ဆိုမာလီယာနိုင်ငံဟာ ရာသီဥတုပြဿနာရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုကို ခံစားနေရပြီး ဘာမှလုပ်ကိုင်ဖန်တီးလို့ မရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်  အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က ဧပြီလ ၁၂ ရက်မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

မနှစ်က လူပေါင်း ၄၃,၀၀၀ လောက် သေဆုံးခဲ့တဲ့ မိုးခေါင်မှုကြောင့် နိုင်ငံဟာ အငတ်ဘေး ကျရောက်စေဖို့ အန္တရာယ်ရှိနေကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ 

ဂူတာရက်စ်ဟာ မိုးခေါင်ရေရှားမှုကြောင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေနဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါအဖွဲ့ အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့နဲ့ အစိုးရတပ်ဖွဲ့တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်သူတွေ အတွက် နေရာစီစဉ်ပေးထားတဲ့ ဆိုမာလီယာ အနောက်တောင်ပိုင်းက ဘိုင်ဒိုအာရှိစခန်းတစ်ခုကို သွားရောက်ပြီးနောက်မှာ  နိုင်ငံ့လူဦးရေ ထက်ဝက်နီးပါး ရှိတဲ့ ဆိုမာလီ ၈ ဒသမ ၃ သန်းလောက်ဟာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ အရေးပေါ် လိုအပ်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။ 

မိုးခေါင်ရေရှားမှုကြောင့် ဆိုမာလီလူမျိုး ၁ ဒသမ ၄ သန်း အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရပြီး အဲ့ဒီထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးငယ်တွေက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက် ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

၅ နှစ် ဆက်တိုက် မိုးမကောင်းခဲ့ပဲ အခုနှစ် နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်တဲ့ အကူအညီ ၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံရဲ့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ရရှိတယ် လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

စားနပ်ရိက္ခာအကျပ်အတည်းရဲ့ ပြင်းထန်မှုကို ဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် ကမ္ဘာ့စံနှုန်းကို သတ်မှတ်ပေးတဲ့ (IPC) အဖွဲ့ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလတုန်းက အငတ်ဘေးကို ယာယီ ရှောင်လွှဲနိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပေမယ့် အခြေအနေက ပိုပြီးဆိုးရွားလာကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး လုပ်ငန်းတွေအတွက် ရန်ပုံငွေ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ထပ်တောင်းမယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အကူအညီပေးရေးအကြီးအကဲ မာတင် ဂရစ်ဖစ်က Reuters NEXT အခမ်းအနားမှာ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်က ပြောပါတယ်။

ဆိုမာလီယာနိုင်ငံမှာ အငတ်ဘေးကို မကြေညာသေးတာနဲ့ပတ်သက်ပြီးလည်း မာတင်ဂရစ်ဖစ်က “ဆိုမာလီယာနဲ့ အီသီယိုးပီးယားမှာ မကြာခင် ကိန်းဂဏန်းတွေ ပိုဆိုးလာလိမ့်မယ်။ လူတွေက ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးပြီး သေလုမျောပါး ဖြစ်နေပြီ” လို့ ပြောပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံက ပင်လယ်နက်ဆိပ်ကမ်းဆီ ပိုက်လိုင်းကတဆင့် ရုရှားက အမိုးနီးယား တင်ပို့မှု ပြန်စဖို့ သဘောတူညီရေး အလွန်နီးကပ်နေပြီလို့လည်း ဂရစ်ဖစ်က ပြောပါတယ်။ သီးနှံတင်ပို့မှု သေချာစေရေးထက် အမိုးနီးယား တင်ပို့ရေးက ပိုအရေးကြီးတယ်လို့လည်း သူက အလေးပေး ပြောပါတယ်။

ရုရှားရဲ့  စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ဓာတ်မြေသြဇာတွေ သင်္ဘောနဲ့တင်ပို့မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ဟာ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ တူရကီတို့ ဇူလိုင်လက ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးတဲ့ သဘောတူညီချက်တရပ်ရဲ့ အဓိကအချက်ဖြစ်ပြီး အခုလအစောပိုင်းမှာ သက်တမ်းတိုးခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းပင်လယ်နက် စပါးတင်ပို့မှုကိုလည်း ပြန်စခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားက ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှာ အိမ်နီးချင်း ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကြောင့် ယူကရိန်း ပင်လယ်နက်ဆိပ်ကမ်းဆီ စားသောက်ကုန်တွေ တင်ပို့မှု ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး ရုရှားကနေ အမိုးနီးယား သယ်ဆောင်တဲ့ ပိုက်လိုင်းကိုလည်း ပိတ်ပစ်ခဲ့ပါတယ်။ အမိုးနီးယားဟာ နိုက်ထရိတ်ဓာတ်မှာ အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။