘူး။
ယူကရိန်းဘက်ကလည်း ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ရုရှားစစ်သား ၅၀ ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့တယ်လို့ ရုရှား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။
ယူကရိန်းဟာ ရေတပ်သား၊ ခြေလျင်တပ်သား၊ နယ်ခြားစောင့်တပ်တွေနဲ့ နယ်မြေကာကွယ်ရေး တပ်တွေက တပ်ဖွဲ့ဝင် ၄၈ ဦးနဲ့ အရာရှိ ၂ ဦးကို လက်ခံရရှိခဲ့တယ်လို့ ယူကရိန်းသမ္မတရုံး အကြီးအကဲ အန်ဒရီ ယာမက်က တယ်လီဂရမ်မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“မာရီယူပိုလ်ကို ကာကွယ်သူ ၁၉ ဦးအပြင် ချာနိုဘိုင်းလ် နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံက စစ်သုံ့ပန်း ၁၅ ဦးနဲ့ Zmiiny ကျွန်းက ၇ ဦးတို့ကို ပြန်ခေါ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်” လို့ ယာမက်က ပြောပါတယ်။
ကိယက်ဗ်နဲ့ အကျဉ်းသားလဲလှယ်ရေး လုပ်ဆောင်နေပြီး တဖက်စီက အကျဉ်းသား ၅၀ ပါဝင်ကြောင်း ရုရှားထိန်းချုပ်မှုအောက်ရှိ ယူကရိန်းနိုင်ငံ ဒွန်းနက်စ်ဒေသရဲ့ မော်စကို ကျောထောက်နောက်ခံပြု အကြီးအကဲ ဒန်းနစ်စ် ပူရှီလင်က အစောပိုင်းမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်းမှာ ဖေဖော်ဝါရီလက စစ်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အချိန်ကတည်းကနေ ခုချိန်ထိ ကိယက်ဗ်နဲ့ မော်စကိုတို့ဟာ စစ်သုံ့ပန်း ၁,၀၀၀ ကျော် လဲလှယ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
