ကိုဗစ်-၁၉ ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတွင်း ဟိုတယ်နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍတွေမှာ အပါအဝင် အလုပ်အကိုင် ၉ ဒသမ ၃ သန်း ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်လို့ အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒီအကျိုးဆက်က ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်မှာ လူဉီးရေ ၄ ဒသမ ၇ သန်းကို အလွန်အမင်း ဆင်းရဲမွဲတေမှုဆီ တွန်းပို့ခဲ့ပြီး တရက်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉ အောက်မှာသာ နေထိုင်ကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အမျိုးသမီးတွေ၊ လူငယ်တွေ၊ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား မဟုတ်သူတွေကို ခေါ်ယူအသုံးပြုလေ့ရှိတဲ့ လက်လီနဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွေမှာလည်း သွားလာလှုပ်ရှားမှု အကန့်အသတ်တွေကြောင့် မညီမျှမှုတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်လာနေပြီး အဆိုးဝါးဆုံး ရိုက်ခတ်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ADB ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

“ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနဲ့ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှုတွေအပေါ် ဒီကပ်ဘေးရဲ့ သက်ရောက်မှုက လာမယ့် အနာဂတ်မှာ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုမရှိတဲ့ လုပ်သားတွေကို ကျွမ်းကျင်မှု နည်းပါးလာစေပြီး မညီမျှမှုဟာ နောက်ထပ် မျိုးဆက်တွေ ဆီ ဆက်လက်ပြီးတော့ ကူးပြောင်းသွားစေနိုင်တယ်”

အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်း လူဦးရေရဲ့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးဟာ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံခဲ့ပြီးဖြစ်ကာ အများကြား ရွေ့လျားသွားလာမှုတွေ ကောင်းမွန်လာတာမို့ လတ်တလောမှာတော့ ပိုပြီးတော့ အခြေအနေကောင်းလာနိုင်ပြီး စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် (ဂျီဒီပီ) တန်ဖိုးဟာ အခုနှစ်ထဲမှာ ၅ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးတက်လာနိုင်ဖို့ မျှော်မှန်းထားတယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာထဲမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

အသေးစားလုပ်ငန်းတွေကို ဒစ်ဂျစ်တယ်စနစ်နဲ့ တပ်ဆင်လည်ပတ်တာတွေ၊ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုသင်တန်းတွေ ပေးတာတွေကသာ သူတို့အတွက် New Normal လုပ်ငန်းခွင်မှာ နောက်ကျကျန်မနေစေဖို့အတွက် သေချာစေမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း ADB က ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကျန်းမာရေးအသုံးစရိတ်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ဂျီဒီပီရဲ့ ၃ ရာခိုင်နှုန်း သုံးစွဲရာကနေ လက်ရှိမှာ ၅ ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးမြှင့်သုံးစွဲလာတာက ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှု စောင့်ကြည့်ခြင်းကိုလည်း တိုးတက်လာစေပြီး တိုးတက်မှု ၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ပေါင်းထည့်နိုင်မှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။