ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့မှာ စစ်ကောင်စီကကျင်းပဖို့စီစဉ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လက်ကမ်းစာစောင်တွေ ဖြန့်ဝေတာနဲ့ ဖုန်းတွေဆီ SMS ပေးပို့ပြီး ဆန့်ကျင်တဲ့ ကမ်ပိန်းတွေကို ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားနဲ့ လူငယ်များအစည်းအရုံးက ပြုလုပ်နေတယ်လို့ သူတို့ရဲ့ လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာမှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အဲဒီကမ်ပိန်းကို အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ရောက်ရှိနေစဉ် ဧပြီ ၁ ရက်က ဖုန်းမက်ဆေ့ချ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ ဖုန်းတွေကို ပေးပို့ခဲ့သလို ဧပြီ ၂ ရက်မှာ လက်ကမ်းစာစောင်တွေ ဖြန့်ဝေပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ဖို့ ကမ်ပိန်းပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီလက်ကမ်းစာစောင်တွေကို စစ်တွေမြို့ရဲ့ ကမ်းနားလမ်း၊ လူစည်ကားတဲ့ လမ်းခွဆုံတွေနဲ့ ကားဂိတ်တွေမှာ အဓိက လုပ်ဆောင်ထားတာဖြစ်တယ်လို့ စစ်တွေမြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့က မနက်တိုင်း စစ်တွေကမ်းနားလမ်းအတိုင်း လမ်းလျှောာက်ထွက်ရှိတယ်။ မနက်က စာရွက်တွေကပ်ထားတာတွေ မြင်လို့ ဖတ်ကြည့်တော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ဖို့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ ကမ်ပိန်းဖြစ်တယ်။ အဓိကတော့ စစ်ကျွန်သက်တမ်းမရှည်ဖို့ အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်စို့ ဆိုပြီး ခေါင်းစီးနဲ့ ရေးသားထားတာဖြစ်တယ်။ ကမ်းနားလမ်းကို လမ်းလျေှာက်ထွက်သူတိုင်းတော့ စိတ်ဝင်တစား ဖတ်ရှုကြတာတော့ ရှိကြတယ်။ တခြား လူစည်ကားတဲ့ လမ်းခွတွေ ကားဂိတ်တွေမှာလည်း အဲဒီလို လက်ကမ်းစာစောင်တွေ ပြုလုပ်ထားကြတယ်လို့ သိရတယ်။”

ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားနဲ့ လူငယ်များအစည်းအရုံး ကမ်ပိန်းစာစောင်တွေမှာ အာဏာရှင်တွေ ပြည်သူ့သဘောထားမပါဘဲ ရေးဆွဲထားတဲ့ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေနဲ့ ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြည်နယ်အခြေစိုက် ပါတီတွေအနေနဲ့ ရာနှုန်းပြည့် အနိုင်ရရှိရင်လည်း ပြည်နယ်အစိုးရ ဖြစ်လာစရာ အကြောင်းမရှိဘူးလို့ ရေးသားထားပါတယ်။

ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ လိုလားချက်မှာ အမျိုးသားတန်းတူရေးနဲ့ ကိုယ့်ကံကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးခွင့်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ရခိုင်ပါတီတွေဟာ သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရရှိခဲ့ကြပေမဲ့ အဲဒီအနိုင်ရလဒ်တွေက “ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်” ကိုတောင် မဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့သလို ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အကျိုးစီးပွားနဲ့ အသက်အိုးအိမ်ကိုပင် အကာအကွယ် မပေးနိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ဆိုထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မြန်မာစစ်အာဏာရှင် အဆက်ဆက်တွေဟာ နိုင်ငံရေးအရ အကူးအပြောင်းတွေမှာ ရခိုင်နဲ့ မွတ်စလင် လူ့အဖွဲ့အစည်း နှစ်ခုစလုံးကို နိုင်ငံရေးအရ အမြတ်ထုတ် အသုံးချပြီး လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး အဓိကရုဏ်းတွေကို ဖန်တီးကာ သူတို့ရဲ့ အာဏာတည်တံ့ရေးအတွက် သွေးခွဲအုပ်ချုပ်ခဲ့တာကို ရခိုင်ပြည်သူနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေအနေနဲ့ အထူးသတိပြုသင့်တယ်လို့ ရေးသားထားပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် စစ်ကောင်စီ‌ကပြုလုပ်မယ့် ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲဟာ တနိုင်ငံလုံး စစ်ကျွန်ဘဝ ပြန်လည်ရောက်ရှိအောင် ပြင်ဆင်တာဖြစ်ပြီး ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ မဟုတ်​သလို အာဏာရှင်တွေ ကြိုးဆွဲတဲ့ “နိုင်ငံရေး ရုပ်သေးပွဲ” မှာ ဝင်ရောက် အသုံးတော်မခံကြဘဲ “သစ်လွင်တောက်ပသော အနာဂတ် ရခိုင်ပြည်သစ် တည်ဆောက်ရေးကို ရှေ့ရှုကြရန် ဖော်ပြထားပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ရောက်ရှိနေစဉ်အတွင်း ဆန့်ကျင်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ၊ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အဖွဲ့တွေ အပါအဝင် စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းတွေက အဲဒီစာရွက်တွေကို လိုက်လံသိမ်းဆည်းနေပြီး လှုပ်ရှားမူကို ပြုလုပ်နေတဲ့ ဦးဆောင်သူတွေကိုလည်း လိုက်လံရှာဖွေနေ​တယ်လို့ သိရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကော်ပွဲကော်မရှင်ထံ ရခိုင်ပြည်နယ်အခြေစိုက် ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP)၊ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP)၊ ခမီအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ၊ ရခိုင်အမျိုးသားအင်အားစုပါတီ (RSNUP) နဲ့ မြိုတိုင်းရင်းသားပါတီတွေက မှတ်ပုံပြန်တင်ထားကြပါတယ်။